روند ساخت آهن رباهایی با خاصیت توپولوژیک

به گزارش ستاد ارتباطات و اطلاع‌رسانی جایزه مصطفی، پروفسور حسن در نشست استپ که در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد با اشاره به وجود دو نوع ماده در فیزیک از نظر الکتریکی و فلز (که جریان الکتریسته از آنها عبور می کند) یا عایق بودن مواد گفت: مواد توپولوژیک رفتارهای متفاوتی از این جهت دارند، این مواد در حجم عایق، ولی در سطح فلز هستند.

وی توضیح داد: ما در ابتدای آزمایش‌ها در سال‌های 2007 نمونه هایی از مواد مختلف در آزمایشگاه داشتیم که بعد از تلاش و آزمایش برای عایق کردن، همچنان روی سطح، عایق بودند و جریان برق از آنها عبور می‌کرد. بر اساس فرضیاتی از روی تئوری‌های فیزیک، همان سال‌ها متوجه شدیم دلیل این امر توپولوژی است.

او ادامه داد: البته موضوع توپولوژی در دهه 1980 میلادی در فیزیک مطرح بود؛ اما در مورد موادی بود که میدان مغناطیسی توی آنها وجود داشت، وقتی میدان مغناطیسی در یک ماده باشد فیزیک مواد، متفاوت است و تحت سیستم‌های وارونی‌زمانی نیستند.

وی در ادامه به تلاش‌ها برای تولید عایق‌های توپولوژیک اشاره کرد و جذابیت عایق‌های توپولوژیک را وجود جریان وارونی زمانی دانست.

پروفسور زاهد حسن در ادامه به استمرار آزمایش‌ها برای ساخت مواد توپولوژیک با خاصیت آهن‌ربایی اشاره کرد؛ موادی که توپولوژیک و هم آهن‌ربایی هستند.

مهدی کارگریان، استاد دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف در معرفی پروفسور زاهد حسن در ابتدای نشستی از سلسله نشست‌های هشتمین دوره استپ (تبادل علم و فناوری /STEP) امروز (سه‌شنبه، 27 مهر)، گفت: زاهد حسن متولد بنگلادش است و تحصیلات اولیه خود را در این کشور گذراند.

به گفته او زاهد حسن برای ادامه تحصیلات به آمریکا رفت و در سال 1984 مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه آستین و در سال 2002 مدرک دکتری خود را از دانشگاه استنفورد آمریکا گرفت و در همان سال در دانشگاه پرینستون مشغول تدریس شد.

آشنایی با مریم میرزاخانی در پرینستون

کارگریان با اشاره به آشنایی زاهد حسن با مرحوم پروفسور مریم میزراخانی، ریاضیدان فقید ایرانی، افزود: زاهد حسن و مریم میرزاخانی همزمان با هم کار خود را در پرینستون شروع کردند. حسن امروزه صاحب کرسی فیزیک بنیاد خیریه یوگن هیگینز دانشگاه پرینستون است و دانشمندی مطرح در سطح جهان برای اختراعات فراوان در حوزه فیزیک توپولوژیک و اولین کسی بود که همراه با گروه تحقیقاتی اش مواد توپولوژیکی را در آزمایشگاه اختراع کرد.

به گفته کارگریان مجموع مطالعات زاهد حسن هم فرضیات تئوری‌های پیشین را ثابت و هم سوالات جدیدی مطرح می‌کند. اختراعات وی نقطه عطفی در تغییر گفتمان اساسی حوزه کوآنتوم است.

تاکنون هفت دوره از نشست استپ؛ شامل اولین دوره در سال 1394 همزمان با اولین دوره جایزه مصطفی (ص) در تهران، دومین دوره سال 1395 در دانشگاه یو پی ام مالزی با حضور 31 دانشمند از 11 کشور و 250 پژوهشگر، سومین دوره همزمان با اعطای دومین دوره جایزه مصطفی (ص)، سال 1396 در تهران با حضور 90 دانشمند از 25 کشور در دانشگاه‌های مختلف تهران، اصفهان و مشهد، چهارمین دوره در دانشگاه سلطان قابوس عمان در حوزه های آب، انرژی و سلامت، چالش‌ها و راه حل‌های مناسب، پنجمین دوره درمرکز بین‌المللی تحقیقات علوم زیستی و شیمی (ICCBS) دانشگاه کراچی پاکستان با حضور بیش از 64 دانشمند برجسته و دانشمند جوان و یکی از برگزیدگان جایزه مصطفی (ص) ششمین دوره نشست استپ همزمان با آیین اعطای سومین دوره جایزه مصطفی (ص) در حوزه های سلامت و همبست آب و انرژی و همچنین سطوح کارکردی؛ ارتباطات علم، بانوان و علم و فناوری، تامین مالی علم و فناوری و با حضور 85 دانشمند و فعال حوزه علم و فناوری و هفتمین دوره نشست استپ به صورت مجازی و در دو روز 29 اردیبهشت و 8 خرداد 1399 با همکاری آژانس علوم، فناوری و تحقیقات سنگاپور (ASTAR)، به منظور فراهم‌کردن بسترهایی برای تولید علم و اشاعه آن برگزار شده است.

هشتمین نشست استپ همزمان با چهارمین دوره آیین اعطای جایزه مصطفی (ص) از 26 تا 29 مهر در تهران و با همکاری دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی مختلف و با شعار راه علم هرگز بسته نیست، برگزار می‌شود.

• جشنواره ملی زن و علم جایزه مریم میرزاخانی
• مریم میرزاخانی
• ایالات متحده آمریکا
• دانشگاه صنعتی شریف