راهکار حل مشکل میدان آرش / کمان دیپلماتیک ایران تاثیر دارد؟
میدان نفت و گازی آرش، یکی از میادین مشترک میان ایران، عربستان و کویت است که اختلافات بسیاری بر سر آن وجود دارد.
این میدان مهم، منابع بزرگی از نفت و گاز را در خود جای داده است و کویت و عربستان ادعای مالکیت بیشتری دارند.
سخنگوی وزارت امور خارجه ضمن دعوت دولت کویت به میز مذاکرات فنی و کارشناشی برای حل مسئله میدان گازی آرش گفت: تنها راهکار این مسئله گفت‌وگوی فنی و حقوقی هیئت‌های دو طرف بدون توسل به جنجال‌های رسانه‌ای است.
ناصر کنعانی در نشست خبری که در محل نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد، بیان کرد: توسعه مناسبات دوجانبه با کشورهای همسایه و عربی منطقه و ایجاد فضای مثبت و سازنده در گفت‌وگوهای دو و چندجانبه با کشورهای همسایه و حوزه خلیج‌فارس، نیازمند برداشتن گام‌های تکمیلی در ارتقای سطح همکاری‌های چندجانبه است که دارای ابعاد مختلف تجاری و اقتصادی و رویکرد امنیت‌آفرین در چارچوب تأمین امنیت مشترک برای کشورهای منطقه است.
وی افزود: همان‌طور که وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بیان کرد، ما اکنون در مرحله ایجاد سازوکارهای دسته‌جمعی در کنار دیگر کشورهای منطقه هستیم. ایجاد فضای امن برای کشورهای منطقه موضوع مهم و دارای اولویت برای ایران است.
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به موضوع میدان گازی آرش تصریح کرد: درباره میدان گازی آرش مواضع ما روشن است. مرزهای دریایی ما و کویت تعیین نشده است و نمی‌توان درباره سهم آن‌ها در مالکیت میدان آرش سخنی به میان آورد.
کنعانی ادامه داد: دو طرف، 9 دور مذاکرات حقوقی در این زمینه با یکدیگر داشتند و پیگیری‌ها برای تعیین حدود مرزی استمرار دارد. تنها راهکار این مسئله، گفت‌وگوی فنی و حقوقی هیئت‌های ایرانی و کویتی بدون توسل به جنجال‌های رسانه‌ای است.
وی بیان کرد: ایران ضمن تأکید بر حسن‌نیت خود با کشورهای همسایه، از دولت کویت دعوت می‌کند برای دستیابی به توافقی پایدار که منافع دو طرف را تأمین کند، به میز مذاکرات فنی و کارشناسی بازگردد.
سال‌ها از اکتشاف میدان مشترک گازی آرش در پیچیده‌ترین جغرافیای سیاسی جهان می‌گذرد و حل اختلاف‌های مرزی، نیازمند کمان دیپلماتیک ایرانی و نگاه برد - برد است تا «میدان آرش» آرش بماند.
میدان مشترک گازی آرش در شمال خلیج فارس، در پیچیده‌ترین جغرافیای سیاسی دریایی جهان میان کشورهای ایران و کویت واقع شده است.
ذخیره درجا گاز طبیعی میدان آرش حدود 20 تریلیون فوت مکعب و ذخیره نفت خام درجای این میدان نیز نزدیک به 310 میلیون بشکه برآورد می‌شود که سهم ایران را حدود 40 درصد تخمین زده‌اند. عدم توافق میان ایران و کویت موجب شده است تا سرنوشت بهره‌برداری از میدان آرش در هاله‌ای از ابهام قرار بگیرد.
پیچیدگی‌های جغرافیای سیاسی در شمال خلیج فارس، مسائل تکنیکی و فنی بسیار زیاد، همینطور اختلاف حقوقی و برداشت‌های متفاوت از قوانین بین‌المللی و دریایی موجب شده است که اختلافات بر سر این میدان انرژی مهم برطرف نشود.
در مقاطعی دولت کویت و در زمان‌هایی دولت ایران به دنبال آغاز بهره‌برداری از ذخایر انرژی این منطقه حساس بود که به دلیل برطرف نشدن اختلافات و عدم امضای قراردادی دوجانبه به بعدها موکول شده است.
متأسفانه تسلط بریتانیا در قرن‌های 19 و 20 در منطقه خلیج فارس منجر به آن شده که شکل‌گیری برخی کشورهای منطقه همراه با به وجود آمدن اختلافات متعدد و استخوان‌های لای زخم شود، به گونه‌ای که ده‌ها اختلاف مرزی و دریایی مختلف میان کشورهای حوزه خلیج فارس وجود دارد و میدان آرش یکی از آن ده‌ها مورد اختلافی است. هرچند کشورهای منطقه تلاش دارند با کاهش تنش‌ها و تداوم اصل توسعه روابط به دنبال حل و فصل اختلافات و گسترش همکاری‌ها حرکت کنند.
از سویی قطع روابط 7 ساله ما با عربستان منجر به آن شد در مقاطعی دولت کویت با سو استفاده از این تنش ایران با سعودی‌ها بر سر میدان آرش، با ریاض هم پیمان شده تا توان دیپلماتیک خود را برای حل مسئله‌شان با ایران ارتقا دهند.
باید توجه داشت به لحاظ فنی و با در نظر گرفتن میزان محاسبه پهنه سواحل دریایی در مقاطع مختلف زمانی از 3، 6 تا 12 مایل و نیز در نظر گرفتن جزیره‌های خارک ایران و «فیکله» کویت و همچنین وجود منطقه مشترک بی طرف میان کویت و عربستان، تفاهم بر سر میدان آرش را دچار پیچیدگی‌های گسترده کرده است. به عبارتی به گفته برخی کارشناسان پیچیده‌ترین جغرافیای سیاسی در کل دریاهای جهان را داراست.