رئیسی: فساد در کشور ما سیستمی نیست

رئیس قوه قضاییه پیشنهاد کرد هنرمندان برای به تصویر کشیدن معضلات، در دادگاه‌ها و در زندان‌ها حضور یابند و با اطلاع از جزئیات پرونده‌ها و گفتگو با آسیب دیدگان اجتماعی علل وقوع آسیب‌های اجتماعی را بررسی کنند و بر اساس آن فیلم بسازند.

به گزارش ایسنا، سید ابراهیم رئیسی رئیس قوه قضاییه که عصرآدینه (دهم اردیبهشت) در بیست و ششمین نشست نخبگانی ویژه ماههای رمضان، در پاسخ به درخواست خانه سینما و تعدادی از سینماگران، میزبان اهالی سینما بود تا با آن‌ها درباره «نقش سینما در کاهش آسیبهای اجتماعی و مبارزه با مفاسد اقتصادی» هم اندیشی کند، اجرای عدالت را انگیزه امام و رهبری و همه صلحا و مجاهدان راه خدا و از مهم‌ترین اقتضائات برقراری نظام اسلامی عنوان کرد و اظهار داشت: اکنون که گام دوم انقلاب آغاز شده، باید عقب ماندگی‌های اجرای عدالت و احساس عدالت در جامعه را جبران کنیم و همه بخش‌ها باید در این زمینه نقش آفرین باشند.

رئیس قوه قضاییه اظهار داشت: گاهی سوال می‌شود مسئولان اجرایی برای فرهنگ و هنر چه کار کرده‌اند، گاهی هم مباحثی را در کشور مطرح می‌کنند و سوال می‌شود اصحاب فرهنگ و هنر یا قانونگذار و دستگاه قضایی در رابطه با این مسائل چه کار کرده اند؟

رئیسی افزود: اگر امروز شاهد آسیب‌ها و برخی مشکلات اجتماعی هستیم باید بررسی کنیم فرهیختگان حوزه فرهنگ و هنر هم در کنار دیگر بخش‌های مرتبط که هر کدام سهمی در برخورد با پدیده‌ها دارند، آیا وظیفه خود را برای حل این مشکلات و آسیب‌ها انجام داده اند؟

رئیس قوه قضاییه با بیان این که حل مشکلات در گرو اقدام و عمل است، گفت: یکی از کار‌هایی که قوه قضاییه در دوره تحول آغاز کرده، محاسبه وضعیت خودمان بوده و کار را از خودمان شروع کردیم و هر مساله‌ای که در خارج دستگاه قضا مطرح می‌شد، خودمان را مرتبط با آن دانستیم.

رئیسی افزود: اصحاب فرهنگ و هنر هم در جریان سازی افکار عمومی نقش بسیار مهمی دارند و باید خودتان بررسی کنید که هر یک از شما در حوزه کاری که دارید چه نقشی در حل مشکلات و مسائل جامعه داشته اید.

رئیس قوه قضاییه در بخش دیگری از سخنانش با ضروری خواندن «پیوست فرهنگی و هنری برای تصمیمات و آرای قضایی» گفت: در دوره تحول سازوکار‌هایی برای تقویت ارتباط با نخبگان و تبیین فلسفه و دلایل صدور برخی احکام طراحی کردیم تا در جریان مسائل قرار گیرند.

رئیسی با اشاره به تأکید خود بر ارتباط نخبگانی در نخستین دیداری که پس از تصدی مسئولیت دستگاه قضا با مسئولان قضایی داشته، افزود: ما با افکار عمومی مواجه هستیم و اقناع افکارعمومی مهم است و نمی‌توانیم بگوییم قاضی ما حکم صادر کرده و به وظیفه خودمان عمل کردیم و کارمان تمام شده است.

رئیس قوه قضاییه در بخش دیگری از سخنانش از هنر به عنوان یک موهبت الهی یاد کرد و گفت: هنر از ابزار حفظ هویت و تمدن ایرانی و اسلامی و ایجاد امید در جامعه است که رسالت اصلاح شئون زندگی را بر عهده دارد و هنرمندان نقش مهمی دارند که وضعیت موجود را روزبه روز به وضعیت مطلوب نزدیک‌تر کنند.

رئیسی افزود: نگاه غربی به جوامع، نگاه سودجویانه و منفعت طلبانه و سلطه جویانه است و هنر را هم در همین مسیر به کار می‌گیرد، اما در نظام اسلامی از هنر برای تحقق اهداف و آرمان‌های عالیه استفاده می‌شود.

وی با بیان این که همه نظام‌ها سیاست‌های مصوب دارند که برای همه ارکان جامعه لازم‌الاجراست، متذکر شد «اهداف نظام اسلامی در قانون اساسی به صراحت تبیین شده و سیاست‌های نظام هم به صورت مصوب به همه بخش‌ها ابلاغ شده» و تأکید کرد: حرکت در جهت کمک به اجرای این سیاست‌ها از مهم‌ترین کار‌های هنرمندان ماست.

رئیسی این نکته را هم خاطر نشان کرد که «اگر سیاست‌های مصوب نظام به درستی و تمام و کمال اجرا شوند، عدالت اجتماعی تحقق می‌یابد و تحقق عدالت موجب کاهش آسیب‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی می‌شود و جامعه سالم رقم می‌خورد».

رئیس دستگاه قضا گفت: در نظام یک ساختار سیاستگذاری برای همه حوزه‌ها وجود دارد و بقیه بخش‌ها باید ابزار تحقق این سیاست‌ها باشند و ما هم در دستگاه قضایی به دنبال این هستیم که سیاست‌های مصوب نظام در حوزه‌های مختلف اجرا شوند.

رئیسی در ادامه متذکر شد: این که گاهی مشکل به وجود می‌آید ناشی از این است که هر کسی با نگاه خودش می‌خواهد هم سیاستگذار، هم مجری و هم داور باشد.

رئیس قوه قضاییه نقش هنرمندان را در کاهش آسیب‌های اجتماعی بسیار مهم دانست و گفت: پدیده‌های مذمومی مانند طلاق و اعتیاد باید طوری در جامعه نشان داده شوند که یک نفرت عمومی نسبت به آن‌ها به وجود بیاید و از آن طرف ازدواج و جامعه سالم باید مورد تأکید قرار گیرد.

رئیسی افزود: گاهی ده‌ها و صد‌ها سخنرانی نمی‌تواند به اندازه تولید یک اثر هنری اثرگذار جامعه را نسبت به قبح یک پدیده مذموم و منکر مثل فساد اقتصادی و فساد اداری آگاه کرده و در افکار عمومی نفرت به وجود بیاورد.

رئیس قوه قضاییه، پیشگیری از وقوع جرم را نیز به موازات رسیدگی به پرونده‌ها از مأموریت‌های مهم دستگاه قضا دانست و گفت: یکی از وظایف ما این است که آسیب‌های اجتماعی کاهش پیدا کند و این کار تنها با برگزاری نشست و سخنرانی کردن تحقق نمی‌یابد.

رئیسی برهمین اساس تأکید کرد: اصحاب هنر به عنوان بخش فرهنگ ساز، جامعه ساز و تمدن ساز، باید آسیب‌های اجتماعی را مساله شناسی کرده و راهکار‌های برخورد آن‌ها را بر اساس اهمیت و اولویت هر مساله در اختیار همه دستگاه‌ها قرار دهند.

رئیس دستگاه قضا بر همین اساس پیشنهاد کرد هنرمندان برای به تصویر کشیدن معضلات، در دادگاه‌ها و در زندان‌ها حضور یابند و با اطلاع از جزئیات پرونده‌ها و گفتگو با آسیب دیدگان اجتماعی علل وقوع آسیب‌های اجتماعی را بررسی کنند و بر اساس آن فیلم بسازند.

رئیسی تصریح کرد: پرونده‌های قضایی سرشار از نکاتی است که قابلیت پرداخت هنری دارند و به نمایش کشیده شدن آن‌ها می‌تواند نسبت به یک پدیده قبیح ایجاد نفرت کرده و یا افکارعمومی را نسبت به موضوعات و پدیده‌های ارزشمند حساس نماید.

رئیس قوه قضاییه در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به لزوم توجه به فرهنگ نقد و نقدپذیری در جامعه، اظهار داشت: نقد و نقدپذیری باید در جامعه یک اصل و اساس باشد و معتقدیم همه مسئولان و دست اندرکاران باید نقد سازنده را بپذیرند و آن را یک نعمت برای کشور و برای خودشان بدانند.

رئیسی تأکید کرد رفع آسیب‌های اجتماعی به همه دست اندرکاران و نقش آفرینان اجتماعی از جمله اصحاب هنر مربوط می‌شود، اما در عین حال گفت که «نقد باید دلسوزانه، کارشناسی و اصلاح گر باشد» و «منتقدان باید در طرح نقدهایشان متوجه باشند که چه هدفی را پیگیری می‌کنند و کجا را هدف قرار گرفته اند».

رئیس دستگاه قضا در ادامه به ذکر نمونه‌هایی از موضوعات قابل طرح در تولیدات هنری پرداخت و گفت: هنرمندان می‌توانند درباره ضرورت قصاص در جامعه سخن بگویند، اما از آن سو ضرورت عفو و بخشش را هم مورد تأکید قرار دهید که قرآن کریم حیات جامعه را در قصاص قرار داده، ولی در همین قصاص بهترین وضعیت، بخشش و گذشت است.

رئیسی افزود: قتل یک انسان حکم قتل یک جامعه را دارد و فساد اقتصادی یک فرد به کل جامعه آسیب می‌زند، اما از آن طرف زمینه‌هایی هم برای اصلاح اجتماعی است که باید تبلیغ و ترغیب جامعه به آن‌ها در آثار هنری مورد توجه قرار گیرد.

رئیس قوه قضاییه گفت: دشمن تلاش می‌کند این گونه تبلیغ کند که فساد در کشور ما سیستماتیک است، اما من می‌گویم که فساد در کشور ما سیستمی نیست بلکه یک استثناء در یک اداره و سازمان است.

رئیسی افزود: ممکن است افراد مختلفی در یک پرونده درگیر فساد شده باشند، اما فساد در کشور سیستمی نیست، ولی قطعا مبارزه با فساد سیستماتیک است و سینماگران می‌توانند در فیلم‌های خود نشان دهند که آنچه در کشور وجود دارد، اراده نظام برای مقابله با فساد است.

رئیس دستگاه قضا گفت: هاضمه انقلاب اسلامی و ذات نظام اسلامی ما فسادپذیری ندارد و این که یک گوشه‌ای در یک سازمان اداری فساد می‌شود که اگر به آن توجه نشود مانند هر آسیب اجتماعی بزرگ‌تر می‌شود، اما این مساله مربوط به مجموعه نظام نمی‌شود و حتما با آن برخورد می‌شود.

رئیسی افزود: از زمانی که وارد قوه قضاییه شدم گفتم هر پرونده فسادی که از سوی مسئولان دولت‌ها یا افراد و رسانه‌ها مطرح شده و برای مردم دغدغه و ذهنیت به وجود آورده، باید رسیدگی و نتیجه آن به افکار عمومی اعلام شود و تأکید کردم راهبرد ما این است که هیچ پرونده‌ای نباید زیر میز بماند.

رئیس قوه قضاییه همچنین خاطر نشان کرد که در پیگیری این راهبرد تأکید شد «خط قرمز دستگاه قضا مستند حرف زدن است و نباید کسی بیهوده اتهامی را نسبت به کسی مطرح کند و افراد در جامعه امنیت داشته باشند و همینطور انگشت اتهام به سوی کسی نرود».

رئیسی با بیان این که دستگاه قضایی بدون توجه به خط و خطوط و ارتباطات سازمانی و گروهی به پرونده‌های فساد رسیدگی می‌کند و در صورت اثبات تخلف با متخلف قاطع برخورد خواهد شد، به هنرمندان توصیه کرد که آن‌ها نیز موضوع مبارزه با فساد را با دو هدف مهم «عبرت آموزی» و «امیدآفرینی در جامعه» مورد توجه ویژه قرار گیرند.

رئیس دستگاه قضا با تأکید بر لزوم اصلاح بستر‌های فسادزا در کشور گفت: گاهی در اصلاح بستر‌های فسادزا کوتاهی می‌شود که هنرمندان می‌توانند با تولید آثار هنری نسبت به این مساله هشدار دهند و حتما این هشدار‌ها می‌تواند بخش‌های مختلفی را که مسئول آسیب زدایی هستند هوشیار کند.

رئیسی افزود: هنرمندان فقط وظیفه تبیین منکر‌ها و زشتی‌ها و پلشتی‌ها را ندارند بلکه می‌توانند با تولید یک فیلم اثرگذار کاری کنند که جامعه پدیده هایی، چون زمین خواری و کوه خواری ودست اندازی به بیت المال و دیگر ابعاد فساد اداری و اقتصادی را مذموم بداند.

رئیس قوه قضاییه در بخش دیگری از سخنانش جنگ امروز را «جنگ روایت ها» دانست و اظهار داشت: امروز از هر حادثه روایت‌های مختلفی می‌شود که نمونه آن حمله موشکی ایران به پایگاه آمریکایی عین الاسد در عراق بود که آن‌ها تلاش کردند روایتی متفاوت از روایت ما ارائه دهند.

رئیسی در ادامه خطاب به هنرمندان گفت: در جنگ روایت ها، دقیق‌ترین و اثربخش‌ترین و اصلاح گرترین روایت باید ارائه شود و کار هنرمندانه این است که روایت درست را شما بر عهده بگیرید و نگذارید دیگران روایت دلخواه خودشان را ارائه دهند.

رئیس قوه قضاییه با بیان این که مقام معظم رهبری نقش هنر و هنرمندان را در بیان حقایق بی بدیل می‌دانند، ادامه داد: اصحاب هنر و مدیران این حوزه یک نقش و مسئولیت دارند و نباید به بهانه ممانعت یک مدیر، کار‌ها بر زمین بماند، اما من هم موافقم که بخش دولتی در عرصه هنر نباید با بخش خصوصی رقابت کند.

رئیسی بر همین اساس خاطر نشان کرد که یک بازنگاهی در نوع روش‌های کاری بشود تا هر بخش به عنوان یک نهاد مکمل دیگری در راستای تحقق اهداف بلند نظام و شکل گیری جامعه سالم و متعالی و ایجاد یک زندگی آرام برای مردم حرکت کنند.

رئیس قوه قضاییه دربخش دیگری از سخنانش به اهمیت قانون و قانونگرایی اشاره کرد و گفت: قوه قضاییه به قانون توجه ویژه دارد و قانون از مهم‌ترین ابزار کار قاضی است و در هنر هم باید همین نگاه حاکم باشد چرا که باب شدن قانونگریزی به سود هیچ کس نیست.

رئیسی با بیان این که هیچ کاری بدون رعایت ضوابط قانونی پسندیده نیست، افزود: قانونگریزی از همه بدتر است، از کسی که فرهیخته‌تر است بدتر است و قانونگرایی و رعایت قانون توسط همه خوب است و از کسانی که فرهیخته ترند، بهتر است.

وی بر همین اساس خاطر نشان کرد: توجه به قانون و اهمیت دادن به قانونگرایی در جامعه و زشت بودن قانونگریزی در جامعه از اموری است که باید در آثار هنری به تصویر کشیده شود که همه بدانند اگر قانونگریزی در جامعه رایج شد، جامعه سرپا نخواهد ماند.

رئیس قوه قضاییه با اشاره به «تکلیف مقام معظم رهبری برای توجه دستگاه قضا به مقوله فرهنگ در دوره تحول» به اصحاب هنر گفت که می‌توانند مسائل و مشکلات خود را از طریق معاونت پیشگیری و مرکز رسانه قوه قضاییه به اطلاع او برسانند.

رئیسی همچنین خاطر نشان کرد که دغدغه‌های مطرح شده از سوی هنرمندان در این نشست را هم از طریق برگزاری جلسات مشترک با مسئولان ذیربط مانند وزیر فرهنگ و ارشاد و رئیس سازمان صداوسیما و تشکیل کارگروهی ویژه پیگیری خواهد کرد.