روابط با همسایگان، راهبرد اصلیِ دیپلماسی در دولت سیزدهم؛ این قسمت ترکیه

باشگاه خبرنگاران جوان - ایران و ترکیه به عنوان دو کشور مهم منطقه که در طول قرن‌ها و ادوار به عنوان قدرت‌هایی جهانی ارتباط نزدیکی با یکدیگر داشتند.

به گفته رئیسی ایران به رابطه و همکاری با ترکیه نگاه بلند مدت و همه جانبه دارد و از برنامه ریزی برای همکاری‌های راهبردی با ترکیه استقبال می‌کند.

رجب طیب اردوغان هم فهرستی از همکاری‌های اقتصادی مختلف را برای تقویت و تحکیم روابط با جمهوری اسلامی ایران آماده کرده است و ابراز علاقمندی کرده که به زودی به تهران سفر کند. ترکیه ایران را تامین کننده قابل اطمینان انرژی می‌داند و بدنبال افزایش سطح همکاری‌های خود با تهران است.

روابط ایران و ترکیه پس از تحولات قفقاز مدتی سرد شده بود، اما مولود چاوش‌اغلو 24 آبان به ایران سفر کرد و با امیرعبداللهیان در یک نشست خبری مشترک گفت ما امروز گفت‌وگو‌های مفید و مهمی در خصوص توسعه مناسبات دو کشور داشتیم؛ بر سر اینکه دیپلمات‌های دو کشور، گفت‌وگو‌های کارشناسی برای تدوین یک نقشه راه جدید در راستای همکاری‌های بلند مدت تهران و آنکارا داشته باشند، توافق کردیم.

وزیر امور خارجه کشورمان هم با بیان اینکه بر سر مفاد نقشه راه میان دو کشور توافق کردیم، می گوید امیدواریم در سفر آینده آقای اردوغان به تهران، بتوانیم سند حاوی نقشه راه همکاری‌های بلندمدت دو کشور را نهایی کنیم. ظرفیت‌های فراوانی در زمینه همکاری‌های دو جانبه تهران و آنکارا وجود دارد؛ نسبت به رفع سریع موانع محدودی که در مسیر همکاری دو کشور وجود دارد، توافق کردیم. موانع جدی را در مسیر همکاری‌ها مشاهده نمی‌کنیم. حتی در این شرایط کرونایی ما توانستیم سطح تبادل تجاری خودمان را حفظ کنیم و حتی در بعضی موارد آن را افزایش بدهیم و موضوع صیانت از محیط زیست که از نگرانی‌های جهانی است، مورد توجه تهران و آنکارا است.

وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و ترکیه همچنین در حاشیه نشست وزرای امورخارجه سازمان همکاری اسلامی در اسلام آباد دیدار و گفت‌وگو کردند.

محمد باقر قالیباف رئیس مجلس هم 18 آذر ماه به ترکیه سفر کرد. قالیباف اولویت اصلی خود را دیدار با فعالان اقتصادی و تجاری و شنیدن مسائل و مشکلات آن‌ها و تلاش برای حل و فصل آن اعلام کرد و گفت: داشتن برنامه بلند مدت برای ارتقای روابط دوجانبه و اجرای دقیق و هوشمندانه آن، نقشه راه و یکی از الزامات حل و فصل مشکلات تجاری و توسعه روابط اقتصادی کشور است.

به گفته بهمن حسین‌پور سفیر پیشین ایران در ترکیه 550 کیلومتر مرز مشترک میان ایران و ترکیه وجود دارد باید با ترکیه همواره رابطه‌ای خوب و نه متوسط داشته باشیم، چراکه ترکیه همسایه‌ای بزرگ است و مسئولان مربوطه باید به این نکات توجه داشته باشند؛ حتی اگر در جا‌هایی هم اختلاف نظر پیش می‌آید باید سریعاً نسبت به رفع اختلافات کوشا باشند. شکی در این نیست که ایران و ترکیه دو کشور بزرگ و موثر در منطقه هستند.

سفیر پیشین ایران در ترکیه می‌گوید نه ترکیه می‌تواند ما را نادیده بگیرد و از میدان خارج کند و نه ما به ویژه در شرایطی که ترکیه طی 10 سال اخیر پیدا کرده، می‌توانیم این کشور را نادیده بگیریم و از میدان خارج کنیم؛ آنچه که در این شرایط مورد نیاز است، برقراری یک دیالوگ بین دو کشور است. ترکیه نقش موثری در منطقه دارد کما اینکه ما هم نقش موثری داریم، در گذشته دیالوگ‌های خوبی با ترکیه داشتیم و رفت و آمد‌های بسیاری میان مقامات دو کشور برقرار بود، امروز نیز باید با ترکیه به عنوان یک کشور بزرگ و موثر منطقه گفت‌وگو داشته باشم و نباید یکدیگر را نادیده بگیریم، چراکه هر هر زمان به سمت نادیده گرفتن یکدیگر رفتیم، به ضرر هر دو طرف تمام شد.

ایران و ترکیه تنها دو کشور همسایه نیستند؛ دو کشور مسلمان که دارای اشتراکات فرهنگی و تاریخی بسیاری هستند نیز می‌باشند. زبان فارسی در امپراتوری عثمانی زبان فرهنگی دربار عثمانی بود و بسیاری از پادشاهان عثمانی اشعاری به زبان فارسی سروده اند. در بعد از انقلاب اسلامی ایران نیز روابط فرهنگی دو کشور نیز روبه توسعه نهاده است.

برپایی متقابل هفته‌های فیلم، هفته‌هایی فرهنگی در طول سال‌های مختلف، ترجمه تقابل آثار مشاهیر ادبی دو کشور از سوی وزارتخانه‌های فرهنگ، مشارکت در برنامه‌های چندجانبه فرهنگی تنها بخش‌هایی از همکاری‌های دو کشور در این زمینه است.

همکاری‌های رسانه‌ای و عضویت رسانه‌های دو کشور در سازمان‌های مشترک نیز از جمله زمینه‌های مهم در همکاری‌های فرهنگی دو کشور می‌باشد. در حال حاضر روابط دو کشور از لحاظ سیاسی در عالی ترین سطح خود می‌باشد، ولی بدلیل تحریم‌های ناعادلانه علیه کشورمان سطح روابط اقتصای به موازات روابط سیاسی و در حدی که باید باشد، نیست، ولی با رفع تحریم‌ها و اتخاذ برخی راهکار‌ها این وضعیت می‌تواند حل شود.

سید رضا صدرالحسینی تحلیلگر مسائل منطقه هم می‌گوید با عنایت به سیاست‌های دولت سیزدهم در خصوص افزایش ارتباط با کشور‌های همسایه، قطعا ارتباط با کشور موثری در حوزه اروپا مانند ترکیه می‌تواند در راستای افزایش فعالیت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران محسوب شود.

به گفته صدرالحسینی، ترکیه یکی از کشور‌هایی است که از بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همراهی قابل توجهی را در حوزه دور زدن تحریم‌ها برای ایران انجام داده و البته موضوع توجه جمهوری اسلامی ایران به نیاز‌های ترکیه به ویژه در حوزه انرژی در طول این ایام کاملا مدنظر بوده و یکی از مهمترین منابع تامین انرژی ترکیه، جمهوری اسلامی ایران بوده است.