رعایت ایمنی و بهداشت قانون نخست
همایون توفیقی - مدیر ایمنی سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی
قانون نخست در شرکت شهرکهای صنعتی، رعایت ضوابط ایمنی و بهداشت است که از اولین گام برای احداث شهرک و تا مادامیکه شهرک فعالیت دارد، پیگیری و بر آن نظارت میشود. سازمان در بحث ایمنی و بهداشت حرفهای و موارد مربوط به زلزله و بلایای طبیعی، دستورالعملهایی دارد که در 3 بخش پیشگیری، در زمان فعالیت و بعد از وقوع حادثه، الزاماتی را تعریف کرده و باید رعایت شوند؛ ضمن اینکه از لحاظ امکانات و زیرساختهای لازم از جمله در ساختوساز ضوابط و سختگیریهای خاص خود را بهطور جدی دنبال خواهد کرد.
واحد ایمنی در شرکت شهرکهای صنعتی از جمله بخشهای فعال و روزآمدی است که براساس استانداردهای تعریف شده با جدیت فعالیت دارد. نصب شیرهای آتشنشانی، تهیه مواد اطفای حریق، خرید تجهیزات مربوط به ایمنی و بهداشت در شهرکهای صنعتی و... برعهده شرکت شهرکهای صنعتی است.
بخشی از دستورالعملهای ایمنی در تولید، مربوط به نیروی کار است. در این زمینه وزارت کار متولی کنترل و نظارت بر اجرای ضوابط خاصی است که شرکت شهرکها نیز در این راستا برنامهها و ضوابط خاصی را با سختگیری مدنظر قرار میدهد. البته سازمان بیشتر در سطح کلی شهرکهای صنعتی به موارد ایمنی و بهداشت توجه دارد و مباحث مربوط به این بخش در واحدهای صنعتی فعال در شهرکها علاوه بر توجه سازمانی شرکت شهرکها، نهادهای متولی دیگری نیز دارد تا ایمنی با درصد بالایی در این بخشها اجرا شود و آسیبهای جانی و مالی در زمان بروز حادثه به حداقل برسد.
در حوزه ساختوساز در شهرکهای صنعتی مانند سولهها، کارگاهها و راهروهای تولید، ساختمان بهشمار میروند، نظام مهندسی ساختمان بر احداث آنها نظارت و در اصول 22 گانه در مبحث 3 و 12 به ایمنی در این ساختوسازها توجه دارد. علاوه بر این موارد که مهندس ناظر بر ساختوساز واحد صنعتی نظارت دارد، شرکت شهرکهای صنعتی نیز دستورالعملهای مصوبی با عنوان ضوابط ساختوساز واحدهای صنعتی دارد که واحدها باید براساس این ضوابط ساخته شوند، وگرنه به آنها پایان کار داده نمیشود. شیرهای آتشنشانی و سیستمهای اعلام و اطفای حریق از جمله مواردی است که در این بخش موردتوجه واحد ایمنی شرکت شهرکهاست.
واحد ایمنی علاوه بر اینکه در ابتدای احداث یک واحد صنعتی به موارد ایمنی که باید رعایت شود، توجه میکند، بعد از پایان کار هم اگر بیانضباطی در زمینه رعایت ایمنی مشاهده شود، مثلا حریم ایمنی را رعایت نکنند که در زمان حادثه دسترسی به آن واحد و واحد مجاور آن را سخت میکند، برخورد خواهد کرد.
در حوزه شهرکهای صنعتی، مهمترین چالشها در حوادث غیرمترقبه سیل و زلزله است که وقوع سیل بیشتر است. در این زمینه، مدیریت بحران برای مقابله با بحران در شهرکها و نواحی صنعتی و ویژه اقتصادی تشکیل شده است.
نقشه زلزلهخیزی و سیلخیزی کل شهرکها ترسیم شده و شهرکهایی که بیشتر در معرض خطر هستند، شناسایی شدهاند. همچنین نقاط خاصی شناسایی شده تا در مواقع اضطراری و وقوع زلزله و بلایای طبیعی برای کاستن از بار خسارتها بتوان از آنها استفاده کرد. در این راستا، ماشینآلات، انبارها، مخازن سوخت، مواد پرتوزا و آتشزا و امکاناتی که در واحد وجود دارد، شناسایی میشود تا در زمان بحران امکان استفاده از آنها و مدیریت بیشتر شود.
بیشترین اقداماتی که در بخش ایمنی شرکت شهرکهای صنعتی ایران بجد موردتوجه قرار دارد، پیشگیرانه است. شناسایی نقاط امن برای کاستن از تلفات جانی در شهرکها نیز از این موارد پیشگیرانه است.