راست و دروغ ماجرای واردات 2 میلیون تنی برنج

به گزارش مشرق، رئیس نظام صنفی کشاورزی، قاسم پیشه‌ور، حداکثر حجم برنج مورد نیاز کشور را 3میلیون تن دانسته و می‌گوید کسری نیاز کشور از طریق واردات تامین می‌شود.

واردات یک‌میلیون و 780 هزار تنی برنج به ارزش 2 میلیارد و 200 میلیون دلار در سال گذشته و همچنین حواشی دستور مخبر معاون اول رئیس‌جمهور به وزیر جهاد، بهانه‌ای شد تا شکایت کشاورزان به تریبون مجلس شورای اسلامی برسد و یکی از نمایندگان ادعای بروز تخلف در این زمینه را مطرح کند.

برداشت متفاوت از نامه معاون اول رئیس جمهور درباره لغو واردات برنج

در سال‌های گذشته وزارت جهاد کشاورزی در چهار ماه فصل برداشت، واردات برنج را ممنوع می‌کرد تا تولیدکننده داخلی ضرر نکند؛ واردکنندگان اما با نوشتن نامه به معاون اول رئیس جمهور به دنبال لغو یا محدود کردن مدت زمان ممنوعیت واردات هستند.

یکی از استدلال‌ها برای واردات برنج، نامه ارسالی محمدرضا محمدخانی رئیس انجمن واردکنندگان برنج، در 19 تیر سال جاری به وزیر جهاد کشاورزی در خصوص لغو و یا کاهش زمان واردات برنج از چهار ماه به 2 ماه است که منجر به صدور دستوری از معاون نخست رئیس جمهور خطاب به وزیر جهادکشاورزی پیرامون لغو ممنوعیت واردات می‌شود.

تصویر نامه معاون اول رئیس جمهور به وزیر کشاورزی پیرو نامه واردکنندگان برنج

این مطلب در حالی مطرح می‌شود که در نامه محمد مخبر معاون نخست رئیس جمهور به وزیر جهاد کشاورزی اشاره شده «پیوست به نامه انجمن وارد کنندگان در خصوص پیشنهاد لغو ممنوعیت واردات برنج و یا حداقل کاهش زمان ممنوعیت از چهار ماه به 2 ماه؛ با توجه به تقارن ماه محرم و صفر و برگشت حجاج و افزایش تقاضای فصلی به استحضار جناب آقای مخبر معاون اول محترم رئیس جمهور رسید و در این راستا دستور جهت اقدام لازم صورت گرفت.»

مخبر: با وجود برنج داخلی واردات ممنوع است

نامه مخبر که بروز برداشت‌های متفاوت از آن، حرف و حدیث‌هایی به دنبال داشت، در حالی دستاویز برخی حاشیه‌ها شد که به طور معمول برای اقدام قطعی در چنین مواردی، به «اقدام شود» اکتفا شده و تعبیر «جهت اقدام لازم» گویای دستور به بررسی و اقدام در صورت امکان و یا لزوم است؛ این مساله اما تا جایی ادامه یافت که جبار کوچکی‌نژاد نماینده مردم رشت، در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی گفت «وارادات برنج با بندهایی از قانون اساسی که درباره خودکفایی محصولات کشاورزی است، مغایرت دارد.»

محمد مخبر اما در نشست بررسی مشکلات تولیدکنندگان برنج در مهرماه سال جاری با بیان منع واردات برنج تاکید کرد «مادامی که یک گرم برنج داخلی در انبارهای کشاورزان وجود دارد، واردات و توزیع برنج خارجی تخلف محسوب می‌شود» و دستگاه‌های نظارتی با افراد خاطی و متخلفین در این زمینه برخورد خواهند کرد.

ادعای واردات 2 میلیون تنی برنج به کشور

همچنین اخیراً جبار کوچکی‌نژاد نماینده مردم شهرستان رشت در مجلس شورای اسلامی مدعی واردات بیش از 2 میلیون تن برنج به کشور شده و گفته «میزان تولید برنج کشور در سال جاری سه میلیون تن بوده و در سال جاری 2 میلیون تن برنج با ارز 28 هزار و 500 تومانی و چهار هزار و 200 تومانی وارد کشور شده است.» تکذیب پرداخت ارز ترجیحی به واردات برنج در موضوع واردات برنج وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت نقش اصلی دارند و بانک مرکزی هم تأمین‌کننده ارز آن‌هاست که مسؤولان وزارت جهاد کشاورزی ضمن رد پرداخت ارز ترجیجی 4200 تومانی برای واردات برنج خارجی می‌گویند «ارز واردات برنج خارجی نیمایی است و متوسط سالانه ورود برنج خارجی به کشور نیز افزون بر یک میلیون و 400 هزار تن است.»

تولید 2 میلیون و 500 هزار تنی برنج در کشور

دیگر ادعای کوچکی‌نژاد مربوط به تولید سه میلیون تن برنج در کشور بوده که احمد خانی‌نوذری معاون بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی با رد این اظهارات می‌گوید: «ادعای تولید سه میلیون تن برنج داخلی در سال در حالی مطرح شده که تاکنون در هیچ سالی چنین رکورد تولیدی ثبت نشده و میزان تولید برنج داخلی در سال 1401 نیز با استناد به آمار معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی کمتر از 2 میلیون و 500 هزار میلیون تن برآورد می‌شود.» تکذیب ادعای واردات 2 میلیون تنی برنج توسط وزارت جهاد کشاورزی معاون بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی همچنین با رد ادعای مطرح شده توسط برخی از نمایندگان مجلس در خصوص واردات 2 الی سه میلیون تنی برنج به کشور در سال جاری، معتقد است که «آمار اعلامی گمرک در سال گذشته کمتر از یک میلیون و 900 هزار تن واردات برنج خارجی به کشور بوده است»

ابراهیم نجفی رئیس مجمع نمایندگان گیلان در مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به نیاز سه میلیون تنی کشور به محصول برنج گفت که باتوجه به میزان تولید 2 میلیون تنی برنج در کشور، تنها نیاز به واردات یک میلیون تن برنج داریم.

نجفی همچنین با انتقاد از صدور مجوز از سوی معاونت بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی برای واردات برنج در سال 1401 می‌گوید: «به جای یک میلیون تن، یک میلیون و 770 هزار تن برنج وارد کشور شد و همین عامل باعث شد تا برنج استانهای شمالی به فروش نرسد»

رئیس مجمع نمایندگان گیلان همچنین با اشاره به لایحه پیشنهادی 1403 دولت معتقد است که «دولت باز هم تمرکزش را روی خرید تضمینی گندم گذاشته و بنده به عنوان مخالف صحبت کردم و گفتم باید شما یک خط اعتباری ویژه برای خرید تضمینی برنج به استناد قانون خرید تضمینی محصولات کشاورزی پیشنهاد دهید که رئیس سازمان برنامه و بودجه این قول را داد تا برای سال 1403 در تبصره 14 قانون (بحث هدفمندسازی یارانه‌ها) علاوه بر گندم برای برنج نیز خط اعتباری ویژه درنظر گرفته شود.»

آیا جهاد کشاورزی خلاف دستورالعمل معاون نخست رئیس جمهور عمل کرده؟ با اینکه ادعای واردات 2 الی سه میلیون تنی برنج توسط معاون وزیر جهاد کشاورزی و همچنین رئیس مجمع نمایندگان گیلان رد شده اما واردات همین میزان از برنج بر خلاف دستور معاون نخست رئیس جمهور است و رئیس مجمع نمایندگان گیلان با اشاره به جلسه معاون اول رئیس‌جمهور با نمایندگان استان‌های شمالی و دستور وی مبنی بر ممانعت واردات برنج تا رسیدن بازار به تعادل می‌گوید «بخش بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی با واردات برنج، بخش‌نامه معاون نخست رئیس‌جمهور را نادیده گرفته است.»

وزارت جهاد کشاورزی اما علت افزایش واردات را «کنترل قیمت بالای بازار برنج»، «افزایش ذخایر استراتژیک» و «جبران کمبود تولید داخل به دلیل خشکسالی» بیان کرده و اعلام کرد با پیش بینی برداشت 2.5 میلیون تن برنج واردات امسال به یک میلیون تن کاهش خواهد یافت.

بررسی‌های میدانی خبرنگار ما از قیمت برنج در سال جاری و مقایسه آن با سال گذشته نیز نشان می‌دهد قیمت این محصول تا 30 درصد کاهش داشته است.