درس عبرت ترکیه و آرژانتین برای بازار ارز ایران
دولت‌ها غالبا برای جلوگیری ازسفته بازی، ممانعت از ورود نقدینگی به بازارهای غیر مولد و هدایت آن به سمت بازارهای مولد مالیات بر عایدی سرمایه وضع می کنند تا صرفه ورود به این بازارها را کم کنند ولی با این وجود بررسی تجربه ترکیه نشان می دهد که این مسئله به تنهایی نمی تواند معاملات را محدود کند.
به گزارش اقتصادنیوز، شاید بتوان مالیات را مهمترین ابزار دولت برای سیاست‌گذاری مالی نامید. دولت‌ها در مواقعی که بخواهند از تولید محصول یا کسب و کاری حمایت کنند هزینه تمام شده آن را به وسیله حذف یا کاهش تورم کاهش می‌دهند و هرگاه بخواهند مانع از سرمایه‌گذاری در قسمتی یا ورود سرمایه به بخشی شوند مالیات و هزینه تمام شده را افزایش می‌دهند. به عنوان مثال دولت غالبا برای کاهش اقبال مردم به استفاده از دخانیات، مالیات استفاده از آن را افزایش می‌دهد.
شرایط تورمی سخت تر می شود اگر...
روز قبل خبر دریافت مالیات از عایدی سرمایه از معاملات ارز و طلا، املاک و خودرو منتشر شد. با افزایش قیمت دلار، تقویت انتظارات تورمی در جامعه باعث افزایش قیمت در بازارهای فوق می شود ولی هجوم بیشتر سیل نقدینگی به این بازارها شرایط تورمی را سخت تر می کند.
تجربه ترکیه در مالیات بر عایدی سرمایه املاک
دولت‌ها غالبا برای جلوگیری ازسفته بازی، ممانعت از ورود نقدینگی به بازارهای غیر مولد و هدایت آن به سمت بازارهای مولد مالیات بر عایدی سرمایه وضع می کنند تا صرفه ورود به این بازارها را کم کنند ولی با این وجود بررسی تجربه ترکیه نشان می دهد که این مسئله به تنهایی نمی تواند معاملات را محدود کند.
در ترکیه هم مالیات بر عایدی سرمایه املاک وجود دارد ولی تورم هشتاد درصدی سال قبل باعث افزایش تقاضای سرمایه گذاری و خرید ملک در این کشور شد، سقوط ارزش لیر و کاهش قدرت خرید در کشور ترکیه در سال گذشته باعث شد تا مردم به خرید همه چیز تا املاک روی بیاورند تا بتوانند از قدرت خرید خود در برابر تورم دفاع کنند.
در چنین شرایطی در ایران نیز، اگر تورم در بازارهای فوق بالا برود مردم خرید در بازارها را انجام می دهند ولی از فروش منصرف می شوند. عرضه در بازارهای فوق مانند مسکن و خودرو کم می شود که خودش می تواند در بازارهای فوق تورم را تشدید کند.
تورم در بازار خودرو و مسکن تشدید می شود؟
به همین خاطر در بازارهایی مانند خودرو و مسکن که کمبود عرضه وجود دارد قوانینی که باعث کاهش عرضه شود می تواند تورم را تشدید کند.
محمدرضا فرزین رییس بانک مرکزی نیز اعلام کرده بانک مرکزی بر کوچک کردن بازار ارز غیر رسمی تمرکز کرده است. بر اساس صحبت هایی که چندی پیش رییس بانک مرکزی در گفت و گوی ویژه خبری داشت او اعلام کرد که مدت هاست که وابستگی به دلار کاهش پیدا کرده و معاملات و داد و ستد ها با کشورهای دیگر از طریق ارزهای دیگر انجام می‌شود.
تورم دلار را راهبری می کند
معاملات با ارزهای دیگر، تقاضا برای دلار را کاهش می‌دهد ولی مسئله ای که در مورد دلار وجود دارد آنست که دلار مبنای قیمت گذاری جهانی است. دلار، ارز ذخیره اول جهان است که تبدیل به زبان مشترک اقتصادی کشورها شده به همین خاطر حتی با وجود محدود کردن تقاضا در این بازار و کاهش ورود معامله گران تجاری به آن،دلار در بازار آزاد همچنان صعودی است.
در حقیقت آنچه که دلار را راهبری می کند تورم و انتظارات تورمی است که هنگامی که مردم نمی توانند برای حفظ ارزش دارایی هایشان به پول ملی تکیه کنند به خرید آن روی می آورند.
تجربه کشورهایی مانند آرژانتین نشان می دهد که با ایجاد محدودیت در بازار آزاد ارز نمی توان آن را متوقف کرد و آنچه که این بازار را محدود می کند محدود کردن تورم است.
در آرژانتین علی‌رغم محدودیت بازار آزاد ارز، مردم حتی با دریافت حقوق اقدام به خرید ارزهای خارجی مانند دلار می کنند تا قدرت خرید حقوق خود را نیز حفظ کنند و محدودیت های بازارساز نتوانسته به اندازه ای که تورم مردم را تشویق به خرید میکند آن ها را از معامله در بازار آزاد منع کند.
سرعت گیر در بازار ارز
روز قبل بالاخره سکه رفاه در محدوده های منفی هم معامله شد دلار تهران رشد کرد ولی قیمت تتر با افزایش دو کانالی مواجه شد. ممنوعیت خرید ارز توسط واردکنندگان در بازار آزاد به وسیله بانک مرکزی، تصویب مالیات بر عایدی سرمایه و پیش فروش خودرو در سامانه یکپارچه تخصیص خودرو همگی از عواملی است که در آینده نزدیک به عنوان سرعت گیر در بازار ارز عمل خواهد کرد.
همچنین بخوانید
