سکونتگاه‌های غیررسمی همچنان محروم از خدمات عمران شهری / زنده‌سازی محلات نیازمند دریافت اعتبارات ویژه

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصراترک، طی یک دهه اخیر، عبارت بازآفرینی در امر مسکن و شهرسازی به اصطلاح رایجی تبدیل شده است که حکایت از بهره مند نشدن مناطقی از سکونتگاه های شهری از خدمات عمران شهری (از جمله آسفالت مناسب در معابر، بازگشایی های معابر، موزاییک فرش های مناسب)، مسکن های مقاوم، سرانه های مورد نیاز ورزشی، بوستانی، آموزشی، بهداشتی و انتظامی است.

این فقدان بهره مندی و نابرخورداری از خدمات مورد نیاز اشاره شده، گویای آن است که حق و سهمی باید ارائه می شده است که ارائه نشده است.

حال چون خدمات اشاره شده به اندازه سهم و حق لازم داده نشده، بنابراین محلات و مناطق شهری به دو قسمت غیر رسمی و رسمی تبدیل شده اند که نامگذاری درباره آنها به سکونتگاه های غیر رسمی و سکونتگاه های رسمی تعریف شده است.

با توجه به اینکه در بروز چنین پدیده ای که تنها در ایران اتفاق نیفتاده است، عوامل مهمی از جمله مسائل مهاجرت، فقدان هدایت و مدیریت استقرار سکونت مهاجران، کمبود اعتبارات و شاید بی میلی دستگاه های اجرایی بر یکسان دیدن سهم زیستگاهی تمامی مناطق شهری، نقش به سزایی داشته اند، با این وجود، تمامی عوامل موجب شده اند که در حال حاضر 33 درصد از جمعیت مناطق شهری کشور در سکونتگاه های غیر رسمی (محلات حاشیه نشین و بافت فرسوده) زیست کنند درحالیکه آنان از بسیاری از خدمات کالبدی بی بهره هستند و بی بهره مانده اند.

با توجه به اینکه دولت ها نیز از رنگ و روی زرد این مناطق غافل نبوده اند و برنامه احیا، بهسازی و بازسازی شهری با عنوان طرح بازآفرینی شهری را طی یک دهه قبل برای این مناطق در دستور کار خود قرار داده اند، اما به علت اینکه ارتقای این مناطق به سطحی مناسب از خدمات مورد نیاز به توان مالی بسیار زیادی احتیاج دارد، تا به کنون اعتبارات هزینه شده، نتوانسته است که بخشی از حداقل نیازها را در این محلات برآورده کند.

استان خراسان شمالی نیز از این دغدغه مستثنا نبوده است.

در حال حاضر در خراسان شمالی 20 درصد از جمعیت استان در مناطق حاشیه نشین و 12 درصد از جمعیت استان در بافت فرسوده زندگی می کنند که البته این آمار مربوط به هفت شهر است و خراسان شمالی در مجموع 24 شهر دارد که در تمامی مناطق شهری استان سکونتگاه های غیر رسمی نیز وجود دارند.

نکته قابل تامل این است که وجود سکونتگاه های غیر رسمی در مناطق شهری استان به طور واضح گویای روستا شهر بودن این مناطق است که هنوز در گذر از روستا و تبدیل شدن به شهر باقیمانده اند که فقط به اتصال شهری رسیده اند اما از خدمات عمران شهری و سرانه های مورد نیاز بی بهره هستند.

محرومیت 26 محله در مرکز خراسان شمالی از خدمات عمران شهری

در همین باره، محمد باقر باقرپور، فرماندار بجنورد اظهار کرد: شهر بجنورد، مرکز استان خراسان شمالی، دومین شهر کشور به لحاظ وجود محلات حاشیه نشین در هسته مرکزی خود است.

باقرپور گفت: در حال حاضر در سطح شهر بجنورد 26 محله از خدمات عمران شهری از جمله در زمینه آسفالت مناسب در معابر محروم مانده اند.

وی بیان کرد: در سال گذشته، حدود 10 میلیارد تومان اعتبار برای امر بازآفرینی به شهرستان بجنورد اختصاص یافت که این اعتبار در شرایط متورم قیمت ها نتیجه موثری را به همراه نداشت.

فرماندار بجنورد تاکید کرد: با اندک اعتبارات اختصاصی، نمی توان برای بازآفرینی محلات هدف در شهر بجنورد، اقدام و حرکت رو به جلویی را انجام داد.

باقرپور با اعلام اینکه طرح ها برای رفع مشکلات کالبدی مناطق شهری بجنورد تهیه شده اند، خواستار شد: اعتبار لازم برای رفع مشکلات کالبدی محلات بافت فرسوده و حاشیه نشین شهرستان بجنورد برآورد، تصویب و اختصاص داده شوند.

یک هزار و 400 میلیارد تومان، اعتبار مورد نیاز برای مناسب سازی سکونتگاه های غیر رسمی بجنورد

جواد حمیدی، شهردار بجنورد نیز در این عنوان کرد: در سطح شهر بجنورد 26 محله دچار محرومیت جدی از خدمات عمران شهری، فرهنگی، اجتماعی هستند.

حمیدی گفت: برای ساماندهی به وضعیت این محلات 42 طرح با برآورد اعتبار یک هزار و 400 میلیارد تومان تهیه و تدوین شده است.

وی با اشاره به اینکه در شهر بجنورد 154 هکتار متعلق به محلات دارای بافت فرسوده است که در هسته مرکزی شهر واقع است، این محلات به طور جدی به انجام بازگشایی معابر نیاز دارند.

شهردار بجنورد افزود: برای بازگشایی معابر این محدوده به اختصاص بیش از 150 میلیارد تومان اعتبار نیاز است.

وی همچنین اجرای آسفالت مناسب در معابر محلات حاشیه نشین و بافت فرسوده را از دیگر نیازمندی های مهم این مناطق بیان کرد.

حمیدی تصریح کرد: اجرای 42 طرح تدوین شده که اشاره شد به حمایت های مالی دولت نیازمند است که وضعیت محلات بافت فرسوده و حاشیه نشین شهر بجنورد بهبود پیدا کند.

زیست 31 هزار نفر در سکونتگاه های غیر رسمی شیروان

اسماعیل زاده، فرماندار شیروان نیز بیان کرد: اجرای طرح بازآفرینی شهری در شیروان از سال 93 کلید خورد که پنج محله محروم از خدمات عمران شهری به عنوان محلات هدف برای اجرای طرح بازآفرینی در دستور کار قرار گرفتند.

وی گفت: محدوده این پنج محله 310 هکتار است که حدود 31 هزار نفر در این محدوده زندگی می کنند.

فرماندار شیروان افزود: برای بازآفرینی این محلات 164 طرح با برآورد 188 میلیارد تومان اعتبار تهیه و تدوین شده بود که از سال 96 تا به کنون فقط هشت میلیارد تومان اعتبار ملی اختصاص یافته و هزینه شده است.

افزود: این در حالی است که شهرداری شیروان برای اجرای طرح های یاد شده به ارزش 16 میلیارد تومان زمین اختصاص داده است.

اسماعیل زاده تصریح کرد: اخیرا با بازنگری دوباره نسبت به محلات بافت فرسوده و حاشیه نشین شهر شیروان پنج محله جدید دیگر نیز در فهرست بازآفرینی این شهرستان قرار گرفتند.

وی بیان کرد: برای بهسازی کالبد این محلات به تامین سه هزار و 416 تن قیر برای آسفالت معابر همچنین حمایت مالی دولت برای ارائه دیگر خدمات عمران شهری نیاز است.

زنده سازی فقط یک محله از سکونتگاه های غیر رسمی در اسفراین

مسلم نوری، فرماندار اسفراین، نیز در گفت و گو با عصراترک اظهار کرد: در شهر اسفراین 40 درصد از جمعیت این شهر در محلات دارای بافت ناکارآمد (بافت فرسوده و در حاشیه نشین) زندگی می کنند.

نوری با بیان اینکه هنوز برخی از محلات این شهر، کارکرد روستایی دارند، گفت: در حال حاضر، کالبد این شهر، ماهیت روستاشهر را دارد، هرچند که از اسفراین به عنوان شهر یاد می شود.

وی با اشاره به این مطلب که تا به کنون برای ساماندهی به وضعیت کالبدی شهر اسفراین دو بار مطالعه بازآفرینی شهری (در سال های 89 و 98) انجام شده است، عنوان کرد: در این مطالعات، در این شهر پنج محله به عنوان بافت ناکارآمد شهری لکه گذاری شدند تا اقدامات لازم عمران شهری در این محلات انجام شوند.

فرماندار اسفراین گفت: مبتنی بر مطالعات انجام شده افق ساماندهی این محلات پایان سال 1401 هدفگذاری شده بود، که تا به کنون با اختصاص پنج میلیارد و 600 میلیون تومان اعتبار بازآفرینی شهری به اسفراین از پنج محله فقط یک محله زنده سازی شده است.

وی با تاکید بر این نکته که توان مالی شهرداری اسفراین نمی تواند پاسخگوی رفع نیازهای جدی در ارائه خدمات عمران شهری به محلات هدف باشد، تصریح کرد: بهبودسازی وضعیت نابسامان کالبدی این محلات به اختصاص اعتبارات ملی لازم نیازمند است.

محروم ماندن مرکز شهرستان مانه و سملقان از طرح بازآفزینی شهری

جواد بهادری، فرماندار مانه و سملقان نیز بیان کرد: در استان خراسان شمالی تا به کنون فقط سه شهر بجنود، شیروان و اسفراین تحت پوشش اجرای طرح بازآفرینی شهری قرار گرفته اند و این در حالی است که دیگر شهرها از جمله شهرهای شهرستان مانه و سملقان نیز به طور جدی نیازمند بازآفرینی کالبدی هستند که در فهرست اجرای این طرح ملی قرار نگرفته اند.

 اختصاص اعتبار ات متمرکز برای اجرای طرح بازآفرینی شهری

محمد وحیدی، نماینده مردم پنج شهرستان خراسان شمالی در مجلس شورای اسلامی نیز در این باره اظهار کرد: وضعیت کالبدی سکونتگاه های غیر رسمی مناطق شهری استان پس از استانی شدن، بدتر شدند.

وحیدی گفت: در حال حاضر وضعیت برخی از محلات بافت فرسوده و سکونتگاه های غیر رسمی شهر بجنورد، مرکز خراسان شمالی در زمینه های آسفالت معابر، جابجایی تاسیسات آب، برق، گاز، انجام بازگشایی ها و وضعیت مسیل ها اصلا خوب نیست.

وی خواستار شد: دولت موافقت کند که درصدی از اعتبارات بودجه سالانه را به صورت متمرکز برای امر بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده و ناکارآمد مناطق شهری قرار دهد.

صرف40 میلیارد تومان اعتبار برای بازآفرینی 5 شهر خراسان شمالی

قاسم قاسمی، مدیرکل راه و شهرسازی خراسان شمالی نیز اظهار کرد: در هفت شهر استان خراسان شمالی 20 درصد از جمعیت استان در مناطق حاشیه شهرها و 12 درصد از جمعیت استان در مناطق بافت فرسوده زندگی می کنند.

قاسمی گفت: در خراسان شمالی پنج شهر تحت پوشش برنامه بازآفرینی شهری قرار گرفته اند که مطالعات در این شهرها به منظور شناسایی محلات بافت فرسوده و حاشیه نشین و نیازمندی های کالبدی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و اشتغالزایی و... برای این مناطق انجام شده است.

وی بیان کرد: تا به کنون 40 میلیارد تومان اعتبار همچنین دو هزار تن قیر برای بهسازی و بازسازی وضعیت کالبدی این مناطق اختصاص یافته و هزینه شده است.

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان شمالی افزود: در سال جاری نیز از محل اعتبارات محرومیت زدایی، اختصاص مبلغ 55 میلیارد تومان اعتبار ملی به استان ابلاغ شده است تا برای سکونتگاه های غیر رسمی محلات هدف در پنج شهر یاد شده هزینه شوند.

در عین حال، وی بر ضرورت انجام مطالعات در دیگر مناطق شهری استان به منظور شناسایی محلات دارای بافت های ناکارآمد و فرسوده تاکید و خواستار موافقت وزارت راه و شهرسازی با این مطالبه شد.

قاسمی همچنین افزود: تسهیلات با اقساط بلند مدت و با سود تسهیلات قرض الحسنه و یا صفر درصد برای نوسازی مساکن در بافت های فرسوده مصوب و اجرایی شود.

وی خاطرنشان کرد: بهسازی معابر محلات هدف نیازمند تامین قیر رایگان هستند.

لزوم آموزش اعضای ستاد های بازآفرینی شهری

علی فخرانی، معاون مسکن اداره کل راه و شهرسازی خراسان شمالی نیز عنوان کرد: بازآفرینی مناطق شهری در محلات بافت فرسوده و حاشیه نشین، در سال 93 با تصویب سند ملی بازآفرینی شهری تکلیفی بر دوش قوه مجریه شد که وزارت راه و شهرسازی موظف شد تا تحقق برنامه های این طرح را در مناطق هدف پیگیری و اجرایی کند.

فخرانی عنوان کرد: هرچند که اجرای این برنامه به طور جدی نیازمند تامین و اختصاص اعتبارات لازم برای بهسازی و نوسازی مناطق هدف است، با این وجود، در یک گام قبل تر از اجرای برنامه های تنظیم و تعریف شده، ابتدا می بایست اعضای ستاد بازآفرینی شهری در استان ها و شهرستان ها با اهداف اصلی و روش اجرای کار در این طرح آشنا شوند و آموزش ببینند.

وی افزود: نیاز است وزارت راه و شهرسازی آموزش اعضای ستاد بازآفرینی شهری در سطح استان ها و شهرستان ها را برای پیشبرد در اجرای این برنامه را در دستور کار قرار دهد و آن را مصوب کند.

سهیم شدن دستگاه های اجرایی و محلات برخوردار در زنده سازی سکونتگاه های غیر رسمی

محمد آیینی، مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران نیز در این باره اظهار کرد: قانون حمایت از احیا، بهسازی و نوسازی شهری با هدف ساماندهی به وضعیت کالبدی و سرانه های مورد نیاز سکونتگاه های غیر رسمی در سال 89 به تصویب مجلس رسید و در دستور کار قوه مجریه قرار گرفت.

آیینی با اشاره به اینکه به طور قابل توجهی این محلات از وجود خدمات عمران شهری، سرانه های آموزشی، بهداشتی، انتظامی، امنیتی، ورزشی که مورد نیازشان است، محروم مانده اند، گفت: دولت سیزدهم درباره این محلات، رویکرد محرومیت زدایی از چهره این مناطق شهری را در دستور کار قرار داده ست.

وی با یادآوری این مطلب که خدمات یاد شده می بایست طی دهه های گذشته به مرور برای این مناطق آماده سازی می شد، درحالیکه ارائه این خدمات به این محلات بر زمین مانده و ساکنان این محلات از حق خود محروم مانده اند، بیان کرد: بر همین اساس، حجم اجرای کار بسیار است و تحقق اهداف تعریف شده در قانون حمایت از احیا، بهسازی و نوسازی شهری کشور تنها با تکیه بر توان مالی دولت امکانپذیر نیست.

آیینی تصریح کرد: اجرای قانون یاد شده به حمایت مردمی و مردمی سازی آن نیازمند است.

وی افزود: محلات برخوردار باید به کمک محلات برخوردار بیایند.

افزون بر این، مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران با بیان اینکه ستاد اجرایی فرمان امام از توان مالی، فنی و عمرانی برخوردار است، خواستار شد: محلات هدف بیشتری را برای بهسازی و نوسازی آنها تحت پوشش خود قرار دهد.

علاوه بر این، وی با اشاره به اینکه رییس و دبیر ستاد بازآفرینی شهری در سطح استان ها و شهرستان ها استانداران و شهرداران هستند، تصریح کرد: این ستادها و کارگروه های تخصصی آنها در سطح استان ها و شهرستان ها باید فعال شوند و بر اساس آیین نامه اجرایی جلسات هفتگی و ماهانه مرتبط را به منظور بررسی وضعیت محلات هدف و شناسایی نیازهای آنها همچنین اتخاذ راهکار ها را فعال و برگزار کنند.

آیینی در ادامه با بیان اینکه در قانون احیا، بهسازی و بازسازی محلات سکونتگاه های غیر رسمی و بافت فرسوده مناطق شهری، دستگاه های اجرایی موظف شده اند که 30 درصد از اعتبارات تملک دارایی و سرمایه ای خود را در این مناطق صرف کنند تا نیازهای خدمات عمران شهری و سرانه های مورد نیاز در این مناطق برآورده شود، خواستار شد: دستگاه های اجرایی ذی ربط پایبند به این بند قانونی شوند.

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر در سطح کشور بیش از 380 طرح ناتمام در محلات سکونتگاه های غیر رسمی و بافت فرسوده مناطق شهری وجود دارند که باید تکمیل شوند.

افزون بر این، مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران به وجود 23 هزار بنای ساختمانی ناپایدار در این محلات نیز اشاره و اظهار کرد: زلزله تهدیدی جدی برای این بناها است.

وی تاکید کرد: این بناهای ساختمانی باید بازسازی و نوسازی شوند.

آیینی گفت: در همین راستا، دولت طرح های تشویقی را تهیه کرده که باید اجرای آنها در دستور کار قرار گیرند.

وی دعوت از انبوه سازان و دیگر سرمایه گذاران بخش خصوصی به پای کار مبتنی بر ارائه حمایت مالی و ارائه تخفیف ها در عوارض پروانه برای آنها را از جمله طرح های تشویقی عنوان کرد.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران گفت: انشعابات آب، برق و گاز باید خارج از نوبت به این محلات داده شود.

وی افزود: تسهیلات اختصاص یافته به طرح ملی مسکن برای بافت فرسوده نیز با اقساط بازپرداخت بلند مدت و حذف فرم جیم مد نظر قرار گیرد.

آیینی در خاتمه اعلام کرد: در ستاد ملی بازآفرینی شهری مصوب شده است که طی همکاری با سازمان شهرداری های کشور طی مدت سه سال آینده تمامی معابر خاکی مناطق شهری هدف آسفالت شوند.

انتهای پیام /