شفافیت اقتصادی، ضرورت یا انتخاب؟

در این مسیر، جریان شفاف و آزاد اطلاعات و میزان دسترسی مردمی به آن ها، از اصول شفافیت اقتصادی و از عناصر حکمرانی خوب است. از سوی دیگر، یکی از خواسته های دیرینه ی دولت ها و بخش خصوصی، افزایش مشارکت عمومی و افزایش سطح دسترسی به سرمایه های مالی است. از آنجاکه در علم اقتصاد، افزایش شفافیت با افزایش مشارکت عمومی رابطه مستقیم دارد، در جوامعی شاهد حضور پررنگ مردم به عنوان سهامداران ثروت هستیم که درجه ی شفافیت در اقتصاد و روابط مالی هم به حد استاندارد و قابل قبولی رسیده باشد.

در شرایطی که جذب سرمایه های عمومی برای توسعه ی طرح های بهره وری و بهبود فرآیندهای مالی برای بنگاه های اقتصادی دارای اهمیت بسیار است، هرروز شرکت های بیشتری در بخش خصوصی و بخش هایی از بخش دولتی قدم در مسیر شفافیت اقتصادی برداشته اند تا با تاباندن نور به بخش های تاریک، اعتماد عمومی را به سطحی ارتقا دهند که تسهیل کننده ی سرمایه گذاری عمومی باشد.

از یک طرف خواست و تمایل بنگاه های اقتصادی برای شفافیت اقتصادی و از سوی دیگر ابزارهای نوین و قوانین مشوق برای فعالان حوزه تولید و تجارت که از جانب دولت تدوین و اجرایی می شود، می تواند در نقطه ی همگرایی، به گسترش شفافیت در بخش خصوصی بینجامد.

در این میان آنچه بیش از همه اهمیت دارد، نگاه دولت ها و میزان اهمیت‌بخشی آنان به موضوع شفافیت اقتصادی است. شفافیت اقتصادی گاه فقط یک شعار و واژه ی فرمالیته است و گاه در حد و اندازه. اما به تازگی و در همین راستا، سامانه ی «تراز»، از سوی وزارت اقتصاد و دارایی رونمایی شده است؛ سامانه ای که رویکرد آن تشخیص و تشویق فعالان اقتصادی قانونمند و خوش حساب بوده و هدف آن ایجاد شفافیت اقتصادی است.

«تراز» طرحی است که برای حمایت و تشویق شرکت‌های خوش حساب و خوشنام بخش خصوصی تعریف شده است؛ این سامانه قرار است شرکت‌های فعال بخش خصوصی که در تزار تجاری ایران با معیارهای مختلفی چون مالیات، نظام بانکی، واردات، صادرات، سرمایه گذاری و اشتغال زایی خوش حساب هستند را شناسایی و به آن‌ها خدماتی ویژه در همه ی بخش‌های یاد شده، ارائه دهد.

وزارت اقتصاد و دارایی همزمان با رونمایی از این سامانه، فعالان پیشتاز اقتصاد ایران را با حضور معاون اول رئیس جمهور و وزیر امور اقتصادی مورد تجلیل قرار داد. در این مراسم، گروه صنعتی «انتخاب الکترونیک» از میان 200 شرکت منتخب بخش خصوصی، در ردیف 10 شرکت برتر و پیشتاز اقتصاد ایران قرار گرفت. ایرانسل و فولاد مبارکه از دیگر مجموعه هایی بودند که در زمره 10 شرکت پیشتاز اقتصادی قرار گرفته و در این مراسم با حضور محمد مخبر، معاون اول رییس جمهور؛ سید احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی و معاونان این وزارتخانه؛ رئیس کل گمرک ایران و رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور تقدیر شدند.

گروه انتخاب به عنوان یکی از بخش های خصوصی فعال در عرصه ی تولید با مجموعه فعالیت هایی که در بستر قانون برای انتشار اطلاعات به صورت عمومی انجام می دهد و همچنین همکاری با نهادهای قانونی برای نظارت بر فعالیت های خود، توانسته به مفهوم "سازمان شفاف" عینیت بخشد.

شفافیت در امور، امری است که می تواند به اقتصاد سالم، شکل واقعی تری ببخشد چراکه با انتشار اطلاعات و دسترسی به منابع صحیح تصمیم‌گیری، شفافیت اقتصادی شکل می گیرد، اقدامات فسادزا کاهش می یابد و مشارکت عمومی در بخش های مختلف سازمان ارتقا می یابد و از رهگذر آن؛ زمینه ی رشد همه ی بخش ها و افراد به صورت همزمان فراهم می شود؛ رویکردی که گروه صنعتی انتخاب همواره به دنبال آن بوده و در عمل آن را ثابت کرده است.

وزیر اقتصاد و دارایی در آیین تجلیل از فعالان پیشتاز اقتصاد ایران گفته است: برای شناسایی فعالان پیشتاز اقتصاد ایران 50 میلیون قلم اطلاعاتی 500 هزار شرکت به کمک وزارت صنعت در سامانه تراز بررسی شد.

احسان خاندوزی معتقد است: پاداش، بیشتر باید متوجه تولیدکنندگان باشد و هر چقدر تولیدکننده قانونمندتر باشد، باید بیشتر قدر دانست.

به گفته ی وی، برای تدوین شاخص های تشخیص یک فعال اقتصادی خوش حساب، از همه ی پایگاه های دولت استفاده شده و حدود 30 شاخص با هم ترکیب شده است که حوزه های بانکی، گمرکی، مسئولیت پذیری، مالیاتی، ارزی و ظرفیت های کسب و کار این شرکت ها از جمله این شاخص هاست.

عملکرد و فعالیت اقتصادی گروه صنعتی انتخاب درحالی از سوی این سامانه متعلق به وزارت اقتصاد، پایش شد که «انتخاب الکترونیک» در آستانه عرضه رسمی سهام خود در بورس است. همزمانی این اتفاق، رویکرد و اقدام عملی گروه صنعتی انتخاب را در حوزه شفافیت و اطلاع رسانی شفاف پیش از عرضه رسمی سهام در بورس نشان می دهد؛ رویکردی که خط مشی مدیران و مسئولان این بنگاه اقتصادی است.