راهکار منطقی برای حفظ ذخایر آب

استفاده از پساب تصفیه شده فاضلاب شهری به جای منابع آب‌های زیرزمینی برای آبیاری فضای سبز شهر تهران، راهکاری منطقی برای حفظ ذخایر ارزشمند آب‌های زیرزمینی و جلوگیری از فرونشست زمین است.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پاون، با توجه به کمبود منابع آبی کشور، استفاده از شیوه‌های متنوع برای مدیریت آب اهمیت بسزایی دارد و استفاده از پساب برای آبیاری فضای سبز پایتخت نیز می‌تواند راهکاری منطقی برای حفظ این ذخایر گرانقیمت باشد.

با توجه به کاهش منابع آب‌های زیرزمینی مطابق با تفاهم‌نامه وزارت نیرو و شهرداری تهران در سال‌های اخیر، باید 145 میلیون مترمکعب پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب شهر تهران برای آبیاری فضای سبز در افق 1410 استفاده شده تا با جایگزینی این پساب، از برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی جلوگیری شود.

بر اساس اعلام شرکت فاضلاب تهران، این شرکت برای تحویل سالانه 45 میلیون مترمکعب پساب به شهرداری برای آبیاری فضای سبز تهران آمادگی دارد و به علت فراهم‌نشدن زیرساخت‌های تصفیه فاضلاب و انتقال پساب از سوی شهرداری تهران طبق تفاهم‌نامه منعقد شده بین این دو دستگاه، امکان انتقال و استفاده از پساب برای شهرداری میسر نشده است.

طبق آمار، شهرداری تهران برای آبیاری فضای سبز حدود 100 تا 120 میلیون مترمکعب در سال آب مصرف می‌کند؛ اگر آمار غیر رسمی هم به آن اضافه شود این رقم بیش از 200 میلیون متر مکعب (معادل ظرفیت سد کرج) می‌شود.

البته با این حجم فضای سبز شهر تهران، این میزان برداشت از منابع آبی در آینده چالش اساسی به ویژه در زمینه فرونشست زمین برای تهران خواهد بود؛ پس با توجه به شرایط موجود در کشور، ضرورت این اقدام عاجل بیش از پیش اهمیت دارد.

بر این اساس، با توجه به بررسی‌های انجام شده، تولید پساب در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب شهر تهران هم‌اکنون حدود 260 میلیون مترمکعب در سال است که نشان می‌دهد این میزان پساب بالاتر از حجم درخواستی شهرداری است. با تکمیل تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در تهران، پساب تولید شده در پایتخت به حدود 850 میلیون مترمکعب خواهد رسید که همین میزان پساب علاوه بر فضای سبز شهری، پاسخگوی نیاز آبی بسیاری از بخش‌ها همچون صنعت و کشاورزی صنعتی نیز خواهد بود.

ضرورت آبیاری فضای سبز با پساب

مدیرعامل شرکت فاضلاب تهران در 15 شهریور سال‌جاری در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: با شرایط کنونی کمبود آب و مسئله فرونشست زمین در برخی از مناطق پایتخت، بازچرخانی آب و استفاده از پساب یک ضرورت است و شهرداری تهران باید این مسئله را نیاز واقعی خود قلمداد کند.

آقای عباسعلی مصرزاده، با اشاره به بخشنامه جدید وزیر نیرو با موضوع طرح‌های بازتخصیص آب با جایگزینی پساب و کاهش هدررفت آب اظهار کرد: مطابق با این بخشنامه تخصیص آب به صنعت و فضای سبز شهری از محل منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی ممنوع شده است.

وی با بیان اینکه بر این اساس شهرداری برای فضای سبز شهری چنانچه درخواست مجوز حفر چاه داشته باشد، شرکت آب منطقه‌ای دیگر مجوز حفر چاه صادر نمی‌کند و باید از پساب استفاده شود، افزود: با اعلام این بخشنامه و عدم صدور مجوز حفر چاه حتی اگر مسئولان و متولیان این حوزه پیش از این به شخص یا ارگانی مجوز تخصیص آب داده باشند، طبق این دستورالعمل در محلی که تصفیه‌خانه فاضلاب و امکان استفاده از پساب وجود داشته باشد، باید تخصیص حذف شود چراکه در شرایط بحران آبی قرار داریم.

وی تأسیسات فاضلاب تهران را یکی از اصلی‌ترین زیرساخت‌های شهری عنوان کرد و گفت: با در نظر گرفتن شرایط، شهرداری تهران بایستی بازچرخانی آب را یک نیاز واقعی بداند و بازچرخانی آب زمانی اتفاق می‌افتد که بخشی از تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در داخل شهر تهران ساخته شود.

آقای مصرزاده با اشاره به تفاهم‌نامه بین وزیر نیرو و شهردار تهران در سال 1398، اظهار کرد: مطابق این تفاهم‌نامه وزارت نیرو برای تخصیص 145 میلیون مترمکعب پساب و 15 میلیون مترمکعب تخصیص از آب‌های سطحی مجوز داده و در این صورت 160 میلیون مترمکعب پساب در اختیار شهرداری قرار خواهد گرفت؛ تحقق این تفاهم‌نامه باید به طور جدی پیگیری شود، در غیر این صورت شهر تهران در زمینه تأمین آب فضای سبز با بحران جدی روبه‌رو می‌شود.

آنچه در این میان مشخص است، ضرورت همکاری ارگان‌ها با وزارت نیرو برای استفاده بهتر از منابع ارزشمند آب بوده و استفاده از پساب برای آبیاری فضای سبز پایتخت توسط شهرداری نیز می‌تواند گامی رو جلو برای بهره‌وری مناسب از آب باشد.