سلامت روان برای همه

برای این منظور روزهای این هفته در ایران با عناوین مختلفی معرفی شده است؛ جمعه 18 مهر به نام «نقش زیرساخت‌های سلامت روان در شرایط کرونا و پساکرونا»، شنبه 19 مهر روز «متخصصین متعهد، مدافعان سلامت»، یکشنبه 20 مهر روز «سیاست‌گذاران آگاه، سرمایه گذاری بیشتر در حوزه سلامت روان»، دوشنبه 21 مهر روز «نقش نظام مراقبت های بهداشت اولیه در دسترسی به خدمات سلامت روان، سه شنبه 22 مهر روز «مشارکت سازمان های مردم نهاد، در ارتقای سلامت روان جامعه»، چهار شنبه 23 مهر روز «نقش رسانه در تبیین وضعیت سلامت روان و انگ زدایی» و پنجشنبه 24 مهر روز «بیمه مؤثر، دسترسی بیشتر به خدمات سلامت روان».

دهم اکتبر (19 مهر ماه) نیز روز جهانی سلامت روان است که هر ساله برای آن شعاری تعیین می شود و شعار امسال آن «سلامت روان برای همه؛ سرمایه گذاری بیشتر، دسترسی بیشتر، برای همه، همه جا» اعلام شده است.

سازمان بهداشت جهانی، سلامت را در چهار بعد جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی تعریف کرده و در این میان سلامت روانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا می تواند بر سه بعد دیگر سلامت به ویژه جسمانی اثر بگذارد.

در بین روان‌شناسی مفهومی وجود دارد به نام اختلالات "سایکوسوماتیک" یا "روان‌تنی"، یعنی اختلالات جسمانی که منشاء روانی دارد. اکثر بیماری‌های گوارشی به ویژه زخم معده و اثنی‌عشر، اسکلتی - عضلانی، قلبی، ام اس، دیابت، سرطان و غیره با بعد روانی سلامت ارتباط دارد.

ژیلا آهنگرزاده روان شناس بالینی و مدرس دانشگاه پیام نور در این مورد به خبرنگار دانشگاه و آموزش ایرنا، اظهار داشت: یکی از گرایش‌های روان شناسی، "سلامت" است که به موضوع سلامت روان و اثر آن بر سلامت جسم می پردازد. به همین دلیل متخصصان این حوزه تلاش می کنند که از اتاق درمان خارج شده و وارد جامعه شوند.

وی ادامه داد: برای ارزیابی و پایش سلامت روان لازم است هر فرد در هر رده سنی به متخصصان حوزه بهداشت روان که شامل روان‌شناسان و روان‌پزشکان است مراجعه کند و پس از انجام مصاحبه تشخیصی و معاینه وضعیت روانی، در صورتی که متخصص صلاح می‌داند، تست مربوط را انجام دهد. شرح حال و معاینه وضعیت روانی مانند ارزیابی کلینیکی یا بالینی و انجام تست معادل اقدامات پاراکلینیکی در پزشکی است.

آهنگرزاده با اشاره به این‌که بررسی سلامت روان لزوما به علت ایجاد مشکلات رفتاری در فرد نیست، گفت: این بررسی جهت ارتقاء سلامت روان انجام می شود. توصیه می شود افراد با مراجعه به روان‌شناسان و روان‌پزشکان دارای مجوز از سازمان‌های نظام روان شناسی و مشاوره کشور و نظام پزشکی کل کشور، به بررسی وضعیت سلامت روان خود بپردازند. این مدرس دانشگاه، ادامه داد: با وجود مسائل معیشتی که اکثر ما با آن روبه‌رو هستیم، اما اغلب ما به برخی خواسته‌های خود توجه می کنیم، به طور مثال روزانه افراد زیادی با مراجعه به پزشکان و متخصصان زیبایی به ظاهر خود توجه می کنند، اما به سلامت روان خود توجه چندانی نداریم.

عضو سازمان نظام روان شناسی بیان داشت: فرهنگ اهمیت به سلامت روان نیز باید در جامعه نهادینه شود و افراد با برنامه‌ریزی های لازم، حتما در این مورد اقدام کنند.

این پژوهشگر تاکید کرد: از طرفی پوشش بیمه‌ای خدمات روان‌شناسی باید اجرایی شود تا همه افراد جامعه از این خدمات استفاده کنند، همچنین تاسیس برخی موسسه‌های خیریه مانند "محک" که در پزشکی موجود است برای بعد روانی نیز ضروری است تا افرادی که به لحاظ اقتصادی ضعیف هستند با مراجعه به این موسسات از امکانات روان‌درمانگری استفاده کنند.

این روان شناس بالینی ادامه داد: پیشگیری، ارتقاء و روان‌درمانگری سلامت روان، نیازمند عزم ملی، حضور روان‌شناسان و روان‌پزشکان متعهد و متخصص و پوشش خدمات روان‌شناسی به ویژه برای بیمه‌های پایه است.

به گفته دکتر احمدعلی نوربالا متخصص روانپزشکی، بر اساس مطالعات انجام شده بین سال های 89 تا 90 میزان شیوع اختلالات روانی در جمعیت 15 تا 64 سال ایران، 23.6 درصد است. از این تعداد افراد دچار اختلالات روانی، 34.7 درصد نیازمند خدمات درمانی هستند. نوربالا با اشاره به افزایش میزان مبتلایان به اختلالات روانی در کشور اظهار داشته است: بر اساس مطالعات صورت گرفته در سال 78، 21.5 درصد کل جمعیت کشور افراد دچار اختلالات روانی بوده اند این درحالی است که در سال 87 تنها در تهران 21 درصد افراد و در سال 90، 31.56 نفر در تهران به نوعی از اختلالات و مشکلات روانی مبتلا شده اند. این آمار نشان دهنده این است که میزان ابتلا به اختلالات روانی در کشور ما سالانه 5.2 درصد رشد داشته است.

• بیماری روان‌پزشکی
• سلامت روان
• بیمه درمان
• بهداشت و سلامت