در عشق آباد هیچ‌جا سیگار نکشید / بازی ایران روی بدترین زمین چمن آسیا!
شاید یکی از سخت‌ترین کارهای دنیا مطلع شدن از اخبار کشور ترکمنستان باشد. چیزی شبیه آنچه درباره کره شمالی وجود دارد!
به گزارش "ورزش سه"، تیم ملی فوتبال ایران پس از 9 سال و برای کسب اولین پیروزی در خاک ترکمنستان به مصاف همسایه شمال شرقی می‌رود. کشوری که البته جمعیت تقریبا 8 میلیونی آن، سوارکاری و انواع و اقسام کشتی را به هر ورزش دیگری از جمله فوتبال ترجیح می دهند.
پیش از مصاف برگشت ایران و ترکمنستان از سری مسابقات مقدماتی جام جهانی 2026 و به دلیل فاصله بسیار زیاد کیفیت فنی دو تیم شاید صحبت کردن از این مسائل چندان جذاب نباشد، هرچند سابقه رویارویی دو تیم نشان می‌دهد قلعه‌نویی و شاگردانش احتمالا دیدار آسانی برابر میزبان خود نخواهند داشت اما آشنایی با کشوری با ویژگی‌های ترکمنستان حتما جالب توجه خواهد بود. به‌خصوص اگر بدانید دانستنی‌ها درباره این نقطه جغرافیایی بسیار اندک و تقریبا غیرقابل جست‌وجو هستند!
یک تردید بزرگ درباره پایتخت ترکمنستان در هیچ یک از متون تاریخی و ادبی معتبر اشاره‌ای به یک عشق آتشین چه از نوع عاشق و معشوق یا مادر و فرزند و حتی سرباز و میهن (مثل آرش کمانگیر) درین منطقه جغرافیایی که البته از نظر هنر و به ویژه موسیقی بومی جایگاه قابل احترامی دارد نشده است.
از زمان فتح ترکستان توسط امپراتوری روسیه، این شهر که در 21 سپتامبر 1881 به موجب عهدنامه آهال با ایران رسماً به روسیه رسید، اسخ آباد نام داشت. این نام تا سال 1919 باقی ماند.
عشق آباد کمتر از صد سال است که با این اسم شناخته می‌شود. درست 2 سال پس از تغییر رسم الخط (خط نوشتاری) آنها از حروف فارسی - عربی به لاتین! (شاید تعجب کنید اگر بدانید افراد کهنسال حاضر در این کشور بلدند فارسی را از رو بخوانند اما با تغییر خط رسمی هم اکنون عملا بی‌سواد شمرده می‌شوند.) جالب‌ترین بخش ماجرا این است که حتی در منابع روس نیز عنوان شده که نام پایتخت ترکمنستان از زبان فارسی گرفته شده! درواقع آنطور که از شواهد تاریخی مستقل استنباط می‌شود نام این شهر برگرفته از نام اشک یکم (سردودمان سلسله اشکانیان) است. موضوعی که مورد پسند روس‌ها و حتی ترکمنستان پیش و پس از استقلال نبوده و نیست و خودشان آن را آشگابات تلفظ می‌کنند.
میزبانی روی چمن مصنوعی ورزشگاه Ashgabat موضوعی که امیر قلعه‌نویی در نشست خبری پیش از مسابقه به آن اشاره کرد بازی روی چمن ورزشگاه دوم کشور ترکمنستان است. البته دوم از نظر کیفیت. چرا که مسابقه فردا در زمینی برگزار می‌شود که از استادیوم المپیک پایتخت ترکمنستان از نطر زیبایی، تکنولوژی و حتی کیفیت در سطح پایین‌تری قرار دارد. در مقام مقایسه، چیزی شبیه دو ورزشگاه ثامن و امام رضا در شهر مشهد خودمان! با این تفاوت که بازی روی چمن مصنوعی کار را برای ملی پوشان سخت خواهد کرد. چمنی که مورد انتقاد بازیکنان و کادر فنی ازبکستان نیز قرار گرفته بود.
درحالی که گنجایش میزبان مسابقه فردا 20 هزار نفر است که باتوجه به استقبال اجباری به احتمال زیاد ظرفیتش نیز تکمیل خواهد شد، ورزشگاه المپیک که میزبانی افتتاحیه و اختتامیه رقابت‌های داخل سالن آسیا در سال 2017 را برعهده داشت در دهکده المپیک و بسیار شیک و مدرن ساخته شده است و قابلیت میزبانی از 30 هزار تماشاگر را دارد.
با این حال ترکمن‌ها که انصافا در میهمان نوازی هم رده هموطنانمان به حساب می‌آیند پس از پشت سرگذاشتن دو روز تعطیلات عید نوروز برای تماشای بازی ایران به ورزشگاه می‌آیند، آن هم در شرایطی که حتی از نشست مطبوعاتی سرمربی تیم ملی این کشور عکس و خبر خاصی منتشر نشده است.
در پایان توجه داشته باشید که اگر با هر مکافاتی توانستید ویزای کشور ترکمنستان را بگیرید و به آنجا سفر کنید مصرف سیگار در معابر عمومی، پارک‌ها و اماکن سرپوشیده عمومی و دولتی ممنوع بوده و جریمه نقدی در پی خواهد داشت. همچنین برگزاری جشن و شب نشینی در محل سکونت پس از ساعت 23 ممنوع و متخلف تحت پیگرد قانونی قرار خواهد گرفت.
مهدی بشکنی
