دولت انقلابی و مسأله زمین‌مانده «حجاب»

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، امر به معروف و نهی از منکر موضوعی است که این روزها در محافل مختلف درباره آن بحث می‌شود. موضوعاتی مانند بدحجابی و بی‌حجابی، مفاسد اقتصادی، مفاسد اداری، گشت ارشاد، بی‌تفاوتی نسبت به امر به معروف، آموزش امر به معروف و... از جمله این مباحث است.

حالا اما با گرم شدن هوا نوع پوشش‌ها هم تغییر کرده و در سطح جامعه شاهد پوشش‌های ناهنجار و زننده هستیم که این ناهنجاری‌های کف جامعه به رویداد‌های بزرگ هم سرایت کرده و در آخرین نمونه در نمایشگاه کتاب تهران شاهد تصاویر زننده‌ای از افراد بدحجاب و حتی بی‌حجاب بودیم. این موضوع در نمایشگاه کتاب تا جایی پیش رفت که اعتراضات زیادی را به همراه داشت.

درخواست مخاطبان برای پیگیری موضوع بدحجابی و ترویج امر به معروف

موضوع بدحجابی و بی‌حجابی در جامعه و شدت گرفتن آن سبب شده تا مؤمنان به این پوشش‌ها و رفتار‌ها اعتراض داشته و در این راستا پویشی را هم ثبت کرده‌اند که دو تا از این پویش‌ها را می‌توانید از اینجا و اینجا مشاهده کنید. مشابه این پویش بارها به ثبت رسیده و بسیاری از مخاطبان هم پیگیر موضوع حجاب و دیگر موضوعات حوزه امر به معروف از ستاد امر به معروف هستند که در این گزارش به بررسی فعالیت‌های ستاد امر به معروف و همچنین موضوع امر به معروف می‌پردازیم.

امر به معروف یعنی امر به خوبی و مهربانی، نه برخورد قهری

با مطرح شدن موضوع بدحجابی و بی‌حجابی و یا امر به معروف انسان فوراً یاد برخورد‌های سلبی می‌افتد؛ زیرا بیش‌ترین فعالیتی که برای مبارزه با ناهنجاری مثل بدحجابی رخ می دهد، همین برخورد‌هاست؛ در حالی که عنوان امر به معروف پیش از نهی منکر آمده و امر به معروف قطعاً در اولویت است. امر به معروف یعنی امر به خوبی، امر به مهربانی، امر به آرامش و افسوس که از این موهبت زیبای خدا غافلیم!

فریضه‌ای واجب که از عمل به آن غافلیم

امر به معروف و نهی از منکر یکی از فروع واجب دین اسلام است و بر هر مرد و زن مسلمانی واجب است که همان‌طور که نماز می‌خواند و روزه می‌گیرد، امر به معروف و نهی از منکر هم انجام دهد، اما آیا واقعاً همه ما به این فریضه واجب عمل می‌کنیم؟ چرا برای موضوعی مانند حجاب همه منتظر اقدامات حاکمیتی هستیم و دست روی دست گذاشته‌ایم تا نهاد‌های مسئول و مربوطه مشکل حجاب را حل کنند.

باید از خانواده و اطرافیانمان آغاز کنیم

موضوع تذکر لسانی از جمله موضوعاتی است که اگر هر شخص مسلمان از خانواده و اطرافیان خود آغاز می‌کرد و با کلامی نرم و محبت‌آمیز خانواده خود را به درستی ارشاد می‌کرد، شاید امروز شاهد این میزان ناهنجاری در جامعه نبودیم.

نظر رهبر معظم انقلاب درباره افراد بدحجاب و شیوه برخورد با آنها

فراموش نکنیم بسیاری از افراد بدحجاب ممکن است از نزدیکان ما و یا از خانواده ما باشند و اگر هم نباشند آنها جزیی از این جامعه هستند و ما باید در کنار هم زندگی کنیم؛ پس نمی‌توان بخشی از توده جامعه را نادیده گرفت و یا به دنبال حذف آنها بود.

رهبر معظم انقلاب در این راستا می‌فرمایند: «ممکن است ظاهر زننده‌ای داشته باشد، داشته باشد. بعضی از همین‌هایی که در استقبالِ امروز بودند... خانم‌هایی بودند که در عرف معمولی به آنها می‌گویند «خانم بدحجاب»؛ اشک هم از چشمش دارد می‌ریزد. حالا چه کار کنیم؟ ردش کنید؟ مصلحت است؟ حق است؟ نه، دل، متعلق به این جبهه است؛ جان، دلباخته به این اهداف و آرمان‌هاست. او یک نقصی دارد. مگر من نقص ندارم؟ نقص او ظاهر است، نقص‌های این حقیر باطن است؛ نمی‌بینند. «گفتا شیخا هر آنچه گوئی هستم / آیا تو چنان که می‌نمائی هستی؟».

ما هم یک نقص داریم، او هم یک نقص دارد. با این نگاه و با این روحیه برخورد کنید. البته انسان نهی از منکر هم می‌کند؛ نهی از منکر با زبان خوش، نه با ایجاد نفرت.» (بیانات در دیدار علما و روحانیون خراسان شمالی 19 مهر 1391)

پژوهشگر فرهنگی: باور به امر به معروف و امر به خوبی‌ها وضع جامعه را تغییر می‌دهد

سعید صادقلو، پژوهشگر حوزه فرهنگی درباره امر به معروف می‌گوید: چنانچه جامعه به طور صحیح و پایه‌ای درک کند که امر به معروف و نهی از منکر، دعوت به همه خوبی‌ها و زیبایی‌هاست، به راستی وضعیت جامعه ما تغییر گسترده‌ای در همه شرایط خواهد کرد؛ زیرا امر به معروف و نهی از منکر تمام شئونات زیست انسانی را در بر می‌گیرد؛ از حجاب گرفته تا اخلاق اسلامی و رعایت حق‌الناس.

آنچه مسلم است این است که باید برای موضوع حجاب و امر به معروف در این زمینه برنامه‌ریزی دقیقی داشت تا از این طریق ضمن آشنا کردن مردم با فواید حجاب، آنها با میل باطنی حجاب را انتخاب کنند و حال اگر موارد محدودی باقی ماند با تذکر و جریمه با آنها برخورد کرد.

نقش مردم را گفتیم و نهاد‌های مسئول را هم بشناسیم

از موضوع وجوب امر به معروف برای مسلمانان که بگذریم، نهاد‌هایی هم در این زمینه مسئول هستند که می‌توانند با برنامه‌ریزی درست همین موضوع تذکر لسانی را به خوبی هدایت کرده و اجرای این کار در سطح کلان جامعه آثار و برکات زیادی به دنبال خواهد داشت.

ستاد امر به معروف و نهی از منکر یکی از این نهاد‌ها و شاید اصلی‌ترین نهاد در این زمینه است که اتفاقاً این روز‌ها مورد انتقادات فراوانی قرار دارد. این ستاد طرحی را برای ترویج موضوع عفاف و حجاب تدوین کرده و این طرح در انتظار ابلاغ نهاد‌های مسئول است.

نگارش طرح جامع عفاف و حجاب توسط ستاد امر به معروف

حجت‌الاسلام سیدعلی خان‌محمدی، سخنگوی ستاد در این باره می‌گوید: عفاف و حجاب از جمله موضوعاتی است که باید برای آن کار درست و حساب شده انجام داد و اجرای طرح‌های هیجانی جوابگو نیست. از این رو طرح جامع عفاف و حجاب به عنوان برنامه‌ای کامل و دقیق توسط ستاد تدوین شده که همه موارد عفاف و حجاب در آن گنجانده شده که شامل موضوعات ایجابی و سلبی است. این طرح به نهاد‌های مربوطه مانند شورای فرهنگ عمومی، کارگروه مد و لباس و دیگر نهاد‌ها ارائه شده و طرح برای ابلاغ به همه نهاد‌های مسئول در حوزه عفاف و حجاب تقدیم وزارت کشور شده است.

به گفته خان‌محمدی، اجرای درست طرح عفاف و حجاب نیازمند قرارگاهی است که در این راستا ستاد امر به معروف قرارگاهی را هم برای آن طراحی کرده و باید وزارت کشور مسئولیت قرارگاه عفاف و حجاب را به یک نهاد واگذار کند. البته ستاد امر به معروف آمادگی دارد مسئولیت قرارگاه را هم خودش بر عهده بگیرد.

برنامه‌های ستاد امر به معروف در حوزه بدحجابی

انتقاد به وضع حجاب جامعه این روز‌ها بسیار زیاد است و همان‌طور که اشاره شد نوک پیکان این انتقاد‌ها هم به سمت ستاد امر به معروف است که چرا وضع حجاب این‌گونه است؟ یا ستاد امر به معروف چه می‌کند؟ خان‌محمدی درباره برنامه‌های ستاد در حوزه مبارزه با بدحجابی می‌گوید: بحث حجاب و مبارزه با بدحجابی را گام به گام شروع کرده‌ایم، اول اینکه اداره‌کل عفاف و حجاب در ستاد احیا شده و پس از انجام کار کارشناسی، موضوع را از اداره‌های دولتی آغاز کرده‌ایم؛ زیرا طبق آمار نیروی انتظامی، متأسفانه بیش از 40 درصد خانم‌های بد‌حجاب کارمند نهاد‌های دولتی و حاکمیتی هستند. چرا باید یک کارمند بانک وضع حجابش خوب نباشد؟ چرا نیروی انتظامی که متولی گشت و ارشاد است، ممکن است کارمندش مثلاً در دفتر پلیس +10 بدحجاب باشد و یا نهاد‌های دیگر. از این رو به این نتیجه رسیدیم که باید کار را از نهاد‌های دولتی و حاکمیتی آغاز کنیم و کم‌کم آن را به همه جامعه گسترش دهیم.

از انتقادات دیگر به ستاد امر به معروف این است که ستاد بیشتر در حوزه حجاب متوقف مانده و البته به این حوزه هم انتقاداتی وارد است. درباره دیگر فعالیت‌های ستاد امر به معروف حجت‌الاسلام خان‌محمدی می‌گوید: قطعاً برنامه‌های ما در ستاد، متوقف به حجاب نیست و برنامه‌هایی مانند گشت ارشاد مدیران، مفاسد اقتصادی، حمایت از تولید به عنوان یک معروف، حفظ محیط زیست و... از جمله برنامه‌های ستاد است. البته از جمله برنامه‌هایی که مردم بسیار پیگیر آن هستند، موضوع عفاف و حجاب است و بیشترین درخواست مجوز هم در حوزه عفاف و حجاب ارائه می‌شود.

غفلت از رسانه در ترویج امر به معروف

آنچه در عملکرد ستاد امر به معروف دیده می‌شود، تربیت ضابطان امر به معروف است؛ در حالی که برای اجرای فریضه امر به معروف اگر فقط بخواهیم به صورت رودررو اقدام کنیم، برای بیش از 85 میلیون نفر جمعیت، میلیون‌ها ضابط امر به معروف نیاز است و این اتفاق، عملاً ممکن و میسر نیست. در این راستا آنچه مغفول مانده ظرفیت عظیم رسانه است و در فیلم‌ها، سریال‌ها، برنامه‌های سرگرمی و ترکیبی و... اثر چندانی از مصادیق امر به معروف و نهی از منکر دیده نمی‌شود و به موازات این اتفاق در رسانه‌های مکتوب و مجازی هم اتفاق چندانی رخ نمی‌دهد و اگر هم رخ بدهد رسانه به صورت خودجوش انجام داده است.

در جامعه اسلامی رسانه‌ها باید به طور پیوسته به آموزش امر به معروف بپردازند

صادقلو، پژوهشگر حوزه فرهنگی در این باره می‌گوید: در جامعه اسلامی رسانه‌های عمومی باید به طور عمیق و پیوسته به آموزش عمومی این اصل مهم بپردازند. امر به معروف و نهی از منکر تمام شئونات زیست انسانی را در بر می‌گیرد؛ از حجاب گرفته تا اخلاق اسلامی و رعایت حق‌الناس. منظور این است که یک پدیده همه جانبه و چند بعدی است. متأسفانه زمانی که ما در زمینه آموزش عمومی این اصل مهم کم کاری کنیم، دشمن با شگردهای پیچیده رسانه‌ای، سعی در شناخت اشتباه و نواقص جامعه از این اصل مهم دارد.

حجت‌الاسلام خان‌محمدی درباره تعامل ستاد امر به معروف و نهی از منکر با رسانه‌ها و استفاده از این ظرفیت می‌گوید: در دوره جدید مدیریت رسانه ملی چندین‌بار مکاتبه داشتیم و برای تولید برنامه‌های مختلف اعلام آمادگی کردیم. حتی پیشنهاد دادیم همان‌طور که سریال گاندو در حوزه نفوذ تولید شده، سریالی هم در حوزه نفوذ فرهنگی دشمن ساخته شود.

خان محمدی: شورای امر به معروف تاکنون جلسه نداشته است

به گفته خان محمدی مشکل ریشه‌ای‌تر است، زیرا ستاد امر به معروف و نهی از منکر شورایی دارد که متشکل از 6 وزیر، تعدادی از نمایندگان مجلس، رئیس صداوسیما، رئیس سازمان بسیج، نماینده دولت و برخی مسئولان دیگر است، اما متأسفانه این شورا تاکنون حتی یک جلسه هم تشکیل نداده که این مسأله به دلیل اهتمام نداشتن اعضا به موضوع امر به معروف است. در مجموع، دولت انقلابی از زمان روی کار آمدن برای امر به معروف وقت چندانی نگذاشته و بابت این امر از دولت گلایه‌مندیم.

امر به معروف به عنوان مرهم بسیاری از درد‌های جامعه

امر به معروف به عنوان مرهم بسیاری از درد‌های جامعه این روز‌ها هم در بین مؤمنان و هم مسئولان کمرنگ شده است. در حالی که با امر به خوبی‌ها و دعوت به نیکی‌ها بسیاری از جوانان امروز راه درست را پیش می‌گیرند و شاید افرادی که از آنها به عنوان هنجارشکن یاد می‌شود با آشنایی با مواهب ناب اسلام از جمله فلسفه حجاب، راه درست را از غلط تشخیص داده و در مسیر حق گاه بردارند.