سرو 4 هزار ساله یا «سرو زرتشت» کجاست؟/ عکس

سرو ابرکوه یزد را مسن‌ترین موجود زنده ایران می‌دانند. این درخت کهنسال، سالیان دراز است که شاهد فراز و فرودهای این مرز و بوم بوده و پس از گذر قرن‌ها، همچنان باشکوه و سرافراز باقی مانده است. اهمیت سرو ابرقو تنها به‌لحاظ طبیعی نیست؛ بلکه پیوند ناگسستنی آن با فرهنگ و باورهای مردم منطقه و جای‌جای ایران است که جان خسته آن را همچنان باطراوت و بارور نگه می‌دارد. چنان که به‌طور قطع نمی‌توان گفت آیا خاک است که سرو کهن ابرکوه را در بر گرفته، یا ریشه‌های جادویی درخت چند هزار ساله یزد است که زمین را در میان آسمان‌ها، آویزان نگاه داشته است. سرو ابرکوه از نژاد سرو مدیترانه‌ای و از گونه شیرازی آن است.

نام علمی این سرو ستبر، «cuppresus sempervirens» است و محیط تاج آن 11.5 متر است و بلندی آن به 25 تا 28 متر می‌رسد. سرو تنومند ابرکوه یزد با تنه‌ای به قطر چهار متر، بازدیدکنندگان خود را شگفت‌زده می‌کند؛ درختی‌که طول برخی شاخه‌های آن حتی به 1.85 تا 2.5 متر می‌رسد. تنه سرو ابرکوه یزد، در هم تنیده و پیچ‌وتاب خورده است و گردشگران خوش‌ذوق، آن را به‌تاریخ ایران و اصالت تفکیک‌ناپذیر مردمان آن تشبیه می‌کنند.

شهرستان ابرکوه یا ابرقو در استان یزد، یکی از مناطق کهن کشور است که در کویر مرکزی ایران جای گرفته است. ابرکوه شهری است که در مسیر اتوبان یزد - شیراز قرار دارد و در مثلث طلایی گردشگری ایران، یعنی میان شهرهای اصفهان، شیراز و یزد جای گرفته است. گرچه ابرکوه یکی از 14 شهر نمونه گردشگری ایران محسوب می‌شود، اصلی‌ترین شاخصه این شهر را می‌توان سرو چند هزارساله آن دانست. سرو ابرکوه یا به‌قولی، سرو ابرقو از سرشناس‌ترین جاهای دیدنی استان یزد است و بازدید از آن، به‌سهولت امکان‌پذیر است.

سرو ابرکوه چند سال دارد؟

بی‌تردید، سرو ابرکوه پیشینه‌ای دیرین و عمری دراز دارد. این موضوع را می‌توان در اولین نگاه، از هیبت این درخت فهمید و تفاوت آن را با سایر درختان تشخیص داد. «حمدالله مستوفی» اولین بار در سال 740 هجری قمری و در کتاب «نزهت‌القلوب»، به سرو ابرکوه اشاره کرده است. اما واقعا سرو ابرکوه چند سال دارد؟ «الکساندر روف»، دانشمند روسی، سن آن را 4000 تا 4500 سال تخمین زده است. البته نقل است که این سرو توسط دانشمندی ژاپنی، هفت تا هشت هزارساله معرفی شده است که منبع موثقی از این بررسی در دست نیست. به‌هرحال، امروزه و طبق گزارش سال 2012، سرو ابرکوه را پس «مسوسلاه» یا «متوشلخ» در سلسله جبال سفید کالیفرنیا، کهنسال‌ترین ارگانیزم زنده گیاهی در جهان می‌دانند.

سرو 4000 ساله ابرکوه، به‌واسطه قدمت و هیبت شگفت‌انگیز خود، جایگاه ویژه‌ای میان مردم منطقه و گردشگران دارد و در باورهای ایشان رخنه کرده است و بسیاری از این باورها اثبات‌نشده و دور از واقعیت هستند. شایع‌ترین عقیده عمومی در خصوص سرو ابرکوه، کاشته شدن آن توسط زرتشت است و از همین‌رو، این سرو با نام «سرو زرتشت» نیز شناخته می‌شود.

233233