روایت احمد خرم؛ چه کسی مانع سرمایه‌گذاری خارجی در فرودگاه امام شد؟

زهرا علی‌اکبری - احمد خرم که در دوران تصدی وزارت راه و ترابری، فاز اول فرودگاه امام خمینی (ره) را با حاشیه‌های عجیب و غریب و فراوان افتتاح کرد، روایتی عجیب از ماجرای ساخت این فرودگاه در گفتگو با کافه خبر خبرآنلاین ارائه داد. وزیر راه و ترابری در دولت اصلاحات در این گفتگو با تاکید بر اینکه انتقادات رستم قاسمی، وزیر کنونی راه و شهرسازی در خصوص استاندارد پایین فرودگاه امام خمینی تا حدی درست است، گفت: من قرارداد ساخت این فرودگاه را نبستم. وقتی وارد وزارت راه و ترابری شدم، نزدیک به یازده سال بود که عملیات اجرایی این پروژه آغاز شده بود و اتفاقا پیش از ورود من به این وزارتخانه نیز فرودگام امام حواشی عجیب و باورنکردنی را پشت سر گذاشته بود.

بیشتر بخوانید:

واقعا استاندارد فرودگاه امام خمینی (ره) شبیه یک روستاست؟

واکنش معنادار رستم قاسمی به سوالی درباره خبر استعفایش

وزیر راه و شهرسازی که این روزها سایه استعفا و استیضاح بر سرش سنگینی می‌کند، ناگهان حرف‌های عجیبی درباره مهمترین فرودگاه بین‌المللی ایران بر زبان آورد. رستم قاسمی در حالی منتقد کیفیت این فرودگاه است که روابط عمومی وزارت تحت‌تصدی‌اش سه روز پیش ماجرای استعفای وی را تکذیب کرد. پیش‌تر جنجال دستگیری مشاور وی و سپس انتشار تصاویری از زندگی خصوصی وی در فضای رسانه‌ای داغ شده بود. یا این همه انتقادات تند وی پرونده یک سرمایه‌گذاری خارجی ناموفق و پرحاشیه را بار دیگر گشود. رستم قاسمی گفته است:«هر چند در فرودگاه‌های کشور اقدامات و کارهای بزرگی انجام شده، اما وضعیت خوبی ندارند. بنده به دلیل وظایف کاریم به 60 کشور دنیا سفر کرده‌ام و واقعا وقتی از فرودگاه کشورهای خارجی وارد فرودگاه امام می‌شوم گویی از یک شهر بزرگ وارد یک روستا شده‌ام. وی ادامه داد: این فرودگاه‌ها در شأن جمهوری اسلامی ایران نیست و در کنار مهمانان خارجی در حین عبور از تونل فرودگاه امام واقعا خجالت می‌کشم و این وضعیت فرودگاهی کشور در شأن مردم و جمهوری اسلامی ایران نیست.»

چه شد که ساخت فرودگاه به بنیاد واگذار شد؟

انتقادات تازه از فرودگاه امام بهانه گفتگو با احمد خرم، وزیر راه و ترابری در دولت اصلاحات شد، کسی که از اول فرودگاه امام را افتتاح کرد. او با تایید این نکات گفت: موضوع تا حدی به استاندارد ساخت این فرودگاه بازمی‌گردد. باید بدانید در وضعیتی که توضیح خواهم داد چه بود، قرارداد ساخت این فرودگاه به بنیاد مستضعفان واگذار شد و طبیعی بود که کیفیت ساخت دستخوش تغییر شود. خرم با اشاره به این‌که عملیات ساخت این فرودگاه از اواسط دهه چهل شمسی آغاز شد، گفت: این فرودگاه پانصد نفر پرسنل را در همین دوره زمانی گزینش کرد اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید وقتی فرودگاه به بهره‌برداری رسید، تمامی این پانصد نفر بازنشست شده بودند، از این منظر روشن است فاصله زمانی ایده اولیه و طراحی تا بهره برداری چقدر طولانی بوده است.

رییس سابق سازمان نظام مهندسی با اشاره به اینکه پس از پایان جنگ و در سال‌های پایانی دهه شصت، بار دیگر مساله ساخت این فرودگاه مطرح می‌شود، گفت: بعد از اینکه تصمیم دوباره برای ساخت این فرودگاه اتخاذ شد، مناقصه‌ای برگزار کردند و شرکت ADP که شرکتی فرانسوی است برای طراحی فرودگاه برنده شد و مقرر گردید این فرودگاه برای 45 تا 50 میلیون مسافر ساخته شود، در این زمان شرکتی داخلی به عنوان پیمانکار برنده پروژه شد و کار آغاز گردید. وی افزود: چندی بعد، رییس بنیاد مستضعفان و جانبازان وقت تصمیم گرفت بنیاد را وارد ساخت این فرودگاه کند و از اینجا بهانه‌جویی‌ها آغاز شد. مساله آفریدند و برخورد کردند تا اینکه یکی دو سال بعد از آغاز پروژه و در حالی که کار با کیفیت خوبی هم پیش می‌رفت بالاخره آن شرکت خصوصی را خلع ید کردند و کار ساخت فرودگاه به بنیاد مستضعفان و جانبازان واگذار شد. خاطرم هست که وقتی کار را شروع کردند، طلب آن شرکت را نداده بودند. وی با تایید این نکته که این اتفاق در دوران ریاست آقای رفیق دوست بر بنیاد مستضعفان اتفاق افتاد، ادامه داد: کار توسط شرکت‌های تحت پوشش بنیاد مستضعفان و جانبازان پیش می‌رفت تا اینکه من سال 1380 وارد وزارت راه و ترابری شدم. خرم با اشاره به اینکه این پروژه به همراه سه - چهار پروژه دیگر به آبروی نظام تبدیل شده بودند، گفت: همان زمان یکی از مهمترین اقدامات من این بود که راهی بازدید از این فرودگاه شدم. به مدیر پروژه فرودگاه گفتم چقدر بودجه برای اتمام این پروژه لازم داری؟ وی گفت: هفت میلیارد تومان به همراه سه ماه فرصت. بعد از چهار ساعت بازدید از بخش‌های مختلف به او گفتم چقدر بودجه برای اتمام این پروژه لازم داری؟ مکتوب کن. وی هفت میلیارد تومان را مکتوب کرد. به او گفتم بهتر است بنویسی 150 میلیارد تومان بودجه به همراه سه سال فرصت. البته حرف من به ایشان برخورد اما واقعیت این بود که ما 150 میلیارد تومان بودجه از آن به بعد تا افتتاح فاز یک پرداخت کردیم و دو سال زمان صرف شد تا فاز اول فرودگاه امام خمینی (ره) به بهره برداری برسد. وی با اشاره به اینکه از ابتدا می‌دانستم پیمانکارانی چون بنیاد مستضعفان و قرارگاه نمی‌توانند فرودگاهی در استانداردهای اروپایی که هیچ، در استاندارد آسیایی بسازند، اضافه کرد: متاسفانه استانداردهای مد نظر در این پروژه رعایت نشد و تنها کاری که از دست من برآمد این بود که در دوره مسئولیت خودم تلاش کردم تاسیسات مانند نور و صوت و تجهیزات مکانیکی و برق و... از بهترین کمپانی‌ها تامین شود. یادم هست همان زمان در بازدید از سرویس بهداشتی فرودگاه دیدم که از کاشی درجه دو استفاده کرده بودند، عصبی شدم و به آن فرد گفتم تو حاضری در خانه خوت از این کاشی استفاده کنی که اینجا چنین کاری کردی؟

ماجرای سرمایه‌گذار خارجی چه بود؟

احمد خرم با اشاره به مقاومت شدید مقابل سرمایه‌گذاری خارجی در این فرودگاه تاکید کرد: جالب است بدانید بودجه احداث فرودگاه امام خمینی در آن دوره زمانی هفت میلیارد تومان در سال بود. یعنی با احتساب قیمت ثابت، اگر تلاش ویژه در دولت اصلاحات انجام نمی‌شد و روند تخصیص بودجه تغییر نمی‌کرد، بیست سال تا بیست و دو سال از سال 1380 طول می‌کشید تا این فرودگاه به بهره برداری برسد. خرم گفت: همان زمان من به همراه آقای عارف بازدید از ترکیه داشتیم. من آقای عارف را به ترمینال آتاتورک بردم. ترمینالی که شرکتی ترکیه‌ای - اتریشی تاو ساخته بود و استاندارد بالایی در حد فرودگاه فرانکفورت داشت. ایشان نیز دید و مذاکره ما با شرکت تاو آغاز شد. او با اشاره به اینکه فاز یک فرودگاه امام خمینی توسط بنیاد با بودجه‌ای در محدوده 179 میلیون دلار ساخته شد، تاکید کرد: شرکت‌های دیگر به ما ارقامی بسیار بالا داده بودند. شرکت‌هایی از آلمان و اتریش و... اما شرکت تاو رقمی پیشنهادی مهمی داشت. این شرکت قرار بود دو ساله فاز دو فرودگاه امام را با قیمت 96 میلیون دلار احداث کند که ماجراهای عجیب و غریبی پیش آمد. وی گفت: بنیاد مستضعفان می‌خواست پروژه فازهای دو، سه و چهار فرودگاه امام را نیز در اختیار بگیرد از این رو مقاومت برابر سرمایه‌گذاری خارجی در اینجا شکل گرفت و هزینه‌های سنگینی را برای کشور به بار آورد.

223223