سلام نازی در مقابل یک مجسمه / شکل گیری جنبش جدید راست افراطی در ارمنستان

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو، رسانه‌های اجتماعی ارمنی، ترک و آذربایجانی در حال بحث درباره ژست گروهی از راست‌های افراطی در مقابل مجسمه گارگین نژده، بنیان‌گذار ایدئولوژی ناسیونالیستی ارمنی مشابه سلام نازی‌ها در ایروان، پایتخت ارمنستان هستند.

در اول ژانویه، حدود بیست نفر از راهپیمایان که خود را به عنوان اعضای جنبش «هوسانک» که یک هفته پیش تأسیس شده معرفی می‌کردند، از مقابل مجسمه گارگین نژده راهپیمایی کردند.

در ویدئوهایی که در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود، هایک نظریان که خود را رهبر جنبش معرفی می‌کند، بازوی خود را به سمت بالا بلند کرده و مشابه شعار «Sieg Heil» نازی‌های آلمان، شعار «Misht Hay» به معنای «همیشه ارمنی» را سر می‌دهد. سایر شرکت‌کنندگان گروه همین عمل را تکرار کردند.

تظاهرات مقابل مجسمه گارگین نژده به مناسبت تولد وی برگزار شد.

شعار جنبش هوسانک به نقل از سایت آن، «یک ملت، یک دولت، یک اراده» است.

سفیر رژیم اسرائیل ناراضی است

جوئل لیون سفیر رژیم اسرائیل در ارمنستان از این تظاهرات ابراز نگرانی کرد و در حساب ایکس خود خطاب به وزارت امور خارجه ارمنستان نوشت: من به‌شدت نگران راهپیمایی در ایروان هستم که یادآور رژه زیگ هایل است. ستایش گارگین نژده که با نازی‌ها همکاری می‌کرد غیرقابل‌قبول است. مقامات ارمنستان باید در برابر هر شکلی از نئونازیسم و یهودستیزی موضع سختی اتخاذ کنند.

به گزارش کانال تلگرامی جنبش هوسانک، هایک نظریان، رهبر جنبش در جریان راهپیمایی، با اولین سخنرانی خود صفحه جدیدی نه‌تنها در فضای سیاسی ارمنستان، بلکه در تاریخ ارمنستان باز کرد.

این جنبش در حساب ایکس خود نوشت: ما اولین تظاهرات مسالمت‌آمیز خود را برگزار کردیم و در مرکز ایروان راهپیمایی کردیم، اما این آخرین تظاهرات نخواهد بود. ما به سیاست ارمنستان خواهیم آمد، به دشمنان خود خواهیم خندید، متنفران را درهم خواهیم شکست.

کارگین نژده کیست؟

گارگین نژده، که نام اصلی او گارگین ترهاروتیویان است، ایدئولوژی جنبش سیاسی ارمنی «تسهاکرونیسم» را همراه با هایک آساتریان در آغاز قرن گذشته توسعه داد. بر اساس این ایدئولوژی، بالاترین ارزش برای یک فرد، ملیت اوست.

«تسهاکرونیسم» یک ایدئولوژی راست افراطی است که هدف آن یکپارچگی مردم ارمنی در چارچوب یک دولت ارمنی واحد در کل قلمرو سرزمین تاریخی آن‌هاست.

گارگین نژده در روستای کزنوت از استان نخجوان تحت سلطه امپراتوری روسیه به دنیا آمد. پس از تحصیل در سن‌پترزبورگ، برای مبارزه با امپراتوری عثمانی به قفقاز بازگشت.

او یک شخصیت سیاسی و تاریخی در ارمنستان به شمار می‌رود. سهم او در جنبش ملی ارمنی در آغاز قرن بیستم در آثار تحلیلگران ارمنی ذکر شده است. دیگران او را به خاطر عقاید ملی‌گرایانه و پیوندهایش با آلمان نازی در طول جنگ جهانی دوم مورد انتقاد قرار می‌دهند.

نژده در ترکیه و جمهوری آذربایجان به‌عنوان فردی که در آغاز قرن با ترک‌ها و آذربایجانی‌ها جنگیده، شناخته می‌شود. به گفته منابع آذربایجانی، وی «قتل آذربایجانی‌ها» را در زنگزور سازماندهی کرده و موفق به بیرون راندن آن‌ها از این منطقه شد. به گفته منابع ارمنی، او موفق شد از «کشتار بیشتر ارمنی‌ها» در قره‌باغ جلوگیری کند.

در روسیه، گارگین نژده را یکی از همدستان نازی‌ها می‌دانند. حتی دولت ارمنستان در رسانه‌های نزدیک به دولت روسیه به دلیل نصب مجسمه‌ای در سال 2016 مورد انتقاد قرار گرفت.

نژده توسط دولت شوروی دستگیر و به 25 سال زندان محکوم شد و در زندان درگذشت.

گروه جدید راست افراطی کیست؟

در سایت جنبش هوسانک اعلام شد: «هوسانک به برکت روح گارگین نژده، سعی می‌کند ایدئولوژی «تسهاکرونیسم» را به جنبشی ستیزه‌جویانه تبدیل کند و قدرت را به دست گیرد تا بر اساس اندیشه‌های آریایی، حکومتی نژادی - مذهبی ایجاد کند. این تنها راه برای داشتن یک اقتصاد پررونق، یک جامعه مرفه و یک ارتش پیروز است».

هایک نظریان، رهبر این جنبش، 34 سال سن دارد و در کالیفرنیای آمریکا به دنیا آمده است. او از دانشگاه ایالتی کالیفرنیا با مدرک کارشناسی ارشد در رشته فیزیک فارغ‌التحصیل شد و از سال 2016 در ارمنستان زندگی می‌کند.

ادعاهای ارضی علیه جمهوری آذربایجان در سایت جنبش هوسانک اعلام شده است. علاوه بر این، فراخوانی علیه ورود هندی‌ها به ارمنستان نیز در این وب‌سایت به اشتراک گذاشته شد.

ارامنه در شبکه‌های اجتماعی در مورد این جنبش چه می‌نویسند؟

نظرات در مورد گروه جدید راست افراطی در رسانه‌های اجتماعی ارمنستان متفاوت است. در حالی که برخی آن را تشویق می‌کنند، برخی دیگر از آن انتقاد می‌کنند.

آرارات پطروسیان، معاون سردبیر سایت آرمن‌پرس، راهپیمایی یک ژانویه را «تحریک‌آمیز» خواند.

وی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: امروز در بحبوحه تنش‌های جدیدی پیرامون نام گارگین نژده هستیم که هدف تحریکات گسترده قرار گرفته است.

آرارات پطروسیان نوشت که این دست‌کاری‌ها با هدف تحریک درگیری‌ها و تضعیف اعتماد در جامعه ارمنی انجام می‌شود.

وی از مردم و مسئولین ارمنستان خواستار بررسی و یافتن عوامل این تحریکات و اتخاذ تدابیری برای جلوگیری از چنین شرایطی در آینده شد.

برخی از کاربران ارمنی شبکه‌های اجتماعی از این تظاهرات به‌عنوان آزادی بیان و تجمع دفاع کردند.

روزنامه‌نگار ترکیه‌ای ارکین اونجان در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که گارگین ترهاروتیویان معروف به نژده گارگین، یکی از قهرمانان ارمنستان به حساب می‌آید که برای استقلال کشورش علیه امپراتوری عثمانی جنگید.

اونجان همچنین نوشت که گارگین پس از جنگ جهانی دوم از آلمان نازی در برابر اتحاد جماهیر شوروی حمایت کرد و واحدهای ارمنی را برای ورماخت ایجاد کرد.

وی اظهارات گارگین نژده را یادآور شد: «امروز آلمان و ایتالیا قوی هستند زیرا جوامعی بر اساس نژاد خود هستند. من گارگین نژده دشمن سرسخت بلشویسم هستم. من از زنگزور در برابر ترک‌ها و بلشویک‌های ترک دفاع کردم».