در سوگ هنرمندی که تنها با حضور 5 نفر به خاک سپرده شد

نرگس کیانی: احمد دامود، نویسنده، پژوهشگر، مدرس و مترجم تئاتر ظهر روز شنبه، 27 اسفند ساعت 15 تنها با حضور 5 نفر اهالی تئاتر؛ محمدرضا خاکی، حمید پورآذری، کهبد تاراج، رضا بهرامی و بنفشه اعرابی در بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد. او که طبق گفته حمیدرضا نعیمی، نویسنده و کارگردان «تئاتر روز جهان را به ما معرفی کرد» پس از انقلاب برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و اوایل دهه 70 به ایران بازگشت و در کنار تدریس مشغول بازیگری شد اما هرگز به حوزه‌های کارگردانی و فیلمسازی که در آمریکا به آن اشتغال داشت، نپرداخت. او به تدریس و تالیف و ترجمه مشغول شد و در تعدادی از نمایش های تلویزیونی و فیلم های سینمایی هم به ایفای نقش پرداخت.

حمیدرضا نعیمی می گوید دامود درست در یک بزنگاه تاریخی وارد تئاتر ایران شد. اوایل دهه 70، هنوز در حوزه ترجمه دچار مشکل بودیم و کتاب‌های تالیفی بسیار اندک بود به جز چند کتاب که توسط فرهاد ناظرزاده کرمانی نوشته شده بود، در زمینه‌های تخصصی تئاتر و مکاتب و شیوه‌های اجرایی نه کتابی موجود بود و نه مقاله‌ای. آن زمان هنوز اینترنت هم به شیوه امروزی در دسترس نبود و بیشتر استادان دانشگاه در داخل کشور تحصیل کرده بودند و آگاهی چندانی از علم روز جهان نداشتند. نعیمی می گوید در چنین فضایی، حضور دامود در حوزه تدریس تئاتر اتفاقی بسیار بزرگ بود. در آن زمان ساده‌ترین پرسش دانشجویان در دانشگاه از استادانشان این بود که هم‌اکنون در کشوری مانند آمریکا یا دیگر کشورها چه اتفاقاتی در حوزه تئاتر رخ می‌دهد و اطلاعات او بسیار جامع، کامل و به روز بود. در آن سال‌ها اگر بحثی درباره گروتوفسکی و تئاتر بی‌چیز می‌شد یا از پیتر بروک و گروه تئاتر اودین و... پرسشی به میان می آمد، او اطلاعاتی کامل و جامع در اختیارتان می‌گذاشت. (روزنامه همشهری - 8 بهمن 1396)

مشابه آن چه حمیدرضا نعیمی می گوید در مراسم بزرگداشت احمد دامود (11 اردیبهشت 1398) هم مطرح شد. مراسمی با اجرای فرهاد آئیش که با حضور هنرمندانی چون محمدرضا خاکی، خسرو احمدی، حامد بهداد، بهزاد فراهانی، مائده طهماسبی، آتش تقی‌پور و... در سالن عباس جوانمرد خانه تئاتر برگزار شد. خاکی، مدرس، کارگردان، منتقد و مترجم تئاتر در این مراسم گفته بود: «ما قبل از احمد دامود از نظریه‌های اجرایی بازیگری بی‌خبر بودیم و او بود که آثار حوزه نمایش را وارد ایران کرد و در زمینه آموزش، نقشی بزرگ در انتقال متد اکتینگ و نظریات استانیسلاوسکی و جمع آوری آن‌ها به صورت کتاب در ایران، داشت.» حامد بهداد که از شاگردان احمد دامود بود هم افزوده بود: «یادم است که بچه‌ها از همه ایران دور هم جمع می‌شدند و همه سودای متد اکتینگ را داشتند. من تئاترهای مدرن آمریکا را تجربه می‌کردم و به خاطر علاقه کورکورانه‌ای که به بازیگران این مکتب داشتم، متد اکتینگ را پیگیری می‌کردم اما حس می‌کردم چیزی کم است. کتاب متد اکتینگ که توسط احمد دامود ترجمه شد، یاد گرفتم معجزه در بازیگری در هنگام اشتباه پیش می‌آید و فهمیدم که اشتباه را باید در آغوش گرفت. همین‌جا بود که من دریوزه و گدای دانش احمد دامود شدم و به ایشان سلام استاد گفتم که همه شاگردی‌ها از همین عبارت شروع می‌شود.»

چرا هیچ کسی از اداره کل هنرهای نمایشی و خانه تئاتر نیامد؟

احمد دامود که محمدرضا خاکی، حمیدرضا نعیمی و حامد نعیمی به عنوان مشتی نمونه خروار در موردش چنین گفتند روز شنبه، 27 اردیبهشت در غیاب مدیران اداره کل هنرهای نمایشی و مدیرکل آن؛ کاظم نظری، در غیاب مدیرعامل خانه تئاتر؛ مقصود نعیمی و در غیاب دوستان و شاگردانش در بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد تا تصاویر مخابره شده از نمازی که بر پیکرش خوانده شد چنان غریبانه باشد که اشک در چشم بنشاند.

259259