چهارشنبه 30 آبان 1403

زندگی مسالمت آمیز یهودیان با مسلمانان سنندجی

خبرگزاری دانا مشاهده در مرجع
زندگی مسالمت آمیز یهودیان با مسلمانان سنندجی

کردها از دیرباز تاکنون طی هزاران سال از فرهنگ و تاریخشان پذیرای ایده ها و عقاید مختلفی بوده اند و این دیار از میهن اسلامی در منطقه خاورمیانه به عنوان سرزمین اختیارالدینان شناخته می شود و در این راستا نیز یهودیان در مناطق کردنشین در کنار پیروان دیگر ادیان زندگی مسالمت آمیز داشته اند.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از کردتودی، شهر سنندج به عنوان مرکز استان کردستان و مرکز فرهنگ و هنر کردهای دنیا به عنوان یکی از مناطق الگویی در راستای زندگی مسالمت آمیز پیروان ادیان و مذاهب مختلف به شمار می آید.

در شهر سنندج محلاتی قدیمی وجود دارند که مأمن اصلی پیروان دین یهود بوده اند که از این محلات می توان به "آغه زمان" و " سیروس" اشاره کرد.

هم اکنون تعدادی از منازل مسکونی در این محلات هنوز هم در اختیار تعداد بسیار کم یهودیان ساکن سنندج بوده و بسیاری از منازل و ابنیه های آنان نیز در این محلات قدیمی یا مخروبه شده اند و یا طی سنوات گذشته توسط مالکان آن ها به فروش رسیده اند.

فشار لابی صهیونیستی کردهای یهودی ایرانی را هیچگاه از وطن دور نکرده است

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و قطع دخالت ها و جاسوسی های رژیم منحوس صهیونیستی در امور داخلی کشورمان شاهد فشارهای گسترده بر جامعه یهودیان ایران از سوی لابی های صهیونیستی در سطح جهان به ویژه رژیم نامشروع اسرائیل بودیم که این فشارها بر کردهای یهودی ساکن سنندج بسیار گسترده تر بود چرا که حوادث و ناامنی های اوایل انقلاب در سنندج و مناطق کردنشین زمینه تعدی به جان و مال آن ها را از سوی مزدوران و عوامل خرابکار وابسته به استکبار و صهیونیسم جهان فراهم کرده بود.

کردهای یهودی ایرانی در طول این چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی همواره بر هویت و فرهنگ کردی و ایرانی خود تاکید کرده و در هر جای ایران و یا نقاط دنیا بوده اند همواره از خاطرات و زندگی مسالمت آمیز خویش با هموطنانشان به نیکی یاد کرده اند و هم اکنون بسیاری از آنان برای سرکشی به همسایه ها یا املاک و مستغلات خویش در طول سال به ایران و استان کردستان به ویژه شهر سنندج سفر می کنند.

نریمان آریایی یکی از معدود یهودی های سنندج که در این شهر نیز متولد شده است در خصوص وضعیت زندگی یهودیان این شهر اظهار می دارد: به طور کلی ما در سنندج، یک محله کامل برای یهودیان داشتیم و بازار و قسمتی از شهر در دست یهودیان بود. در زمانهای قدیم، 3 یا 4 کنیسا داشتیم و الان دو کنیسا فعال است. یک کنیسای قدیمی هم در سنندج وجود دارد که در حدود 150 سال قدمت دارد که دارای حیاطی بزرگ است و در و پنجرههای آن تماما چوبی است.

در کنیسای سنندج، میتوان قدیمیترین نسخ سفر تورات را یافت، که نابترین آن ها با پوست آهو و جوهر چینی نوشته شده است و از طرف اداره میراث فرهنگی هم به دیدن آن آمدهاند و این نسخه خطی، نوشته کشور عراق است.

با وجود این که کلی از بنا و تاریخ قدیمی سنندج گذشته، کسی دلش نمیآید سنندج را ترک کند.

کلیمیهای قدیمی سنندج همیشه مورد احترام برادران مسلمان خود بودهاند و الان هم رابطه خوبی با برادران مسلمان خود داریم. شغل یهودیان قدیمی در سنندج، پارچهفروشی و خرازی بوده است و بعضی از کلیمیان ایرانی، با پای پیاده، در زمان قدیم، به عراق میرفتند و لوازمی برای فروش میآوردند. همچنین، بعضی از بناهای قدیمی سنندج، کار یهودیان قدیمی سنندج است.

وی در مورد جامعه یهودی امروز سنندج میگوید: شهر سنندج با وجود پیشینه غنی از مذهب یهود متأسفانه در حال حاضر از نظر تعداد نفرات به حد صفر رسیده است، به طوری که از کنیساهای سنندج فعلا فقط به عنوان مکانی برای نگهداری سفر توراها استفاده میشود و از نظر اجتماعات و تشکیلات انجمنی هیچ اجتماعی وجود ندارد.

خبات خلیلی کارشناس حفظ و احیاء اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کردستان به مرمت و بازسازی کنیسه یهودیان سنندج به عنوان یکی از بناهای متعلق به دوران قاجاریه این شهر طی چند سال اخیر خبر داد و گفت: کنیسه یهودیان سنندج مربوط به دوره قاجار می باشد که حدود 150 سالی قدمت دارد. نمای بیرونی این کنیسه بسیار ساده و بدون تزیینات خاصی می باشد. ورودی ساختمان بسیار ساده می باشد به طوریکه پس از گذر از سر درب، وارد حیاطی با کفپوش موزاییکی شده و طاق نماهای زیبای دیوارهای حیاط، حوض و درختان جلوه و تقدسی خاص به بنا بخشیده است.

وی افزود: بخش اصلی بنای کنیسه یهودیان، فضای اعیانی است که دارای شبستانی با شانزده ستون چوبی به ارتفاع سه متر و سقف مسطح چوبی است. سقف کنیسه به وسیله یک درب پنجره چوبی و به دلایل مختلف عقیدتی و آداب نیایش مذهبی به دو قسمت تقسیم شده است.

خلیلی اظهار کرد: این بنا دارای یک شبستان با 12 ستون چوبی است که در گذشته با یک تیغه جدا کننده چوبی قسمتی از آن برای شبستان زنانه تفکیک شده و ورود به شبستان کنیسه نیز مستلزم عبور از حیاط بنا است.

وی افزود: همچنین دیوار حصار آن با طاق نماهایی با قوس های دایره ای پوشیده شده و سر درب و نمای ورودی کنیسه با توجه به مقتضیات زمانی و وجود اقلیت های مذهبی، دارای معماری بسیار ساده و نوعی تزئینات خاص است. وی گفت: با توجه به دخل و تصرفات مشهود در گذشته بنا، می توان به تخریب نمای اصلی شبستان و بازسازی آن با آجر فشاری و سیمان کاری، نمای اصلی اشاره کرد که موجب شده بنا به بافت معماری با سبک قدیمی اولیه برگردانده شود.

وی اظهار کرد: از تزئینات حائز اهمیت این بنا می توان به شکل و طرح سرستون های چوبی، تزئینات گچ بری و قاب نسخ های خطی اشاره کرد که اینک اثری از نسخ های خطی وجود ندارد.

خلیلی اظهار داشت: کنیسه یهودیان سنندج به شماره 26979 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است تاریخ ساخت بنا متعلق به اوایل دوره قاجاریه و تقریبا در اوان شکل‌گیری بافت شهری سنندج می‌باشد و در محدوده بلوار نمکی و خیابان انقلاب (سیروس) در محله "آغه زمان" قرار دارد.

انتهای پیام /

زندگی مسالمت آمیز یهودیان با مسلمانان سنندجی 2
زندگی مسالمت آمیز یهودیان با مسلمانان سنندجی 3