دریافت وام از صندوق بین المللی پول به کجا رسید؟
در پی درخواست وام 5 میلیارد دلاری ایران از صندوق بین المللی پول برخی نشریه‌ها اعلام کردند دولت آمریکا قصد دارد از پرداخت این وام جلوگیری کند.
به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد خبرگزاری میزان، صندوق بین‌المللی پول یک سازمان بین‌المللی محسوب می‌شود که وظیفه نظارت بر اجرای سامانه پولی بین‌المللی را بر عهده دارد.
طرح بنیان‌گذاری صندوق بین‌المللی پول در کنفرانس برتون وودز در ژوئیه 1944 که ساختار اقتصادی جهان پس از جنگ جهانی دوم شکل گرفت به وجود آمد و در دسامبر 1945 کار خود را آغاز کرد.
هدف اولیه صندوق بین‌المللی پول، تضمین ثبات در نظام پولی بین‌المللی است، که به‌وسیله نرخ‌های ارز و پرداخت‌های بین‌المللی به کشور‌ها امکان می‌دهد با یکدیگر تجارت کنند.
از دیگر اهداف صندوق بین المللی پول می‌توان به گسترش همکاری‌های پولی بین‌المللی و تسهیل رشد متوازن تجارت بین‌الملل اشاره کرد.
همچنین ایجاد سامانه باثبات ارزی بین اعضا و پرهیز از رقابت در کاهش نرخ ارز‌ها وتهیه منابع لازم از طریق منابع عمومی صندوق، به منظور کمک به کشورهای عضو دارای کسری تراز پرداخت‌ها از دیگر اهداف این صندوق به شمار می‌رود.
در حال حاضر 189 کشور عضو صندوق بین المللی پول هستند و در زمینه تقویت همکاری پولی جهانی، تأمین ثبات مالی، تسهیل تجارت بین‌المللی، افزایش اشتغال، بهبود رشد پایدار و کاهش فقر در جهان فعالیت می‌کنند.
هر کشور عضو که با مشکل کسری موقت تراز پرداخت‌ها روبرو شود می‌تواند بر اساس پایه پول خود، ارز مورد نیاز خود از صندوق را دریافت کند.
وام دریافتی از صندوق بین المللی پول باید ظرف مدت سه تا پنج سال، بازخرید شود و در مقابل، اعضایی که دچار کسری شده اند بر پایه مفاد قرارداد، ملزم به مشورت با صندوق جهت بهبود تراز پرداخت‌های خود هستند.
ایران توافق بلاتکلیفی برای دریافت تسهیلات از صندوق بین المللی پول ندارد
باتوجه به شیوع ویروس کرونا در اسفندماه 98 ایران پس از حدود 50 سال از صندوق بین المللی پول درخواست وامی به ارزش پنج میلیارد دلار کرد و این درحالی است که ایران وام یا توافق بلاتکلیف برای دریافت تسهیلات از صندوق بین المللی پول ندارد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد ایران برای اولین بار در سال 1330 و بعد از مسائل اقتصادی و اجتماعی به‌وجود آمده پس از جنگ جهانی و کاهش درآمد‌های نفتی از این صندوق درخواست وام کرد و این صندوق ایران را واجد شرایط دریافت وام تشخیص داد و پس از آن تا سال 1350 در مجموع 184.2 میلیون SDR از صندوق بین المللی پول دریافت شد که تا سال 1352 بازپرداخت گردید.
وام اضطراری 50 میلیارد دلاری برای کشورهای درگیر کرونا
این درخواست در حالی مطرح شد که پیش از این رییس صندوق بین المللی پول از در نظر گرفتن یک بسته وام اضطراری 50 میلیارد دلاری برای کشور‌هایی که بیشترین درگیری را با ویروس کرونا دارند خبر داده بود.
در این بین نشریه وال استریت ژورنال در گزارشی می‌گوید دولت آمریکا قصد دارد از پرداخت وام 5 میلیارد دلاری صندوق بین المللی پول که ایران برای مبارزه با ویروس کرونا آن را درخواست داده، جلوگیری کند.
از طرفی این نشریه اعلام کرد مقام‌های ارشد دولت ترامپ معتقدند که ایران هنوز به حساب‌های میلیارد دلاری دسترسی دارد و اگر اجازه پرداخت این وام داده شود تهران قادر خواهد بود آن را به سایر صندوق‌ها برای کمک به اقتصاد خود انتقال دهد.
این درحالی است که محمد نهاوندیان معاون اقتصادی رئیس جمهور در مصاحبه‌ای تاکید کرد هیچ کشوری از جمله آمریکا حق وتوی درخواست وام از سوی اعضای صندوق بین‌المللی پول را ندارد و سیاست صندوق بین المللی پول این است که در ارزیابی و تایید درخواست‌های وام، منصفانه عمل کند.
رئیس جمهور نیز در تازه‌ترین صحبت‌های خود گفته است ما از همه مجامع بین‌المللی می‌خواهیم که در این شرایط به وظایف قانونی خود عمل کنند که اگر میان ما و دیگر کشور‌ها تبعیض قائل شوند نه برای ما و نه برای افکار عمومی جهان قابل قبول نیست.
سهام دار اصلی صندوق بین المللی پول آمریکاست
در همین راستا میرهادی رهگشایی کارشناس اقتصاد بین الملل در گفت و گو با خبرگزاری میزان درباره درخواست وام ایران از صندوق بین المللی پول اظهار کرد: سهام دار اصلی صندوق بین المللی پول آمریکاست و این صندوق تنها در موارد خاصی می‌تواند بدون مجوز سهامداران اصلی که در راس آن آمریکا قرار دارد تصمیم گیری کند.
وی افزود: در این زمینه اگر با درخواست وام 5 میلیارد دلاری آمریکا موافقت نشود می‌تواند اعلام کند که آن درخواست مورد تایید سهامداران واقع نشده است.
این کارشناس اقتصاد بین الملل تاکید کرد: صندوق بین المللی پول همچنان ادعای بی طرفانه دارد، اما مشخص است که تحت سلطه آمریکا قرار دارد و تصمیمات این صندوق منطبق با سیاست‌های آمریکاست.
رهگشای گفت: در جهان تک قطبی که آمریکا سردمدار بوده نهادهایی همچون صندوق بین المللی پول راه اندازی شده است تا بتواند از ساز و کار دیپلماسی مانندی اهداف مدنظر را به دیگر کشور‌ها تحمیل کند.
وی افزود: جهان در حال خارج شدن از شرایط تک قطبی است به طوریکه کشور‌هایی از جمله چین و هند در حال قدرت پیداکردن هستند و اغلب کشور‌ها به این موضوع پی برده اند و نهادهایی، چون صندوق بین المللی پول کارکرد خود را از دست می‌دهند.
این کارشناس اقتصاد بین الملل گفت: هیچ کشوری با دریافت وام از صندوق بین الملل که می‌تواند به راحتی تامین نیاز کند مشکلی ندارد، اما دریافت تسهیلات از این صندوق شروطی به همراه دارد و ممکن است برای بررسی شرایط اعطا وام، اسناد محرمانه‌ای نیز درخواست شود.
با توجه به نکات مثبت و منفی دریافت تسهیلات از صندوق توسعه ملی حال باید منتظر ماند تا این صندوق چه تصمیمی خواهد گرفت.
به گفته رئیس کل بانک مرکزی واکنش جامعه جهانی و صندوق بین المللی پول می‌تواند معیار خوبی، برای ارزیابی ادعا‌های آن‌ها در کمک به کنترل این ویروس و کاهش آلام مردم آسیب دیده، محسوب شود.