دور همنشینی ویژگی کهن آیین شب چله در یزد / با آیین مهربانی پیوند خانوادگی را محکم کنیم
یلدا شبی برای خوشحالی و کنار یکدیگر بودن در بلندترین شب سال است، شبی که خانواده‌ها می‌توانند به دور از هیاهوی دنیای ماشینی و پر دغدغه کنار هم باشند.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از یزدرسا، یلدا شبی برای خوشحالی و کنار یکدیگر بودن در بلندترین شب سال است، شبی که خانواده‌ها می‌توانند به دور از هیاهوی دنیای ماشینی و پر دغدغه کنار هم باشند و از خاطرات قدیم بگویند و پیوند خانوادگی را تحکیم و تقویت کنند.
عاطفه رنجبر کارشناس تاریخی در گفتگو با یزدرسا، با اشاره به آیین‌های شب یلدا در شهرستان‌های استان یزد گفت: مردمان شهرستان بافق در این شب علاوه بر گردهمایی خانوادگی، دعای ویژه‌ای می‌خوانند که همه باید دست خود را بالا ببرند و بزرگ خانواده دعا کند و سایرین در دل برای خواسته‌های خود، دیگران و تحقق آرزوها دعا کنند.
وی ادامه داد: دعای فرج امام زمان (عج) از مهم‌ترین دعاهای شب یلدا در این شهرستان است. بررسی مشکلات خانواده‌های مریض، ازدواج جوانان، تأمین مسکن اجارهای عروس و داماد، فراهم کردن و پرداخت بدهی فامیل به صورت قرض‌الحسنه، هموارسازی مسیر برای ازدواج آسان جوانان و همفکری برای اجرای طرح‌های اشتغالزا و... از مواردی است که در شب نشینی شب یلدا در بافق مورد بررسی قرار می‌گیرد.
این کارشناس فرهنگ عامه عنوان کرد: برگزاری آیین شب یلدا در میبد نیز از زمان های گذشته تاکنون در بین خانواده‌ها همانند دیگر نقاط استان با دور همنشینی و جمعشدن در منزل مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها همراه بوده است.
وی ادامه داد: در میبد پختِ نان «لطیر» یا «سوروک» انجام میشود. این رسم‌های زیبا و ارزشمند، سال‌های اخیر به‌گونه‌ای کمرنگ نزد خانواده‌ها برگزار میشود و چه خوب با پایبند بودن به سنت‌های گذشته در برگزاری آن تلاش و کوشش خود را در احترام به جایگاه پدران و مادران خود داشته باشیم.
وی تصریح کرد: امروزه با پیشرفت تکنولوژی و دغدغه‌مندی خانواده‌ها برای رفاه بیشتر، این سنت‌ها کمرنگ شده است و به‌صورت همایش‌های شب یلدا با برگزاری برنامه‌های طنز از سوی متولیان این امر در سالن‌های مختلف شهرها صورت می‌پذیرد که مردمان از هر نوع فرهنگ و اعتقاداتی در این برنامه‌های مفرح شرکت می‌کنند و لحظاتی شاد را برای خود رقم می‌زنند.
رنجبر تصریح کرد: امیدواریم از طرف صداوسیما تلاش بیشتری برای ساخت برنامه‌هایی از رسوم و فرهنگ گذشتگان با همکاری صاحب‌نظران و محققین فرهنگعامه صورت گیرد و همچنین مراکز گردشگری در برگزاری جشن‌های سنتی با همان شیوه‌های قدیم بپردازند.
صدیقه رمضانخانی یکی دیگر از نویسندگان و کارشناسان برجسته حوزه فرهنگ استان یزد در گفتگو با یزدرسا، گفت: در قدیم به شب یلدا شب چله گفته می شد و این شب قدمت طولانی دارد که به قبل از اسلام باز می گردد و مرتبط با آیین زرتشتیان است.
وی ادامه داد: در ایران باستان با توجه به اینکه مردم بیشتر کشاورز یا دامپرور بودند و به مرور با تضادهای طبیعت مانند روز و شب، گرما و سرما، روشنایی و تاریکی و حتی خوبی و بدی، دوستی و دشمنی آشنا شدند، در باور آنها آنچه برای زندگی مفید بود، از جلوه‌های اهورامزدا به‌شمار می‌آمد و آنچه برای آنها زیان‌آور بود، از جلوه‌های اهریمن دانسته می‌شد.
این کارشناس فرهنگ عامه ادامه داد: ایرانیان باستان برای اینکه تا اندازه‌ای شب‌ها را بی‌آزار کنند و از ترس و وحشت آن بکاهند، آتش می‌افروختند و در پناه روشنای آتش، شب را به صبح می‌رساندند و معتقد بودند با افروختن آتش، دامنه‌ی روشنایی نیروی اهورامزدا بر نیروی جادوگران و دیوها غلبه می‌کند و در واقع جادوگران از خانه‌های آنها دور می‌شوند.
وی با بیان اینکه خوراکی‌های شب یلدا در یزد مانند دیگر نقاط کشور شامل انار و هندوانه و میوه‌های خشک است، افزود: شامی که یزدی‌ها اغلب مقید به طبخ آن در شب چله هستند، آش شولی و خورشت فسنجان است که آن هم فلسفه خاص خود را دارد و طبیعت سرد و گرم انسان‌ها در زمستان و تابستان باز می‌گردد.
رمضانخانی گفت: یزدی‌ها معمولا در این شب به خانه پدربزرگ و مادربزرگ می‌رفتند و آنها نیز یک اتاق بزرگ خانه‌شان را به برگزاری شب چله اختصاص می‌دادند؛ کرسی می‌گذاشتند، لحاف بزرگی را پهن می‌کردند و روی کرسی میوه‌های مختلف پاییزی و آجیل قرار می‌دادند.
وی قشنگ ترین ویژگی آیین شب یلدا را دور هم نشینی و رفتن به خانه بزرگترهای فامیل دانست و افزود: آیین هدیه دادن و هدیه گرفتن، تفال به دیوان حافظ، نقاله‌خوانی، باهم بودن و تشریک مساعی و برپایی جشن‌های ویژه از جمله امتیازات آیین شب یلداست که باید احیا و پاسداشته شود.
نویسنده کتاب فرهنگ عامه یزد تاکید کرد: باید ارزش‌ها و داشته‌های گذشتگان را حفظ کنیم و با آموزش‌های مختلف به نسل جدید که اکنون در حال استقبال از فرهنگ توخالی غرب هستند انتقال دهیم، باید آداب و سنت‌هایی که از گذشتگان به جا مانده را احیا و حتی نقد کرد و باورهای غلط و خرافات را از بین برد و آنچه بر محوریت منطق و عقلانیت است را ترویج داد.
وی یادآور شد: ایرانیان از گذشته تاکنون در غم و شاد هم شریک بودند به احترام به بزرگترها و آداب معاشرت باور و اعتقاد داشتند باید این سنت‌ها را حفظ کرد و به دور از تجملات و با امکانات ساده به خصوص در این شب بلند زمستانی دور هم جمع شویم و جشن بگیریم.
انتهای پیام /
