شروع تجارت با رمزارزها در یک‌سالگی دولت رئیسی / واردات 10 میلیون دلاری با رمزارز چه پیامی دارد؟
معاون وزیر صمت از نخستین ثبت سفارش رسمی و موفق واردات با رمزارز به ارزشی معادل 10 میلیون دلار خبر داد. اقدامی که رئیس کل بانک مرکزی نیز درباره آن اظهار داشت: دارندگان رمزارز‌هایی که مجوز قانونی داشتند، طبق قانون می‌توانند رمزارز استخراجی خود را برای واردات اعلام کنند.
به گزارش تابناک اقتصادی؛ دی ماه سال گذشته، علیرضا پیمان پاک رئیس سازمان توسعه تجارت ایران از اتصال سامانه رمزارزها به سامانه‌هایی مانند سامانه جامع تجارت برای استفاده در تجارت بین الملل تا دو هفته آینده خبر داد. پیمان پاک اظهار داشت: آنچه را که با بانک مرکزی به توافق رسیدیم استفاده از سامانه‌های بلاکچین و رمزارزها در فضای تجارت بین الملل است.
حال روز گذشته پیمان‌پاک معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس سازمان توسعه تجارت در توئیتی از نخستین ثبت سفارش رسمی و موفق واردات با رمزارز به ارزشی معادل 10 میلیون دلار خبر داد. براساس گفته‌های وی، این هفته اولین ثبت سفارش رسمی واردات با رمزارز به ارزشی معادل 10 میلیون دلار با موفقیت صورت پذیرفت. تا پایان شهریور‌ماه استفاده از رمزارزها و قرارداد‌های هوشمند به صورت گسترده در تجارت خارجی با کشور‌های هدف عمومیت خواهد یافت.
بررسی‌ها نشان می‌دهد رویکرد مورد اشاره معاون وزیر صمت، گامی موثر در جهت خنثی سازی تحریم‌های خصمانه آمریکا در زمینه تبادلات مالی و تجاری کشورمان است. به بیان دیگر به کارگیری رمزارزها در چرخه تجارت خارجی، اقدامی موثر برای عبور از موانع تحریمی است.
رئیس سازمان توسعه تجارت ایران نیز سال گذشته درباره زوایای به کارگیری رمزارزها در انجام مبادلات تجاری و تأثیر آن بر رشد تجارت خارجی گفته بود: یکی از الزامات توسعه تجارت نقل و انتقالات وجوه و تضمین است، فعال اقتصادی برای تجارت با طرف مقابل باید سازوکار مالی، بانکی، پولی و بیمه‌ای داشته باشد که در این زمینه ابزار‌های مختلفی مانند گشایش اسناد اعتباری، ارتباطات بین‌بانکی و صندوق ضمانت صادرات وجود دارد و اخیرا نیز یکی از ابزار‌های انتقال اعتبار که در بحث‌های پرداختی به‌کار گرفته شده، استفاده از سامانه‌های بلاکچین یا رمزارزهاست.
وی در پاسخ به این سوال که هدف از انجام این کار چیست؟ اظهار داشت: انجام این کار با دو دیدگاه دنبال می‌شود، نخست آنکه رمزارزها به‌عنوان وسیله‌ای برای انتقال اعتبار از صادرکننده به واردکننده مشروط به آنکه قابل رصد و پیگیری باشد، به‌کار گرفته شود و دیگر آنکه با اجرای این طرح می‌توانیم از ابزار‌هایی مانند بلاکچین برای جایگزینی ال. سی در تجارت خارجی استفاده کنیم. به این معنا که با استفاده از رمزارزها بر بستر بلاکچین، قرارداد‌های هوشمند جایگزین ال. سی شود، صادرکنندگانی که اکنون با مشکلات بانکی مواجه هستند، از قرارداد‌های هوشمند بر بستر بلاکچین استفاده و بتوانند تضامین لازم برای انجام تجارت را از طرف مقابل دریافت کنند.
وی همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه با توجه به اینکه اکنون بخش عمده تجارت خارجی ما با کشور‌های همسایه است، امکان استفاده از رمزارزها برای مبادلات تجاری با این کشور‌ها تا چه حد وجود دارد؟ اظهار داشت: شاید استفاده از رمزارزها در کشور‌های همسایه مذکور که استخراج و به کارگیری رمزارزها را دنبال نمی‌کنند، ممکن نباشد، اما یکی از اهداف اجرای این طرح تنوع بخشی بیشتر به بازار‌های صادراتی است. در کشور‌هایی مانند روسیه، هند، چین و جنوب شرق آسیا که استخراج و استفاده از رمزارزها رایج است و به‌طور نسبی مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌توانیم رمزارزها را به‌عنوان ابزاری برای توسعه مبادلات تجاری به‌کار گیریم. از سوی دیگر پیش‌بینی می‌کنیم در سال‌های آینده فضای مجازی بستر اصلی تجارت خواهد بود. با توسعه بلاکچین، متاورس و... بخش عمده تجارت به فضای مجازی منتقل خواهد شد. ما نمی‌خواهیم از فرایند مجازی شدن تجارت جا بمانیم. در واقع اکنون تجارت با کشور‌های همسایه در همان قالب‌های موجود دنبال خواهد شد، اما قطعا تجارت در سال‌های آینده و انجام امور تجاری در این کشور‌ها نیز مجازی خواهد شد. همانطور که تا چند سال پیش شرکت‌های مخابراتی با استفاده از اپلیکیشن‌های ارتباط‌جمعی مخالفت می‌کردند، اما اکنون استفاده از این ابزار‌های ارتباطی در همه دنیا پذیرفته شده است. باید بپذیریم که فناوری در فضای مجازی در حال رشد و توسعه است و ما باید به‌نحوی با این روند تعامل کنیم که بتوانیم از فضای مجازی در راستای توسعه سیاست‌های تجاری استفاده کنیم.
رئیس سازمان توسعه تجارت ایران با بیان اینکه برای استفاده از رمزارز‌های داخلی هم وزارت صمت و بانک مرکزی تا دو هفته دیگر جمع بندی و برنامه آن را عملیاتی و اجرایی می‌کنند، اظهار کرد: همه فعالان اقتصادی می‌توانند از این رمزارزها استفاده کنند. فعال اقتصادی در جایی روبل، روپیه، دلار و یورو می‌گیرد که با استفاده از این ابزار می‌تواند رمزارز‌هایی مانند بیت کوین و تتر دریافت کند که این نوعی اعتبار است و می‌تواند آن را به فروشنده کالا و یا واردکننده منتقل کند.
وی همچنین در جلسه هم اندیشی فعالان اقتصادی بخش خصوصی با متولیان تجاری اظهار داشت: در حوزه رمزارزها مذاکرات لازم انجام شده و در حوزه تجارت خارجی آیین نامه آن ابلاغ می‌شود و قصد داریم راه‌های جایگزین ال سی را در این باره دنبال کنیم که راهکار‌های شبه سوئیفت است. استفاده از سامانه‌های بلاک چین برای جایگزینی ال سی مورد پذیرش بانک مرکزی قرار گرفته است.
صالح‌آبادی رئیس کل بانک مرکزی نیز امروز چهارشنبه در جمع خبرنگاران و در حاشیه جلسه هیئت دولت درباره مزیت‌های ثبت سفارش با استفاده از رمز ارزها، گفت: این موضوع اواخر سال گذشته بین بانک مرکزی و وزارت صمت تفاهم شد. وی یادآور شد: دارندگان رمزارز‌هایی که مجوز قانونی داشتند، طبق قانون می‌توانند رمزارز استخراجی خود را برای واردات اعلام کنند. تفاهم درباره نحوه ثبت سفارش و انجام کار انجام شده و در حال اجرایی شدن است.
چگونگی صادرات و واردات با استفاده از رمزارزها
بر اساس آیین‌نامه مربوط به استفاده از رمزارزها و قرارداد‌های هوشمند در صادرات و واردات، قرار است به‌کارگیری رمزارزها در چند گام و به صورت آزمایشی بزودی به اجرا درآید. مشاور رئیس مرکز توسعه تجارت وزارت صمت بهمن ماه سال گذشته با اشاره به تعیین تکلیف آیین‌نامه استفاده از رمزارزها در واردات و صادرات گفته بود: قرار است به‌کارگیری رمزارزها در چند گام و به صورت آزمایشی بزودی به اجرا درآید. در حوزه واردات در گام اول قرار است کسانی که خودشان به صورت قانونی ماین رمزارز انجام داده‌اند بتوانند با استفاده از «رمزارز خود» شروع به واردات کنند. احمد صالحی اضافه کرده بود: احراز کیف پول یا اینکه آیا رمزارز تولیدی خود واردکننده است یا مبادله‌ای است و سؤالاتی از این دست، همه قابل اثبات و پیگیری هستند. وی ادامه داده بود: بر اساس این آیین‌نامه در گام دوم امکان استفاده از «رمزارز غیر» نیز در سامانه فراهم خواهد شد. یعنی تولیدکننده مجازی که رمزارز را ماین کرده در سامانه عرضه می‌کند و واردکننده با تخصیص این ارز واردات خود را انجام می‌دهد. در فاز سوم هم واردات با استفاده از رمزارز حاصل از صادرات در این آیین‌نامه دیده شده است. به این منظور چیزی شبیه به سامانه نیما تعریف شده که در آن صادرکننده با عرضه ارز خود در این سامانه رفع تعهد ارزی می‌کند و واردکننده هم میزان ارز مورد نیاز خود را تخصیص گرفته و واردات خود را انجام می‌دهد. صالحی تأکید کرده بود: بنابراین رفع تعهد ارزی از طریق رمزارزها در گام سوم اجرایی خواهد شد. به این شکل که فرد در قبال صادرات خود رمزارز دریافت می‌کند. او باید رمزارز را یا در یک صرافی (اکس چینج) داخل ایران یا خارج از ایران تبدیل به ارز فیات کند و با یکی از روش‌های مجاز (یا واردات در برابر صادرات یا به شکل ریالی یا عرضه در سامانه نیما) تعهد ارزی خود را رفع کند. وی با اشاره به کاربرد رمزریال نیز توضیح داده بود: در حال حاضر فرایند کار این‌گونه است که وقتی متقاضی در سامانه می‌خواهد رمزارز دریافت کند باید حساب واسطی وجود داشته باشد که این حساب واسط می‌تواند حاکمیت باشد. در این شرایط فرد متقاضی ریال خود را واریز می‌کند تا رمزارز دریافت کند. بعد از اینکه رمزارز به کیف پول فرد رفت سامانه آن ریال را به حساب مالک رمزارز واریز می‌کند، اما اگر ریال فرد متقاضی رمزپول باشد این می‌تواند به شکل هوشمند و خودکار به آسانی انجام شود. یعنی فرد ریال دیجیتال به حساب قرارداد هوشمند واریز می‌کند، کسی هم که قصد فروش رمزارز دارد رمزارز را به حساب قرارداد هوشمند واریز می‌کند. پس از آن خود قرارداد ریال را به او و رمزارز را به فرد مقابل خواهد داد.