سند ساماندهی نشر دیجیتال تصویب می شود

معاون امور محتوایی مرکز ملی فضای مجازی بر گسترش روزافزون صنایع فرهنگی دیجیتال و تحول بسترهای انتقال محتوا تاکید کرد و گفت: سند راهبردی ساماندهی و توسعه نشر دیجیتال در کشور تصویب می شود.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از مرکز ملی فضای مجازی، امیر خوراکیان بر گسترش روزافزون صنایع فرهنگی دیجیتال و تحول بسترهای انتقال محتوا و تغییر ترکیب سنتی ذینفعان بخش خصوصی و ذی‌ربطان بخش دولتی و حاکمیتی حوزه محتوا تاکید کرد و گفت: با توجه به افزایش استفاده مخاطبان از پلتفرم های نشر دیجیتال همزمان با شیوع کرونا در کشور، سند ساماندهی و توسعه نشر دیجیتال به عنوان راهبردی اساسی در راستای توسعه این صنعت تهیه و تصویب می شود.

وی گفت: کتاب های الکترونیکی و کتابخوان های دیجیتال، حوزه چاپ و نشر کتاب کاغذی در ایران را مانند سایر کشورهای جهان دستخوش تحول کرده است که این مهم به دلیل شیوع ویروس کرونا و حضور افراد در فضای مجازی و استفاده بیشتر از پلتفرم های نشر دیجیتال، با افزایش چشمگیری روبرو بوده است.

معاون فرهنگی، اجتماعی و امور محتوایی مرکز ملی فضای مجازی در خصوص تاثیر شیوع ویروس کرونا بر این صنعت تاکید کرد: در این بازه زمانی با رشد حدود 3 برابری مراجعات کاربران به پلتفرم های کتاب دیجیتال مواجه بوده ایم که اتفاق خوبی برای اقتصاد و فرهنگ در این حوزه بوده است؛ در همین راستا حمایت خوبی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به پلتفرم های عرضه کتاب دیجیتال انجام شد که موجب شد پلتفرم ها با بهره گیری از آن بتوانند تسهیلات ویژه ای در قالب تخفیف ها و همچنین جشنواره های فروش در اختیار مخاطبان قرار دهند و جذب حداکثری مخاطبان را داشته باشند.

توسعه نشر دیجیتال موجب افزایش ارتباطات فرهنگی در منطقه است

خوراکیان گفت: در این بازه تولیدات آماتوری کتاب دیجیتال به ویژه کتاب صوتی و تدوین آن در مقایسه با تولید حرفه‌ای کتاب دیجیتال رشد بیشتری داشته است و همچنین براساس بررسی های میدانی انجام شده، در دوره شیوع ویروس کرونا با مراجعه بیشتر کاربران فارسی زبان از خارج از کشور مواجه بوده ایم که این به دلیل نبود پلتفرم تخصصی نشر کتاب دیجیتال در کشورهای همسایه دارای جمعیت فارسی زبان، نفوذ پلتفرم های محتوایی از جمله پلتفرم های نشر کتاب در لایه های عمیق اجتماعی کشورهای همسایه است.

وی با تاکید بر این که باید از این فرصت استفاده کنیم، افزود: بررسی آمارها و نیازهای ملی، منطقه ای و بین المللی نشان می دهد که ظرفیت رشد و توسعه اقتصادی این صنعت فرهنگی بسیار بالا است و باید به همت بخش خصوصی فعال در این صنعت و حمایت ها و نظارت های بخش دولتی، زمینه رشد کمی و کیفی و صادرات آثار و محصولات کتاب دیجیتال به جهان خصوصا کشورهای همسایه و به ویژه به 11 کشور فارسی زبان فراهم شود.

خوراکیان تاکید کرد: در سال 1397 در کشور حدود 90 هزار کتاب دیجیتال در بخش خصوصی و دولتی منتشر شده بود که طبق برآوردهای انجام شده، 33 هزار عنوان کتاب دیجیتال منتشر شده توسط بخش خصوصی در سال 1397 حدود دو برابر شده است.

حجم بازار کتاب دیجیتال با رشد حدود 3 برابری به 60 میلیارد تومان رسید

وی با بیان این که در جریان شیوع ویروس کرونا، برخی از پلتفرم های بزرگ، تمرکز خود را بر فروش کتاب دیجیتال با قیمت بسیار پایین و تامین مالی خود از طریق درآمدهای ناشی از تبلیغات گذاشتند، گفت: در سالهای اخیر با توسعه و گسترش پلتفرم های فروش کتاب دیجیتال در کشور، شاهد رشد چشمگیر استفاده از کتاب دیجیتال روی گوشی تلفن همراه بوده ایم.

معاون مرکز ملی فضای مجازی تاکید کرد: طبق برآوردهای انجام شده در سال 1397حدود 700 هزار کاربر فعال روزانه در پلتفرم های کتاب دیجیتال حضور داشتند که این آمار به ویژه در فروردین ماه 1399 به علت شیوع ویروس کرونا، به عدد 1200 کاربر فعال روزانه رسیده است. در همین راستا، حجم بازار کتاب دیجیتال با رشد حدود 3 برابری از حدود رقم 20 میلیارد تومان در سال 97 به حدود 60 میلیارد تومان رسیده است که رشد بسیار قابل توجهی به شمار می‌رود.

خوراکیان با بیان این که در سال 2019 بازار جهانی کتاب، رقم 18.3 میلیارد دلار فروش کتاب دیجیتال را ثبت کرد و نسبت به سال گذشته که این رقم حدود 13 میلیارد بوده، رشد حدود 40 درصدی داشته است، افزود: طبق آمار هایی که در سال 2019 منتشر شده است 9 درصد از بازار کتاب جهان به کتاب دیجیتال اختصاص داشته است.

وی اضافه کرد: این رقم در مورد ایران در سال 1396 حدود 0.5 درصد و در سال 1397 طبق پیش بینی صورت گرفته حدود 1 درصد و تا پایان فروردین ماه سال جاری حدود 2 درصد بوده است. در سال 1397 بازار کتاب چاپی در ایران 2 هزار و ششصد میلیارد تومان بوده و این رقم با رشد بسیار کم تا پایان فروردین ماه 1399 حدود سه هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود.

خوراکیان با اشاره به این که تعطیلی نمایشگاه کتاب تهران و همچنین کاهش مراجعه به فروشگاه های کتاب به ویژه در بازه زمانی شیوع ویروس کرونا از دلایل عمده این کاهش بوده اند، اظهار داشت: در حال حاضر 30 درصد از سهم بازار کتاب دیجیتال جهان در اختیار آمریکا، 17 درصد چین، 8 درصد آلمان، 5 درصد ژاپن، 4 درصد انگلستان، 3 درصد فرانسه است و سایر کشورها مجموعا 33 درصد از سهم این بازار را در اختیار دارند.

ضریب نفوذ کتاب دیجیتال باید به 10 درصد برسد

خوراکیان با اشاره به اینکه ضریب نفوذ کتاب دیجیتال در جهان به طور میانگین 13 درصد است و درایران در پایان فروردین ماه 1399 به حدود 1.4 درصد رسیده است، گفت: نسبت کتاب کاغذی به کتاب دیجیتال در ایران حدود 94 درصد است و این نشان می‌دهد فرهنگ سازی و تلاش جهت ارتقا سرانه استفاده از کتاب دیجیتال در ایران ضروری است و لازم است تا دستیابی به ضریب نفوذ 10 درصدی انواع کتاب دیجیتال در بازار ایران به عنوان راهبردی مهم و اساسی در برنامه ریزی های کلان در نظر گرفته شود.

وی در تشریح مدل های متنوع از کتاب های دیجیتال در بازار ایران اعلام کرد: پس از کتابهای چاپ کاغذی در سالهای اخیر استقبال کاربران از کتابهای صوتی در این عرصه قابل توجه بوده است و همچنین این بازار شامل کتاب های دیجیتال صرفا دارای متن، کتابهای دیجیتال شامل متن و تصویر، کتابهای دیجیتال به همراه تصاویر متحرک، کتابهای دیجیتال با امکانات صوتی و دیجیتال، کتاب های ویدئویی شامل صوت، تصویر و متن در قالب فیلم، کتابهای دیجیتال دارای محتوای چند رسانه‌ای و کتاب‌های تعاملی است.

معاون فرهنگی، اجتماعی و امور محتوایی مرکز ملی فضای مجازی با بیان اینکه کسب و کار در حوزه صنعت کتاب دیجیتال در جهان و ایران دارای مدلهای مختلف بوده که فراگیرترین آنها فروش اشتراک است، تصریح کرد: روش به امانت سپردن کتاب دیجیتال یکی از روشهای موثر و ارزان دسترسی به کتاب دیجیتال است که می‌تواند در کتابخانه‌های عمومی و دانشگاهی مورد استفاده قرار گیرد ولی در حال حاضر این روش در کشور مورد استفاده قرار نگرفته و باید برای تقویت این بخش اقدام شود.

وی گفت: به روزرسانی ساختار، مقررات، آیین نامه ها، ضوابط نشر، نظام های تشویق و حمایت متناسب با تحولات حوزه نشر دیجیتال از راهبردی مورد توجه مرکز ملی فضای مجازی در تقسیم کار ملی است و پیاده سازی نظام رتبه بندی محصولات حوزه نشر دیجیتال اقدامی ضروری در راستای توسعه این صنعت در کشور است.