شیوه اداره کشور باید عوض شود / بروکراسی عامل مافیا و رانت است

به گزارش خبرگزاری تسنیم، رویداد توانمندسازی دستیار استانداران در امر مردمی سازی دولت، از روز یکشنبه 21 اسفند 1401 کار خود را آغاز کرده است. در این رویداد دستیاران استانداران در امر مردمی سازی دولت از استان‌های مختلف کشور حضور دارند.

یکی از جلسات این رویداد با حضور حجت الاسلام علیرضا پناهیان برگزار شد. پناهیان در این جلسه به تشریح موضوعِ مردمی سازی پرداخت و از زوایای مختلف این موضوع را بررسی کرد.

حجت الاسلام پناهیان گفت: مقام معظم رهبری از 10 سال پیش حرکت جدیدی را آغاز کرد حرکتی که به سمت مردمی سازی دولت بود. یادمان هست که بعد از انتخابات ریاست جمهوری قبلی، استفاده از کلمه «آتش به اختیار» از سوی مقام معظم رهبری خیلی به چشم آمد. آن زمان دولت در اختیار جریانی قرار گرفته بود که وضعیت سیاسی و فرهنگی‌اش مشخص بود. در آن زمان گویی مقام معظم رهبری می‌خواست بگوید که فراتر از دولت با هر دیدگاهی، من امیدم به مردم است.

وی ادامه داد: مردم سالاری دینی فقط حضور مردم پای صندوق‌های رای نیست. حضرت آقا فرمودند که بسیج مظهر مردم سالاری دینی است. طرح محله مردم سالار یکی از جلوه‌های این حرکت است که بسیج انجام داده است. خط اسلامی کردن حکمرانی و تحولی که باید علیه بروکراسی رایج شکل بگیرد، دنبال شد. بعد با بسیج صحبت کردند و چند کار مردمی نهاد را پیش بردند. در نهایت مقام معظم رهبری به بیانیه گام دوم انقلاب رسید. به نظرم در شرح بیانیه گام دوم معلوم شد که محور بیانیه گام دوم، حلقه‌های میانی بودند. این حلقه‌های میانی چه کسانی هستند.

پناهیان تاکید کرد: مقام معظم رهبری صریحا به این دولت فرمودند که حضور مردم و مشارکت مردم را در سه محورِ تصمیم گیری‌ها، نظارت بر رفتار مدیران و اقدام مردم افزایش دهید.

وی خطاب به دستیاران مردمی سازی دولت گفت: مهمترین وظیفه شما تقویت این سه محور برای مشارکت مردم است. به نظرم مردمی سازی تعریف گسترده‌ای دارد و شاید بهتر است اینگونه تعریف شود که مردمی سازی شامل چه چیزهایی نیست؟ حضرت آقا فرمودند که آقای رئیس جمهور و مسئولان به میان مردم می‌روند و این کار خوبی است، اما این کافی نیست و باید مشارکت مردم بیشتر شود. اگر این خط از فرمایشات رهبر انقلاب را دریافت کرده باشیم، تکلیف ما مشخص است که به کدام سمت باید برویم.

حجت الاسلام پناهیان در ادامه صحبت‌هایش به علت شکست خوردنِ ظاهری دولت امام علی (ع) پرداخت و تاکید کرد: امیرالمومنین چرا دولتش شکست خورد؟ دولتِ امیرالمومنین مظهرِ عدالت، زُهد، ضد اشرافیت و خدمت بود. اما چهار سال و نیم بیشتر دوام پیدا نکرد. هیچ کسی نمی‌تواند ادعا کند که در اجرای عدالت و زُهد و خدمت در حد امیرالمومنین است.

وی ادامه داد: برخی علت عدمِ ادامه دولت امیرالمومنین را تبلیغات و مشکلات اقتصادی می‌دانند. اما هرگز اینگونه نیست. تبلیغات در آن زمان سخنرانی و منبرها بود که در اختیار امیرالمومنین بود. حکومت امام علی (ع) از نظر اقتصادی هم مشکلی نداشت. دلایل دیگری هم برای این امر بیان می‌شود که هیچ کدام دلیل اصلی نیست. دلیل اصلی این بود که مردم در آن زمان مشارکت لازم را نداشتند.

پناهیان گفت: در دوران امام زمان (عج) فقط یک تفاوت با حکومت‌های دیگر بزرگان دین وجود دارد؛ آن هم مشارکت بالای مردم در زمان حکومت امام زمان (عج) است. برای اداره کل جهان، یک حکومت چقدر باید قوی باشد؟ اگر اسیر بروکراسی باشد، آیا امکانش هست؟

وی ادامه داد: به هیچ وجه خداوند اجازه نمی‌دهد در زمین عدالت رایج شود و رزق و نعمت زیاد شود؛ مگر با مشارکت مردم در اداره جامعه. مهمترین اقدامی که دولت سیزدهم انجام می‌دهد، انجام همین مردمی سازی و بالا بردن سطح مشارکت مردم است.

حجت الاسلام پناهیان گفت: بروکراسی امری غیرانسانی و حیوانی است. رویکرد بروکراسی این است که مردم دزد هستند و باید از این دزدی جلوگیری کند. بروکراسی عامل پدید آمدنِ مافیا و رانت است؛ مافیا در بخش خصوصی و رانت در بخش دولتی شکل می‌گیرد.

وی ادامه داد: بسیاری از کسانی که در خیابان بی حجابی می‌کنند، پدر و مادرشان کارمند هستند. بروکراسی به کارمند یاد می‌دهد که شما کار می‌کنی و پولت را می‌گیری و مسئولیتی نداری. ما بروکراسی کثیف و منحوس را از بین نبردیم. سه تن از وزرا به خود من می‌گفتند که آنقدر کار اداری روی سرمان ریخته که فرصت کار عملی و میدانی نداریم.

پناهیان خطاب به دستیاران مردمی سازی دولت گفت: از شما می‌خواهم که 10 واحد درباره آثار سوء بروکراسی ماکس وبر بگذرانید.

وی ادامه داد: امام خمینی (ره) گفته است که دولت اسلامی دولتی است که اگر بودجه کم آورد، مردم از نان شبشان بزنند و به دولت بدهند. این چگونه محقق می‌شود؟ فقط در یک صورت که حلقه‌های میانی فعال شوند و به مردم نشان دهیم که کار دست خودشان است.

حجت الاسلام پناهیان تاکید کرد: فرمانداری که هفتگی با نخبگان شهرش جلسه نمی‌گذارد باید عزل شود. حتی اگر نماز شب بخواند و عاشق ولایت فقیه باشد. امیرالمومنین و فرزندانش شهید شدند تا مردم را به صحنه بیاورند.

وی گفت: بروکراسی باید کاهش پیدا کند و مردم به میدان بیایند. الان ظرفیت‌های قانونی چقدر اجازه می‌دهد؟ تا هر جا اجازه می‌دهد جلو بروید. این کار بانک‌ها را منطقه‌ای می‌کند. بیمه‌ها منطقه‌ای می‌شوند. کارخانه‌ها را به استان‌ها و مردم سپرده می‌شود. باید بپذیریم که شیوه اداره کشور باید عوض شود؛ حتی با مسئول خوب هم تحول ایجاد نمی‌شود.

وی ادامه می‌دهد: منحوس بودن بروکراسی را شما خودتان با پوست و گوشت استخوان لمس می‌کنید یا نه؟ دین ما کارمندی و کارگری را رد می‌کند. باید تعاونی‌ها را تقویت کرد. شبکه تعاونی روستایی در کشور نداریم. 25 درصد اقتصادمان باید تعاونی شود که الان 5 درصدش هم نیست.

پناهیان گفت: بروکراسی یعنی شما مسئولیت پذیر نیستید. بدنه دولت باید کوچک شود. دولت ما سیصد هزار مدیر دارد. حتی اگر این مدیران، سیصد هزار فرشته آسمانی باشند؛ باز هم ما باید این قدرت را از مدیران بگیریم و به مردم بسپاریم.

وی تاکید کرد: یکی از اهالی محله‌های مردم سالار می‌گفت، ما دیگر فرقی برایمان نمی‌کند که دولت اصولگرا باشد یا اصلاح‌طلب. چون ما خودمان کارها را انجام می‌دهیم و همه مسئولان را هم پای کار آورده‌ایم و کارهای محله را خودمان مدیریت می‌کنیم.

پناهیان خطاب به دستیاران مردم سالاری گفت: در همه شهرها سراغ نخبگان بروید. با نخبگان صحبت کنید. نکته بسیار مهم در مردمی سازی ارتباط مردم با یکدیگر است.

وی تاکید کرد: پیامبر اکرم مردم مدینه را به گروه‌های 10 نفره تقسیم کرد. مسئول گذاشت و شورای مرکزی درست کرد. کل مردم مدینه 25 هزار نفر بودند. این تعداد اندک بود و شاید در ظاهر نیازی به این شبکه سازی نبود. اما چرا پیامبر این کار را کرد؛ چون می‌خواست مشارکت مردم را به حداکثر ممکن برساند.

پناهیان گفت: مردمی سازی دولت رسالت خطیر انقلابی ما در این زمان است. اگر این کار را انجام دهیم، یک نمونه حکمرانی را برای اولین بار در جهان عملی می‌کنیم.