در دیدار نخبگان توانمند و دارای معلولیت با مشاور رهبری چه گذشت؟

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، همزمان با هفته جهانی معلولان، بخشی از نخبگان توانمند و دارای معلولیت کشور میهمان محمد مخبر، مشاور و دستیار مقام معظم رهبری بودند؛ کسانی که جمله «معلولیت، محدودیت نیست» را با همه وجودشان درک و آن را به اثبات رسانده بودند. جمعی صمیمی از اقصی نقاط کشور آمده بودند تا مشکلات‌شان را بیان کنند و ترسیمی از چشم انداز‌هایی برای زندگی آینده خود داشته باشند. همه آنها افراد توانمندی بودند که در جایگاه‌های مختلف باوجود بعضی محدودیت‌ها در حال خدمت به جامعه هستند. از رئیس شعبه یک بانک گرفته تا استاد دانشگاه، شاعر و حقوقدان، همه شبیه انگشتان متفاوت یک دست، تبدیل به مشتی شده بودند تا محدودیت را از پای درآورند. مجری برنامه، علی همت محمودنژاد مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولین ایران بود که خود سال‌ها معلولیت را زندگی کرده است. این دیدار صمیمی با درخواست وی از مخبر برای فراهم کردن فرصتی جهت دیدار این افراد توانمند با مقام معظم رهبری باشد.

عدم تناسب جمعیت معلولان با جایگاه‌های مدیریتی

مجری برنامه هم درد چشیده بود و هم دردشناس، وی برنامه را با گفتن این جمله آغاز کرد: یکی از چالش‌ها پیش روی معلولان، عمر کوتاه مدیریتی در سازمان‌های مربوطه است، این موضوع باعث می‌شود که هیچ برنامه‌ای به سرانجام نرسد. به گفته وی در حالی که 3 تا 10 درصد جمعیت کشور را معلولان تشکیل می‌دهند، اما این عدد تناسبی با تعداد جایگاه‌های مدیریتی این گروه ندارد. همچنین معلولان این تناسب را در کسب کرسی‌های نمایندگی مجلس ندارند. وقتی اینگونه است، برای ما طراحی مناسب انجام نمی‌شود و تصمیم‌گیری‌های لازم صورت نمی‌گیرد. محمودنژاد همچنین درخواست کرد که میزان 3 درصد استخدام در دستگاه‌های دولتی که در قانون آمده، در بهزیستی برای معلولان به 30 درصد افزایش یابد، چراکه آنجا خانه معلولان است. وی در ادامه گفت: هوش مصنوعی برای زندگی نابینایان و ناشنوایان حیاتی است، اما ما سهمی در این زمینه نداریم، در حالی که هوش مصنوعی می‌تواند زندگی جامعه معلولان را متحول کند. درخواست ما این است که سازمان هوش مصنوعی سریع‌تر فعال شود تا فاصله‌ای بین ما و دنیا نیفتد.

اهمیت زبان اشاره

بهزاد اشتری مدیرعامل شبکه ملی تشکل‌های مردم‌نهاد افراد دارای معلولیت شنوایی، یکی دیگر از نخبگان حاضر در جلسه بود. وی که خود ناشنواست، برای ناشنوایان دانشگاهی به نام «فرشتگان» تأسیس کرده و وقتی شروع به حرف زدن با زبان ایما و اشاره کرد، مترجم حرف‌های او را برای حاضران ترجمه می‌کرد. ابتدا ایام فاطمیه را تسلیت می‌گویم و باید خدمت‌تان عرض کنم که قانون حمایت از معلولان کافی و وافی نیست. از سال 1383 این قانون به خوبی اجرا شد، اما به تدریج نادیده گرفته شد. وی به یک درد مشترک برای همه معلولان اشاره کرد و ادامه داد: معلولان در زمینه میزان 3 درصد استخدام و ماده 27 با مشکل روبه‌رو هستند. یعنی همان مسأله‌ای که کمی قبل‌تر از او، مجری برنامه به آن اشاره کرده بود. اشتری، اما حرف‌های دیگری هم برای گفتن داشت. با همان زبان ایما و اشاره ادامه داد: در همه کشور‌های دنیا زبان اشاره به رسمیت شناخته شده، اما زبان اشاره ایرانی به رسمیت شناخته نشده است، در حالی که ابزار ارتباطی ناشنوایان است. وی گفت: عدم تصویب بودجه در این موضوع ناشنوایان را ناراحت می‌کند. همچنین این موضوع به مسئله تهاجم فرهنگی برای این گروه از جامعه دامن می‌زند. از شما درخواست می‌کنم این موضوع را مورد توجه قرار بدهید. ما نمی‌توانیم صحبت‌های مقام معظم رهبری، رئیس جمهور و بسیاری از مقامات عالی را به دلیل نبود مترجم ناشنوایان بشنویم. اشتری همچنین به موضوع دسترسی پذیری به برنامه‌های صداوسیما برای ناشنوایان اشاره و ابراز امیدواری کرد که این مسئله با کمک دکتر مخبر حل شود.

ترجمه شعر به زبان اشاره

جمع‌شان جمع بود و از همه قشری برای رساندن درد و دل و درخواست‌هایشان به گوش مشاور و دستیار رهبری حضور داشتند. وقتی مهین زورقی، دکترای ادبیات فارسی، استاد دانشگاه و شاعر شروع به خواندن شعر زیبایی با مضمون «مادر» کرد، مترجم شعر را به زبان اشاره ترجمه می‌کرد و ناشنوای جمع اشک می‌ریخت؛ صحنه‌ای زیبا و احساسی که حال و هوای جلسه را دگرگون کرد. آرمان، رئیس شبکه معلولین جسمی حرکتی کشور از جمله افراد دیگری بود که به سخنرانی در این دیدار صمیمانه پرداخت. وی به سندی به تاریخ 14 بهمن 1402 اشاره کرد که درخواست شده بود ماده 27 قانون حمایت از معلولان در بودجه 1403 پیش بینی اعتبار شود. جالب اینکه این سند با پی نوشت مخبر که در آن زمان معاون اول رئیس جمهور شهید بود، به منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه ارسال شده بود که نشان‌دهنده اهتمام ایشان به امور معلولین بود. با این حال در بودجه امسال این موضوع دیده نشده است. در این لحظه مخبر به یکی از همراهان دستور داد که سوابق را تهیه کند تا به پورمحمدی نامه‌ای در این ارتباط نوشته شود. سپس آرمان ادامه داد: موارد حوزه معلولین پوشش بیمه‌ای ندارند و قسمت‌هایی که بیمه گذار معلولین هستند مواردی، چون فیزیوتراپی، کاردرمانی، توانبخشی و درمان را پوشش کامل نمی‌دهند. او همچنین به موضوع توانبخشی اشاره کرد و آن را نابسامان دانست و خواستار ساماندهی این حوزه شد.

تسهیلات ناکافی

رضا زارع، رئیس شعبه بانک و عضو صندوق حمایت از فرصت‌های شغلی برای معلولین هم از حاضران در این دیدار بود. وی گفت: این صندوق فقط در حد یک ساختمان رونمایی شد و کاری از پیش نرفت و بودجه‌ای برای آن تأمین نشد. زارع ادامه داد: قرار بود 50 تا 100 میلیون تومان اعتبار برای ایجاد فرصت شغلی در آن زمان به معلولین اختصاص یابد. این مبلغ می‌توانست برای دو یا سه نفر شغل ایجاد کند، اما در شرایط تورمی و با گذشت زمان این موضوع به نتیجه نرسید. زارع درخواست کرد که برای توانمند شدن معلولین این موضوع پیگیری شود تا مشکل آنها حل شود. وی با اشاره به پرداخت 150 میلیون تومانی بهزیستی برای خوداشتغالی گفت: این میزان کافی نیست و با این مبلغ توانمندی شغلی معلولان به نتیجه نمی‌رسد.

گردشگری دسترس‌پذیر

یکی از فعالان حوزه معلولان در زمینه گردشگری، از دیگر میهمانان این مراسم بود. وی درباره گردشگری دسترس‌پذیر مواردی را مطرح کرد و از اصطلاح «پاراتور» استفاده کرد. وی به ادبیات پاراتور اشاره کرد و گردشگری دسترس پذیر را شامل مناسب‌سازی اماکن تاریخی، گردشگری و اقامتی و حمل و نقل مناسب دانست برای معلولان دانست. به گفته او، گردشگری دسترس‌پذیر باعث اشتغال پایدار می‌شود. در حالی که در گردشگری عادی 8 شغل ایجاد می‌شود در گردشگری دسترس پذیر 12 شغل ایجاد می‌شود. همچنین دانش‌بنیان‌ها می‌توانند در این زمینه مؤثر باشند. سعید فانی، رئیس شبکه معلولین استان فارس هم از حذف ارز ترجیحی برای تجهیزات توانبخشی انتقاد کرد. وی درخواست کرد که از معلولان در بهزیستی برای جایگاه‌های مدیریتی استفاده شود. طهماسبی از آذربایجان شرقی هم آخرین فردی بود که در این جمع به سخنرانی پرداخت و به نبود بیمه تکمیلی برای معلولان اشاره کرد. مخبر که در همه این مدت، با دقت به درخواست‌های مطرح شده گوش می‌کرد به نقش فناوری برای توانمندی معلولان اشاره کرد و گفت: من مسائل مطرح شده را یادداشت کردم و هر کدام که میسر باشد پیگیری می‌کنم. وی ادامه داد: هرچه علم و فناوری رو به جلو حرکت می‌کند، امکان فعالیت نیز برای افراد معلول و کم توان بیشتر می‌شود و اکنون شرایط به هیچ وجه با گذشته قابل مقایسه نیست. به همین دلیل نیز همه افراد دارای معلولیت در حال حاضر با اتکا به این فناوری‌ها می‌توانند در حل مسائل کشور پیشرو و بسیار مؤثر باشند. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، آموزش علوم و فنون جدید به جامعه معلولین را بیش از گذشته ضروری خواند و افزود: افراد مستعد با همه محدودیت‌های فیزیکی در صورت آموزش مناسب و به روز می‌توانند شرایطی را به وجود بیاورند که بتوان خدمات مورد نیاز به اقشار کم توان با سرعت و کیفیت بالاتری ارائه شود. وی نقش مسئولین و دست‌اندرکاران امور را در این زمینه مهم دانست و تاکید کرد: باید تسهیلات و شرایط مناسب برای ظهور و بروز استعداد‌های معلولین در سطح جامعه و مشارکت آنها در حل مشکلات خودشان فراهم شود. مخبر پیگیری مسائل و مشکلات معلولین را از جمله وظایف و مأموریت‌های مهم خود در هر مسئولیتی عنوان و بر پیگیری مفاد قانون جامع حمایت از افراد دارای معلولیت تاکید کرد.