راز و رمز قصه‌گویی موفق از زبان رضا فیاضی
یک بازیگر ضمن اشاره به رمز و راز قصه‌گویی موفق گفت: قصه‌گویی نیازمند حرکات عجیب و غریب نیست، در این هنر تنها کلمات و گفتار قصه‌گوست که اهمیت دارد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، رضا فیاضی، بازیگر، نویسنده، صداپیشه و کارگردان تئاتر، تلویزیون و سینما، متولد 15 مرداد 1332 و فارغ‌التحصیل دانشکده هنرهای زیبای تهران است. این هنرمند در تولید آثار تصویری و نمایشی زیادی با محوریت کودکان و نوجوانان، نقش داشته است. نگارش آثاری چون «هادی و هدی»، «لولوی آوازخوان»، «زاغچه کنجکاو» و «عصای کارگشا» بخشی از این فعالیت‌ها به شمار می‌آید.
برگزاری بیست‌وچهارمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان که از 25 تا 29 دی 1401در شهر یزد برپا خواهد شد، بهانه‌ای شد تا با این هنرمند که در چندین دوره از این رویداد فرهنگی هنری به عنوان داور حضور داشته است، به گفت‌وگو بپردازیم.
رضا فیاضی با اشاره به اینکه قصه‌گویی پیشینه بسیار طولانی دارد، می‌گوید: هنر قصه‌گویی از زمان‌های دور، سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر منتقل شده تا اکنون که به ما رسیده است. امروزه با توجه به افزایش رسانه‌های جمعی و ارتباط تنگاتنگ کودکان و نوجوانان با فضای مجازی، قصه‌گویی و نشاندن بچه‌ها پای قصه‌ها کار دشواری است و قطعاً برگزاری جشنواره قصه‌گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در چنین شرایطی نتیجه همت بالا و تلاش زیاد عزیزان بسیاری است.
این هنرمند با یادی از زنده‌یاد مهین دیهیم، بازیگر و صداپیشه پیشکسوت به عنوان قصه‌گویی که با قصه‌هایش کودکان را مجذوب می‌کرد، تاکید می‌کند: قصه‌گویی نیازمند بیان قصه با نوعی بازی است تا بچه‌ها جذب قصه و قصه‌گو شوند.
فیاضی با اشاره به علاقه‌اش به هنر قصه‌گویی، توضیح می‌دهد: قصه‌گویی با ادبیات و هنرهای نمایشی پیوند دارد و قطعاً با قصه‌خوانی متفاوت است. این هنر بیشتر شبیه به نقالی و روایت‌گری است. قصه‌گوی توانمند به گونه‌ای کودکان و نوجوانان را با خود همراه می کند که آن‌ها خودشان را در موقعیت شخصیت‌ها و قهرمانان داستان قرار می‌دهند. من به شخصه شاهد این موضوع بوده‌ام که کودکان و نوجوانان با شنیدن قصه‌ای خوب از سوی قصه‌گویی ماهر چگونه مبهوت می‌شوند.
این بازیگر شناخته شده ادامه می‌دهد: اگر قصه‌گوها در بیان قصه و روایت آن تعلیق بگذارند؛ تعلیقی که باعث شود کودک به دنبال ادامه داستان و اتفاقاتی که برای شخصیت‌های آن رخ می‌دهد، باشد؛ یعنی قصه‌گو موفق عمل کرده است. قصه‌گویی نیازمند حرکات عجیب و غریب نیست، در این هنر تنها کلمات و گفتار قصه‌گوست که اهمیت دارد. مهارت بیانی و شیوه گفتاری قصه‌گو به جذابیت قصه می‌افزاید و باعث می‌شود تا مخاطب پای قصه بنشیند.
این کارگردان تئاتر با تاکید بر این موضوع که هر قصه‌ای شایسته بیان نیست، می‌گوید: قصه‌هایی جذاب هستند که مخاطب را با خود همراه کنند؛ قصه‌هایی که در آن‌ها روایت درست، تعلیق و هیجان وجود داشته باشد. آثاری چون «قصه‌های هزار و یک شب» از سالیان دور یا ماجراهای «هری پاتر» از زمان حال، دو نمونه موفق هستند. قصه‌های خوب و دارای ساختار ادبی و روایی مناسب باعث ترغیب کودکان و نوجوانان برای خواندن کتاب در بزرگسالی و پیوند آن‌ها با ادبیات می‌شود.
یزد آخرین ایستگاه جشنواره قصهگوییفیاضی ضمن ابراز تاسف از اینکه در دوران حاضر بسیاری از والدین و بزرگ‌ترها، با لالایی‌ها و قصه‌ها آشنایی ندارند، می‌افزاید: در گذشته بزرگ‌ترها انواع لالایی‌ها، متن‌ها و قصه‌های عامیانه یا قصه‌های کهن مثل شاهنامه را در ذهن داشتند و برای کودکان و نوجوانان تعریف می‌کردند. امروزه نیز پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها، مادران و پدران باید با ادبیات داستانی بیش از پیش آشنا شوند؛ چراکه قصه‌گویی و خواندن قصه از سوی بزرگ‌ترها برای بچه‌ها باعث می‌شود تا ذهن آن‌ها برای شنیدن قصه‌های بیشتر آماده شود. به همین دلیل من معتقد هستم که اولین و مهم‌ترین جایی که قصه‌گویی را برای کودکان و نوجوانان ارزشمند و جذاب می‌کند، کانون گرم خانواده است.
این نویسنده، قصه‌گویی را باعث صمیمیت اعضای خانواده و ارتباط بیشتر آن‌ها می‌داند و می‌گوید: قصه‌ها در روند رشد و تربیت کودکان و نوجوانان تاثیر بسزایی دارند. بسیاری اوقات پدران و مادران خطای کودک را در قالب قصه و با نسبت دادن آن به شخصیت‌های اصلی داستان به صورت غیرمستقیم به کودک گوشزد می‌کنند و از این طریق او را از تکرار اشتباهاتش بازمی‌دارند.
رضا فیاضی با بیان اینکه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان خانه اوست که بخش زیادی از عمر هنری خود را در آنجا گذرانده، می‌گوید: من از نزدیک شاهد زحمت‌های تمامی دست‌اندرکاران جشنواره قصه‌گویی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بوده‌ام. آن‌ها برای حفظ هنر قصه‌گویی آن هم در شرایطی که رسانه‌های ارتباط جمعی و فضای مجازی تاثیر زیادی روی کودکان دارند، تلاش می‌کنند. امیدوارم که هر سال شاهد رونق و برگزاری شکوهمند این رویداد باشیم.
بیست‌وچهارمین جشنواره بین‌المللی «قصه گوییِ» کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، از 25 تا 29 دی 1401 در شهر یزد برگزار خواهد شد.