سد زارم‌رود مازندران فردا کلنگ‌زنی می‌شود
ساری - ایرنا - رویای ساخت سد «زارم‌رود» بر روی رودخانه‌ای به همین نام در استان مازندران حدود چهار دهه پس از انجام مطالعات امکان‌سنجی سرانجام به واقعیت نزدیک شد و قرار است کلنگ آن فردا پنجشنبه نهم اردیبهشت با حضور ویدئوکنفرانسی رئیس جمهوری و وزیر نیرو در ساری به زمین زده شود.
به گزارش ایرنا، زارم رود چهارمین سد بزرگ مازندران پس از سد شهید رجایی ساری، البرز سوادکوه و گلورد نکا محسوب می شود و بر روی زارم رود به عنوان سرشاخه اصلی رودخانه تجن در فاصله 35 کیلومتری جنوب شرق ساری ساخته می شود.
برای این سد ظرفیت تنظیمی سالانه 96 میلیون متر مکعب آب در نظر گرفته شده و قرار است ظرف 2 سال ساخته شود.
طبق بررسی های انجام شده، میانگین بارندگی سالانه در حوضه آبریز سد زارم رود 557 میلی متر و آورد سالانه آن 119 میلیون متر مکعب است که به نظر می رسد با ظرفیت تنظیمی سد برای ایجاد جریان پایدار زیست محیطی همخوانی دارد.
شرکت آب منطقه ای مازندران میزان سرمایه گذاری مورد نیاز برای ساخت سد در مدت 2 سال را حدود 10 هزار میلیارد ریال پیش بینی کرده است.
کارکرد اصلی سد زارم رود تامین آب آشامیدنی شهرهای ساری و میاندرود به میزان 31 میلیون متر مکعب است ولی در عین حال تامین 18 میلیون متر مکعب آب مورد نیاز اراضی کشاورزی منطقه، هشت میلیون متر مکعب نیاز آب صنعت و تنظیم و تحویل 39 میلیون متر مکعب آب مورد نیاز محیط زیست هم برای آن تعریف شده است.
سد زارم رود علاوه بر کنترل کننده سیلاب منطقه، برای تولید انرژی برق‌آبی، توسعه گردشگری و ایجاد اشتغال نیز برنامه ریزی شده است.
مطالعات مرحله شناخت یا امکان سنجی سد زارم رود طی سال های 1363 تا 1367 به صورت ضمنی در قالب توسعه منابع آب حوضه آبریز تجن انجام شده بود. مطالعات مرحله اول این سد مخزنی هم طی سال 81 آغاز شد و تا 86 به دراز کشید ولی تصویب طرح به دلایل نامشخص و ابهامات تا سال 1394 طول کشید. طی سال های بعد همسو با برنامه جامع آب شرب مازندران و نیز به سبب پاره ای مباحث ژئوتکنیکی، بازنگری مطالعات مرحله اول ضرورت یافت که در نهایت کمیته تخصصی شرکت منابع آب ایران، مطالعات مرحله اول سد را به شرط تکمیل برخی از بخش ها تایید کرد.
پس از این مرحله هم مناقصه طرح و ساخت سیستم انحراف و جاده دسترسی سد در نیمه دوم سال 1398 برگزار شد.
ارتقاء ضریب امنیت آبی
ساخت سد زارم رود در کنار طرح های دیگری که طی هشت سال اخیر د دوره فعالیت دولت تدبیر و امید در مازندران اجرا و بهره برداری شد، نقش اساسی در ارتقاء ضریب امنیت آبی استان بویژه ذخیره سازی آب های سطحی خواهد داشت.
دولت تدبیر و امید طی سال 92 تا پایان 1399 بر اساس گزارش رسمی شرکت آب منطقه ای مازندران 192 طرح را در حوزه آب به بهره برداری رساند که مهم ترین آن در حوزه سد مخزنی و سیستم انتقال با سرمایه گذاری 2 هزار میلیارد ریال بود.
این گزارش نشان می‌دهد که طی هشت سال گذشته مهار آب‌های سطحی استان با افزایش حدود 60 درصدی، به طرز قابل توجهی از نگرانی کشاورزان کاسته و راحتی خیال را برای مالکان دستکم 35 هزار هکتار اراضی کشاورزی به ارمغان آورده است. به عبارتی مهار آب‌های سطحی مازندران از 293 میلیون متر مکعب سال 92 به حدود 450 میلیون مترمکعب در پایان سال 1399 رسید که نتیجه آن افزایش تثبیت منابع آبیاری زمین‌های کشاورزی از 65 هزار هکتار سال 92 به حدود 100 هزار هکتار بوده است.
آب، مهم ترین نیاز کشاورزی مازندران محسوب می شود، اما به رغم اهمیت کشاورزی این استان در تامین امنیت غذایی کشور، اکنون فقط حدود 11 درصد آب سطحی استان ذخیره می شود.
اگر چه طی چند دهه پس از انقلاب در جلوگیری از هدررفت حجم وسیعی از منابع آبی مازندران غفلت صورت گرفته، اما در دولت یازدهم و دوازدهم طی سال های 92 تا 1399 در مجموع بیش از 22 هزار میلیارد ریال در این زمینه سرمایه‌گذاری شد که نتیجه آن علاوه بر ایجاد امید به حفظ اراضی و گسترش کشاورزی در این خطه شمال کشور، تامین آب شرب از پشت سد ها و کاهش بهره برداری از آب زیر زمینی و چاه های عمیق بوده است.
بر اساس اعلام شرکت آب منطقه ای مازندران دولت تدبیر و امید علاوه بر عملیاتی کردن 192 طرح، برای اجرای 10 طرح منابع آبی مصوب شده 50 هزار میلیارد ریال اختصاص داد که شامل هفت طرح آب رسانی با پوشش 50 شهر و 2 هزار روستا و معادل 35 هزار میلیارد ریال و ساخت سه سد زارم رود، کسلیان و سجاد رود با 15 هزار میلیارد ریال بوده است.
مازندران از لحاظ آب و هوایی در منطقه معتدل خزری واقع است. میانگین بارش باران در این استان تا یک دهه پیش، بیش از 800 میلی متر بود که در سال‌های اخیر به کمتر از 700 میلی متر رسید، موضوعی که دولت تدبیر و امید بدرستی علاوه بر توجه به کشاورزی و تامین آب کشاورزی، به آب شرب بهداشتی شهری و روستایی نیز توجه خاص کرده است.
طبق آمارهای رسمی در حال حاضر 2 میلیارد و 800 میلیون متر مکعب آب در بخش کشاورزی مازندران مصرف می شود. مازندران 460 هزار هکتار زمین های کشاورزی دارد که سالانه بیش از هفت میلیون تن انواع محصولات زراعی و باغی در آنها تولید می شود.
هم اکنون طبق برآورد دستگاه های اجرایی مسئول، با آبگیری کامل سدها و آببندان های مازندران، 20 درصد از آب کشاورزی استان از این طریق تامین می شود و بقیه هم وابسته به آب های سطحی و زیر زمینی است.
بر اساس آمارهای رسمی، توان بالقوه آب مازندران در حد 6 میلیارد و 600میلیون مترمکعب است که از این مقدار چهار میلیارد و 900میلیون مترمکعب آب های سطحی و بقیه آب های زیرزمینی است. به طور میانگین سالانه حدود یک میلیارد و 550میلیون مترمکعب آب در بخش آب های سطحی و یک میلیارد و 350میلیون مترمکعب در بخش آب زیرزمینی بهره برداری می شود و بقیه آب سطحی طی سال به صورت هرز به دریا می ریزد.
*س_برچسب‌ها_س*