دولت سیزدهم بنزین را با نصف قیمت صادر کرد / معمای بنزین 29 سنتی

اردیبهشت امسال، گمرک جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد در فروردین سال‌جاری 116میلیون لیتر بنزین معادل 32میلیون دلار صادر شده است. نگاهی به اعداد منتشر شده نشان می‌دهد هر لیتر بنزین صادراتی، معادل 27.5سنت بوده یعنی این که دولت بنزین را حداقل 50درصد قیمت فوب خلیج‌فارس صادر کرده است. نگاهی به قیمت بنزین که نشریه پلاتس به‌عنوان مرجع قیمت‌گذاری نفت و فرآورده‌های نفتی منتشر می‌کند، نشان می‌دهد قیمت هر لیتر بنزین با شاخص فوب خلیج‌فارس در همان دوره معادل 80 سنت بوده است. ما نبودیم پس از انتشار این گزارش، وزارت نفت در بیانیه‌ای اعلام کرد این محموله‌ها توسط بخش خصوصی صادر شده است: «اخبار منتشر شده درباره صادرات ارزان بنزین که در برخی رسانه‌ها منتشر شده مربوط به بنزین غیراستانداردی است که در پالایشگاه‌های کوچک‌مقیاس (Mini Refineries) خصوصی تولید شده‌اند و از آنجا که این پالایشگاه‌ها میعانات گازی را به قیمت 95درصد فوب منطقه خریداری و سوخت تولید می‌کنند، این سوخت غیراستاندارد و غیرقابل استفاده در کشور است، بنابراین این نوع سوخت را به کشورهایی که موضوع استاندارد سوخت برای‌شان اهمیتی ندارد به قیمت ارزان‌تر از فوب منطقه صادر می‌کنند. وزارت نفت، بنزین 27سنتی صادر نکرده و از آنجا که مصرف بنزین در کشور افزایش داشته در شرایط کنونی فقط دغدغه تأمین سوخت مورد نیاز کشور را دارد و تمرکزی بر صادرات بنزین ندارد، بلکه تنها یک محموله آن هم در فروردین امسال و با قیمت 70سنت صادر شده و پس از آن نیز صادرات بنزین تاکنون از طریق وزارت نفت متوقف شده است.» وزارت صمت اما در واکنش به این ادعا، صادرات بنزین را توسط بخش خصوصی تکذیب کرد و وزارت نفت را مسئول این موضوع دانست:«صادرات فرآورده‌ها با شرکت ملی نفت و پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی است. مطابق قانون وزارت صمت هیچ مجوزی برای صادرات فرآورده‌های نفتی صادر نکرده است.»

گزارشی دیگر با وجود این‌که اسناد و گزارش‌های رسمی نشان می‌داد صادرات بنزین صورت گرفته اما هیچ مقام مسئولی این موضوع را گردن نگرفت و ترجیح داد دستگاه‌های دیگر را مقصر این اتفاق عجیب معرفی کند. با سرد شدن این موضوع اما گزارش جدید گمرک ایران باز هم روی صادرات بنزین دست گذاشته و آمار جالبی را از صادرات این فرآورده نفتی طی هفت ماه اخیر ارائه داده است. بر اساس گزارش گمرک ایران، حدود 463 میلیون لیتر بنزین به ارزش 137 میلیون دلار به کشورهای امارات متحده عربی، افغانستان، عراق و ارمنستان صادر شده است. یک ضرب و تقسیم ساده موید این واقعیت است که دولت هر لیتر بنزین را به قیمت 29.5سنت صادر کرده در حالی که میانگین قیمتی آن با شاخص فوب خلیج‌فارس، حداقل 60 سنت بوده است. در همین باره، همت قلی‌زاده از کارشناسان نفتی بودجه‌ای کشور می‌گوید: با منطق اقتصاد بخش عمومی و با نگاه استراتژیک به کالایی مانند بنزین و در شرایط تحریم و سایر شرایط قابل‌بحث، صادرات 7.462میلیون لیتر بنزین کشور در قبال کسب 137میلیون دلار موجه نیست. به گفته قلی‌زاده، اغلب تحلیل‌های اقتصاد انرژی کشور در مسیر نادرست قرار دارد که برای منافع ملی بهتر است تصحیح شود. بنزین را با یک‌دوم تا یک‌سوم قیمت فوب خلیج‌فارس صادر می‌کنیم درحالی‌که مبنای تصفیه برای اقتصاد داخل در بودجه صددرصد قیمت فوب لحاظ می‌شود. به این مسأله فکر شود که به‌جای صادرات ارزان بنزین، اگر مدیریت صحیحی در داخل صورت می‌گرفت، آیا کشور به‌اندازه 4.3همت منتفع نمی‌شد؟ در چنین شرایطی هنوز مشخص نیست چرا دولت دست به این ارزان‌فروشی زده و بیش از همه، اماراتی‌ها را از این امتیاز بزرگ خوشحال کرده است. وقتی وارد کننده هستیم همه این اتفاقات در شرایطی رخ داده که تراز تولید و مصرف بنزین در ایران به مشکل خورده و واردات بنزین چند صباحی است که چراغ خاموش ادامه دارد. جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش همین چند هفته پیش در پاسخ به پرسشی درباره واردات بنزین از ترکمنستان به‌طور تلویحی این موضوع را تایید کرد ولی نام آن را همکاری منطقه‌ای و سوآپ گذاشت. هم اکنون روزانه حدود 105میلیون لیتر در کشور بنزین مصرف می‌شود که حدود پنج میلیون لیتر بیشتر از تولید است، هرچند این عدد در روزهایی کاهش یا افزایش دارد. وزارت نفت معتقد است تولید بنزین کاهش نیافته ولی محمدرضا حیدرزاده، رئیس کمیسیون پتروشیمی اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی با تایید کاهش تولید گفته است: «پالایشگاهی مثل ستاره خلیج‌فارس با توجه به فشارهای اقتصادی راه‌اندازی شد اما با توجه به مشکلات حال حاضر با ظرفیت کامل فعالیت نمی‌کند؛ چراکه دولت بدهی انباشته دارد و باید هر چه سریع‌تر آن را پرداخت کند، از این رو فرصت تفکرات کلان را ندارد.»

بیشتر بخوانید:

• اقرار روزنامه دولت سیزدهم: در دولت روحانی، هم قاچاق بنزین کمتر بود، هم صادرات بنزین بیشتر بود

217 35