سرمایه گذاری مشترک، کلید حضور و ماندگاری در بازار سوریه

در میز اقتصاد امروز آقایان محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات، مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه و کیوان کاشفی رئیس اتاق بازرگانی ایران و سوریه به بررسی علت کاهش مبادلات سیاسی با سوریه و بازگشت توسعه روابط با شریک استراتژیک پرداختند و به سوالات زیر پاسخ دادند:

سوال: طبق آمار گمرک علت کاهش مبادلات تجاری ایران با سوریه در سه ماهه نخست امسال نسبت به سال قبل چیست؟

آقای محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات: حمل و نقل و عدم ارسال بار از طریق راه زمینی، مشکلات نقل و انتقال پول، تضامین بانکی و عدم ارتباط مناسب از لحاظ گمرکی از علل اصلی کاهش مبادلات تجاری ایران و سوریه محسوب می شود.

کاهش مبادلات تجاری در سه ماهه اول سال ملاک نیست چرا که در اوایل سال بدلیل تعطیلی کشور با کاهش واحدهای تولیدی روبرو هستیم؛ بنابراین به آمار سه ماهه نباید اکتفا کرد‌. هر چند این موضوع یک هشدار تلقی می شود که باید جلوی آن گرفته شود‌.

بازار سوریه از چند جهت برای ما مهم است، سوریه کشوری است که بعد از 8 سال جنگ نیاز به بازسازی و نوسازی دارد، لذا در بخش خدمات فنی و مهندسی، شرکت های صاحب نام می‌توانند نقش آفرینی کنند. هر چند فعالیت شرکت ها نیازمند آن است که ضمانت نامه ها به موقع صادر شود، در غیر این صورت از این فرصت محروم می شوند.

در بلندمدت به بخش سرمایه گذاری های مشترک باید توجه کرد چرا که کشور سوریه قبل از جنگ به لحاظ صنعتی و کشاورزی صاحب نام بوده است، البته قبل از جنگ تعرفه های بالایی برای واردات محصولات داشت که این امر نشان می دهد که بیشتر بدنبال جذب سرمایه گذار خارجی و مشترک است و حال با شرایط جدید گمرکی جذب سرمایه گذاری مشترک یکی از اهداف مهم است تا با دیوار بلند تعرفه مواجه نشویم و بتوانیم ماندگاری خود را حفظ کنیم.

سرمایه گذاری مشترک ایران و روسیه مستلزم ایجاد بسترهای لازم همچون تضامین به سرمایه گذاران ایرانی است تا سرمایه گذاران از این حیث نگرانی نداشته باشند.

سوال: آیا کاهش تبادلات تجاری در فصل بهار ملاک استمرار روند کاهش صادرات است؟ و روند صادرات در ماه های پیش رو را چگونه می بینید؟

آقای محمد لاهوتی: در حوزه روابط بانکی، ایجاد کانال های مالی بین 2 کشور از موضوعات مهم است که چگونه صادرکننده وجوه ارزی را باید دریافت کند که رفع تعهد ارزی کرده باشد.

عدم ارسال کالا از طریق زمینی به سبب نداشتن مرز خاکی از موضوعات دیگری است که به ناچار مجبور به صادرات از کشور همسایه همچون عراق هستیم که این مجوز را از دولت عراق نداریم و به همین خاطر امروز کالاهای صادراتی از طریق دریا طی مدت زمان خوشبینانه 30 تا 35 روز صادر می شود.

سوال: برای رفع مشکلات ضمانت نامه صادرکنندگان چه باید کرد؟

آقای محمد لاهوتی: در شرایط کنونی بازار سوریه را باید اولویت بندی کنیم که در کدام بخش ها سریع می توان به جایگاه رسید که یکی از این یخش ها خدمات فنی و مهندسی است که بسترهای لازم در داخل است، اما حضور بخش خدمات فنی و مهندسی برای شرکت در مناقصه نیازمند ضمانت نامه های صندوق صادراتی و بانک است که باید در اسرع وقت این ضمانت نامه ها در اختیار صادرکننده قرار بگیرد.

سوال: علت عدم حضور شرکت های ایرانی در نمایشگاه های اخیر چیست؟

آقای محمد لاهوتی: شرکت سهامی نمایشگاه باید پاسخگو باشد که چرا نمایشگاهی که قرار است برگزار شود، 2 هفته قبل اطلاع داده می شود.

سوال: مهم ترین اقدامات در راستای رفع مشکلات تجار ایران و سوریه چیست؟

آقای محمد لاهوتی: اولویت نخست صادرات کالاست که در شرایط کنونی اتفاق می افتد، اما قابل قبول نیست.

حمایت از صدور خدمات فنی و مهندسی با رفع موانع ضمانت نامه ها و ایجاد کانال بانکی بین 2 کشور باید در دستور کار قرار گیرد.

سوریه حاضر به واردات کالا نیست، لذا باید به سمت سرمایه گذاری مشترک‌حرکت کنیم که این‌امر‌مستلزم حضور وزارت صمت و سایر وزارتخانه هاست تا سرمایه گذاری مشترک انجام شود.

کشت فراسرزمینی برای تامین نیاز بازار داخل و صادرات باید در دستور کار قرار گیرد، چنانچه امروز برای برقراری این ارتباط حرکت نکنیم، کشورهای رقیب در 2 سال آینده جای ما را می گیرند.

سوال: آمارهای تجارت خارجی نشان می دهد که با برخی کشورها مراودات پیشرفت قابل توجهی داشته اما با شریک قدیمی کاهش داشته است، علت کاهش مبادلات تجاری چیست؟

آقای مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امورخارجه: سوریه از پتانسیل خوبی در خدمات فنی و مهندسی و تولید کالاهای غذایی، صنعت و معدن و کشت فراسرزمینی زمینه های خوبی دارد، در بخش انرژی در توسعه میدان ها و معادن فضای مناسبی داریم که باید کمیسیون مشترک تلاش کند تا بخش خصوصی در سوریه فعال شود.

در خصوص کالاهای اساسی که از دیگر کشورها وارد می کنیم، این امکان وجود دارد که طی مدت زمان یکسال با کار فراسرزمینی اغلب محصولات را می توان تامین کرد.

در زمینه محصولات لبنی و دامپروری به دلیل مراتع قوی می توان‌مواد اولیه کارخانجات را تامین کرد که اخیرا بنیاد مستضعفان بخش لبنی این کار را آغاز کرده تا محصولات را تولید کند. همچنین در مورد خیلی از قطعات کالای خانگی امکان تولید و مونتاژ وجود دارد.

سوال: علی رغم آنکه ظرفیت های خوبی برای مبادلات تجاری با سوریه وجود دارد، اما برخی اتفاقات ساده همچون تهیه بلیت مشکل وجود دارد؟

آقای مهدی صفری: راجع به زوار مشکلات تهیه بلیت از طرف سوریه است که بدلیل عادی نبودن شرایط تعداد پروازها را زیاد نمی کند، بنابراین رفع موانع دولت سوریه برای پروازهای پیوسته باید شکل بگیرد و کمیسیون مشترک باید فعالیت بیشتری داشته باشد تا حضور بخش خصوصی را تقویت کند.

سوال: عمده دلایل کاهش مبادلات تجاری ایران و سوریه چیست؟

آقای کیوان کاشفی رئیس اتاق بازرگانی ایران و سوریه: سه ماهه اول برای پیش بینی تا پایان سال شاخص خوبی نیست چرا که بخشی از این ایام‌مربوط به ماه رمضان و ایام نوروز بوده است، ضمن آنکه در 2 ماهه حدود 60 درصد نزول صادرات داشتیم که در ماه سوم به 16 درصد رسیده است و تا پایان سال پیش بینی می شود روند صادرات همانند سال قبل یا کمی بیشتر باشد.

بخش خصوصی برای تعاملات اقتصادی نیازهای دارد که متاسفانه در این راستا مشکلات سفر و حمل و نقل وجود دارد.

بحث تعرفه ها از دیگر‌مشکلات است که به رغم امضای تفاهم‌نامه تعرفه ترجیحی، این موضوع اجرا نشده است.

سوال: برای رفع مشکلات تبادلات تجاری ایران و سوریه چه باید کرد؟

آقای کاشفی: در خصوص ضمانت نامه و تبادلات مالی مشکلاتی همچنان وجود دارد، امروزه عمده مبادلات از طریق صرافی ها انجام می شود، هر چند تا یکسال قبل صرافی ایرانی در سوریه فعال نبوده که هم اکنون این اتفاق افتاده است، اما در خصوص ضمانت نامه های بانکی مشکلاتی وجود دارد.

سوال: علی رغم‌آنکه یکی از راه های آشنا شدن تجار برگزاری نمایشگاه است، علت کاهش آمار شرکت کنندگان ایرانی نسبت به سنوات قبل چیست؟

آقای کیوان کاشفی: با توجه به شرایط خاص سوریه مجوزهای نمایشگاهی 4 تا 5 ماه قبل باید صادر شده باشد، نمایشگاهی که یک ماه تا 2 هفته قبل صادر می شود، امکان حضور وجود ندارد. بنابراین در نمایشگاه اخیر صنایع ساختمانی همین مشکل وجود داشت که حضور در نمایشگاه ها نیازمند برنامه ریزی کامل است.

سوال: با وجود آنکه قرارداد تجارت آزاد در سال 2011 امضا شده، علت اجرا نشدن آن چیست؟

آقای کیوان کاشفی: هم اکنون تعرفه سوریه با کشورهای عربی صفر است، درحالیکه به دلایل مختلفی نتوانستیم تعرفه ترجیحی را برقرار کنیم و ایران و سوریه در سطح وزارتخانه ها در این ارتباط باید به یک‌نتیجه خوب برسند.