دستورالعمل نحوه محاسبه مالیات خانه‌های خالی

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، دستورالعمل سازمان امور مالیاتی موضوع دستورالعمل نحوه محاسبه مالیات واحد‌های مسکونی خالی در اجرای حکم ماده 54 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی به موجب قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1399/09/05 طی نامه شماره 200/1400/517 مورخ 1400/07/06 توسط رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور ابلاغ شد. مشروح این دستورالعمل به شرح ذیل است: 1- به منظور ایجاد وحدت رویه در خصوص نحوه محاسبه مالیات بر واحد‌های مسکونی خالی موضوع ماده 54 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی به موجب قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1396/09/05 مقرر می‌دارد) طبق مقررات ماده 54 مکرر قانون مذکور مبنای محابه وشمول مالیات موضوع این ماده بر مبنای سال مالیاتی (یک سال شمسی) می‌باشد، بنابراین چنانچه مالک یا مالکان واحد‌های مزبور اشخاص حقوقی با دوره‌های مالی میانسالی باشند، فارغ از تاریخ شروع و پایان دوره مالی آنها، رسیدگی در اجرای مقررات این ماده، برابر با سال مالیاتی سال شمسی خواهد بود 2- ملاک احراز شراید یک واحد مسکونی به عنوان خانه خالی در شهر‌های بالاتر از یکصد هزار نفر جمعیت، برای مطالبه مالیات موضوع این ماده به اطلاعات دریافتی از سامانه املاک و اسکان کشور می‌باشد. 3- در یک سال مالیاتی، یک واحد مسکونی در صورتی به عنوان یک واحد مسکونی خالی قابل شناسایی است که در آن سال مجمر ما بیش از یکصد و بیست روز به ازای یک مالک، بر اساس اعلام سامانه ملی املاک و اسکان کشور، خالی از سکته باشد؛ بنابراین شناسایی یک واحد مسکونی به عنوان واحد خالی طی یک سال، دلیل بر شناسایی آن واحد. برای سال بعد، نمی‌باشد، به عنوان مثال، چنانچه یک واحد مسکونی در یکصد و بیست روز پایان سال 1400 خالی از سکنه و در بقیه اپام آن سال دارای بهره بردار باشد و از سوی دیگر در یکصد و بیست روز اول سال 1401 خالی از سکنه بوده و در بقیه ایام آن سال دارای بهره بردار باشد، در هیچ یک از این سال‌ها مشمول مالیات واحد‌های مسکونی خالی نمی‌باشد و فاصله بیش از یکصد و بیست روز صرفا در طول یک سال شمسی و به ازاء هر مالک، ملاک عمل می‌باشد. 4- در خصوص واحد‌های مسکونی خالی شراکتی (دارای چند سالک) مالیات هر شریک به نسبت سهم مالکیت جداگانه محاسبه، اعلام و مطالبه می‌شود. 5- اداره امور مالیاتی ذیصلاح برای تشکیل پرونده، صدور اوراق مطالیه اشخاص حقیقی براساس نشانی اصلی مالک یا مالکان در سامانه ملی املاک و اسکان کشور تعیین می‌شود. در صورت عدم اعلام نشانی اصلی در سامانه مذکور، اداره امور مالیاتی ذیصلاح بر اساس نشانی یکی از واحد‌های مسکونی خالی اعلامی در سامانه املاک و اسکان کشور که متعلق به مالک یا مالکان می‌باشد به صورت سیستمی تعیین می‌شود، مگر آنکه شخص حقیقی اقامتگاه قانونی خود را به صورت میشمی به سازمان امور مالیاتی کشور اعلام نماید که در این صورت اداره امور مالیاتی ذی صلاح بر اساس نشانی اعلامی مودی تعین می‌شود. 6- محاسبه مالیات موضوع این ماده به ازای هر ماه بیش از یکصد و بیست روز در یک سال شمسی برای هر مالک بوده و حداکثر به مدت هشت ماه در یک سال قابل محاسبه می‌باشد. این مالیات ماهیانه بوده و کسر ماه مشمول مالیات نمی‌باشد. برای محاسبه کسر ماه مدت خالی بودن کل سال مینای محاسبات می‌باشد، لذا حداکثر 30 روز برای شش ماه اول و 29 روز برای شش ماه دوم در سال بعد از 120 روز به عنوان کسر ماه در محاصیات لحاظ نمی‌شود «شش ماه ابتدای سال مالیاتی فصول بهار و تابستان» 31 روزه و پنج ماه ابتدایی فصول پاییز و زمستان 30 روزه و ماه اسفند هر سال حسب مورد 29 روزه یا 30 روزه لحاظ می‌شود 7- شرح موضوع ماده 131 قانون مالیات‌های مستقیم در محاسبه مالیات این ماده برای اشخاصی حقبنی، به ازای هر ماه قابل اعمال بوده و ماخذ محاسبه شده بر اساس جدول املاک مشابه تعیین و اعلام شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور در اجرای ماده 54 قانون فوق با اعمال مقررات ماده 53 قانون مذکور (پس از کسر 25 درصد بابت هزینه‌ها و استهلاکات و تعهدات) در هر ماه با سایر ماه‌ها جمع نمی‌شود و اصرفأ مالیات محاسبه شده به ازاء هر ماه برای محاسبه مالیات نهایی با هم جمع می‌شود. 7-1- مالیات اشخاص حقوقی براساس شوخ ماده 105 قانون مالیات‌های مستقیم محاسبه می‌شود. 8- اعمال نرخ‌های دوازده برابر و هجده برابر برای سال‌های دوم، سوم و به بعد حسب مورد صرفا در صورت توالی سال‌ها بوده و در صورتی که بین سال‌هایی که واحد مسکونی خالی بر اساس اطلاعات سامانه خالی قلمداد نشده و فاصله باشد، مالیات سال جدید نیز با نرخ سال اول محاسبه می‌شود. به عنوان مثال در صورتی که براساس اطلاعات سامانه واحد مسکونی آقای الف در سال‌های 1400 و 1402 خالی اعلام شده و برای سال 1400 خالی محسوب نشده باشد، مالیات برای هر یک از ماه‌های سال‌های 1400 و 1402 با رعایت قسمت اخیر ماده 54 مکرر قانون مذکور برای اشخاص دارای 5 واحد مسکونی خالی و یا کمتر باشند، با ضریب شش برابر محاسبه می‌شود. 8-1- ضرایب مالیاتی مندرج در ماده 54 مکرر قانون مذکور برای مالک یا مالکان دارای بیش از پنج خانه خالی در هر سال مالیاتی، نسبت به کل واحدها، دو برابر ضرایب مذکور در صدر ماده 54 مکرر قرق اعمال می‌شود. 8-2- میزان مالکیت از واحد مسکونی (مالکیت کمتر از شش دانگ) موثر در محاسبات می‌باشد، بنابراین ضریب دو برابری برای مالکان پیش از پنج واحد مسکونی خالی به شرطی که میزان مالکیت مالک از 30 دانگ (معادل 5 واحد مسکونی خالی فارغ از متراژ هر یک از واحدها) بیشتر باشد قابل اعمال است، به عنوان نمونه در صورتی که شخصی در مجموع، در هفت واحد مسکونی خالی مالکیت کمتر از شش دانگ داشته باشد مثلا مجموع 29 دانگ، در محاسبات مالیات، ضریب دو برابری بیش از پنج واحد مسکونی خالی اعمال نخواهد شد. 8-3- با رعایت بند (82) در صورتی که مالک یا مالکان در قسمتی از یک سال مالیاتی، کمتر از شش واحد و در بقیه همان سال شش واحد یا بیشتر واحد مسکونی خالی داشته باشند، ضرایب دو برابری موضوع قسمت اخیر ماده 54 مکرر قانون مذکور با رعایت مقررات مربوطه (مهلت یک صد و بیست روز صرفا در ماه‌هایی که دارای شش واحد مسکونی خالی با بیشتر بوده قابل اعمال می‌باشد. همچنین در صورتی که مالک دارای شش واحد مسکونی خالی (با رعایت مهلت مجاز 120 روز در سال) در روز‌های غیر متناوب باشد در صورتی که خالی بودن شش واحد تجمیعی به یک ماه یا بیشتر منجر شود برای همان ماه ضرب دو برابری مربوط لحاظ می‌گردد. به عنوان نمونه مانک بعد از 120 روز مورد حکم در صدر ماده 54 مکرر قانون مذکور ده روز در شهریورماه، ده روز در آبان ماه و ده روز در بهمن ماه دارای شش واحد و در بقیه سال دارای کمتر از شش واحد مسکونی خالی بوده است، در این حالت ضریب دو برابری صرفا برای یک ماه قابل اعمال می‌باشد. 9- مهدت محاسبه مالیات موضوع این ماده پایان تیرماه سال بعد برای هر سال از سال 1400 می‌باشد که با عنایت به دسترسی به اطلاعات از طریق وزارت راه و شهرسازی به صورت سیستمی محاسبه می‌شود. سازمان امور مالیاتی کشور، مالیات متعلق به واحد‌های مسکونی خالی شناسایی شده هر سال را به همراه ایجاد امکان پرداخت الکترونیک مالیات تا پایان تیرماه سال بعد، ضمن ارسال پیامک برای مالک یا مالکان، در درگاه خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی کشور با کارپوشه مودیان به مالک یا مالکان اعلام خواهد نمود. در صورت عدم پرداخت مبلغ تعیین شده تا یک ماه بعد از اعلام سازمان، اوراق مطالبه در مهلت قانونی و به صورت سیستمی صادر و نسبت به ابلاغ آن به مالک یا مالکان حسب مقررات اقدام می‌شود. این امر مانع از اجرای حکم جره 2 بند (ل) تبصره 6 قانون بودجه سال 1400 کل کشور نخواهد بود. 10- واحد‌های مسکونی واقع در شهر‌های زیر یکصد هزار نفر جمعیت و روستا‌های کشور که به استاد سامانه ملی املاک و اسکان کشور در حکم واحد مسکونی خالی تلقی شده اند، مشمول جریمه‌ای معادل بیست درصد مالیات سال اول موضوع ماده 54 مکرر قانون مذکور خواهند بود. 10-1- با عنایت به بند 6 تبصره ماده 169 مکرر، در صورت عدم انجام به موقع تکالیف (هر گونه تغییر در محل اقامت با خرید و فروش واحد تحت تملک خود)، به ازای هر ماه تأخیر، واحد مسکونی جدید، به صورت ماهیانه مشمول جریمه‌ای معادل مالیات سال اول ماده 54 مکرر قانون مذکور شش برابر مالیات اجاره آن ماه) می‌شود بدیهی است این امر مانع از مطالبه و وصول مالیات و جرایم واحد‌های مسکونی خالی حسب مورد موضوع ماده 54 مکرر و تبصره 8 ماده 169 مکرر قانون مذکور نخواهد بود. 10-2- در موارد صدور برگ مطالبه مالیات و جراتم حسب مورد مفاد ماده 191 قانون مالیات‌های مستقیم با رعایت سایر مقررات مربوط در خصوص جریمه موضوع ماده 54 مکرر و تبصره 8 ماده 169 مکرر قانون مذکور علی الخصوص بند 10 این دستورالعمل جاری می‌باشد. 11- در یک سال شمسی برای تمام املاک مشمول مالیات خانه‌های مسکونی خالی هر شخص حقیقی یا حقوقی، یک برگ مطائبه صادر و تمام املاک، سهم مالکیت، میاخد محاسبه مالیات، مالیات هر واحد و جمع مالیات مورد مطالبه در آن درج می‌شود. 12- در مواردی که پس از صدور برگ مطالبه، اطلاعات جدیدی از مالکیت اشخاص حقیقی یا حقوقی بدست آید که موجب افزایش مالیات مطالبه شده قبلی شود، نسبت به مطالبه مالیات متعلقه اقدام خواهد شد. در صورت عدم پرداخت مالیات در موعد مقرر، مالیات متعلق به موجب برگ مطالبه از مالک مطالبه خواهد شد. ابلاغ اوراق مطالبه، اعتراض به آن و مراحل دادرسی مالیاتی مربوط تابع مقررات قانون مالیات‌های مستقیم می‌باشد. 14- در صورت عدم پرداخت مالیات، مالیات متعلق به همراه جریمه موضوع ماده 190 قانون مالیات‌های مستقیم در اجرای مقررات قانون مالیات‌های مستقیم از جمله فصل وصول مالیات یا در زمان تنظیم سند انتقال قطعی در کدام مقدم باشد قابل وصول خواهد بود. 15- با عنایت به قسمت اخیر ماده 54 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، چنانچه حسب اعلام مرکز آمار ایران، واحد‌های مسکونی موجود در هر شهر بالای یکصد هزار نفر جمعیت 1/15 برابر تعداد خانوار‌های ساکن در آن شهر برسد، مشمول مالیات موضوع ماده مذکور نخواهد بود. این امر مانع از اعمال جریمه موضوع بند 4 تبصره 8 ماده 169 مکرر قانون مذکور در صورت عدم ثبت و اعلام در سامانه ملی املاک و اسکان کشور نخواهد بود.