سلمان رشدی و تاوان روایتی شیطانی

سلمان رشدی، یا با نام دقیق تر احمد سلمان رشدی در روز پنجشنبه 28 خرداد 1326 در شهر بمبئی هند، به دنیا آمد. نام پدر او انیس احمد رشدی و نام مادرش نگین بهات بود. پدرش وکیل و فارغ التحصیل دانشگاه کمبریج بود که به تجارت روی آورد. سلمان رشدی سه خواهر دارد. او در کتاب خاطرات خود در سال 2012 نوشته پدرش نام رشدی را از نام ابن رشد، اخذ کرده است.

سلمان رشدی پس از تحصیلات ابتدایی در بمبئی به یک مدرسه انگلیسی در هند با عنوان (کلیسای جامع و مدرسه جان کانن) رفت. تدریس انجیل، جزو متون آموزشی این مدرسه بود. در آن زمان، تربیت در یک مدرسه انگلیسی برای هندیان ارزش خاصی داشت.

سلمان رشدی برای ادامه تحصیل در 14 سالگی عازم انگلستان شد. در مدرسه «راگبی» انگلیس درس خواند و به دانشگاه سلطنتی کمبریج راه‌یافت و در رشته تاریخ، تحصیل کرد و در سال 1968 مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته تاریخ دریافت کرد. در بیشتر دهه 1970 او در لندن به عنوان یک نویسنده تبلیغاتی کار می کرد. او در این حرفه به انتخاب عبارت "شیطان اما خوب" به عنوان یک شعار تبلیغاتی برای فروش کیک در بریتانیای دهه 1970 کمک کرد.

اولین رمان منتشر شده او، گریموس، در سال 1975 منتشر شد که مورد استقبال مردم قرار نگرفت. گریموس شکل تغییریافته واژه «سیمرغ» است.

رمان بعدی رشدی، بچه های نیمه شب (1981)، افسانه ای درباره هند مدرن، موفقیت غیرمنتظره ای برای او به دنبال آورد. او برای کتاب بچه‌های نیمه‌شب جایزه بوکر را دریافت کرد.(یکی از مهم‌ترین جوایز ادبی دنیاست که هر سال به بهترین رمان جدید انگلیسی‌زبان اعطا می‌شود.) اغلب آثار رشدی از شبه‌قاره هند ریشه می‌گیرد. داستان‌های او را در گونه رئالیسم جادویی طبقه‌بندی می‌کنند.

«شرم» یکی دیگر از مشهورترین آثار سلمان رشدی است این رمان در ژانر رئالیسم جادویی است و وقایع آن در پاکستان و هند رخ می‌دهد. تولد بنیادگرایی و اسلامیزم در پاکستان از درون‌مایه‌های اصلی این داستان است.

مهدی سحابی رمان شرم را به فارسی ترجمه کرد که در سال1364ش برنده جایزه بهترین رمان خارجی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شد.

سلمان رشدی پنجمین اثر خود به نام آیات شیطانی را منتشر کرد. او در این کتاب، مقدسات اسلامی و مسلمانان را با دست‌مایه افسانه غرانیق، در قالب یک داستان بلند و در 9 فصل، به گونه‌ای به تصویر کشیده است که موجب اعتراضات گسترده مسلمانان جهان شد. در کتاب آیات شیطانی، به رسول خدا، یاران و همسران وی و نیز فرشته وحی، جبرائیل، به صراحت توهین شده است.(منبع: ویکی شیعه)

پس از این کتاب امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی در 25 بهمن سال 1367ش (7 رجب سال 1409ق) حکم اعدام وی را صادر کرد. در این حکم آمده است که مؤلف کتاب آیات شیطانی و همچنین ناشرین آگاه از محتوای آن، محکوم به اعدام هستند. هر مسلمانی در هر نقطه‌ای آنان را یافت، آنها را اعدام کند تا دیگر کسی جرأت نکند به مقدسات مسلمین توهین کند. طبق این حکم، هر کسی در این راه کشته شود، شهید است.

رشدی پس از این فتوا سال ها به طور مخفیانه زندگی کرد بیشتر اوقات در یک مزرعه دورافتاده در ولز، تحت نام مستعار جوزف آنتون، برای تجلیل از قهرمانان ادبی خود جوزف کنراد و آنتون چخوف. در نهایت مجبور شد به آمریکا مهاجرت کند. او در نزدیکی میدان اونیون (وحدت) شهر منهتن ایالت نیویورک آمریکا زندگی کرده است.

رشدی در سال 1990 ابراز پشیمانی کرد و گفت که معتقد به دین اسلام است، با نظرات شخصیت‌های رمان موافق نیست و با انتشار کتاب در جلد شومیز مخالفت کرد. اما آیت الله العظمی خامنه ای عذرخواهی را رد کرده و تاکید کردند:"حکم اسلام در مورد نویسنده‌ی کتاب آیات شیطانی، همان‌گونه که حضرت امام (رضوان‌اللَه‌تعالی‌علیه) فرمودند: «اگر توبه کند و زاهد زمان هم گردد»، ثابت است و چنین تشبثاتی که با همیاری بعضی افراد به ظاهر مسلمان صورت می‌گیرد، تغییری در این حکم الهی نخواهد داد."

رشدی اما پس از یک دوره زندگی مخفی دوباره رو به زندگی آشکار آورد و دو سال قبل در یک مصاحبه با خبرگزاری فرانسه گفته بود: جهان از فتوا خارج شده است. ما در دنیایی زندگی می کنیم که موضوع خیلی سریع تغییر می کند. و این یک موضوع بسیار قدیمی است. اکنون چیزهای دیگری وجود دارد که باید از آنها بترسید. او تصور می کرد یک مرد آزاد شده است غافل از آنکه سونامی خشمی که بیش از سه دهه قبل ایجاد کرده بود او را رها نمی کند.

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.