صله رحم؛ سنت دیرینه سیستانی‌ها در عید نوروز / اینجا مردم با تماشای سبزه، شادی را مهمان خانه‌هایشان می‌کنند

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ محمد علی ابراهیمی، پژوهشگر میراث فرهنگی در گفت و گو با عصرهامون بیان کرد: دوره 12 روز آغاز سال نو در فروردین در سیستان دوره جداگزینی نام دارد که از زمان تحویل سال آغاز می‌شود. در این مرحله که دوره انتقالی یا دوره آستانه میان سال کهنه و سال نو است، مردم کار و فعالیت در محیط بیرون از خانه را تعطیل می‌کنند و اوقات آنان بیشتر در خانه و جمع خانواده و دیدار با خویشان و آشنایان می‌گذرد. وی افزود: گستردن خوان نوروزی یا سفره هفت سین، آب بازی و آب‌پاشی به یکدیگر، رفتن به خانه‌های خویشاوندان و بستگان و دید و بازدید یکدیگر، دادن و گرفتن نوروزانه یا عیدی و بازی‌های نمایشی میدانی مانند کشتی پهلوانی، اسبدوانی و بازی‌های دیگر مانند تخم مرغ بازی، از چشمگیرترین کنش‌های آیینی این دوره انتقالی است. به گفته این کارشناس، مردم سیستان سعی دارند صبح عید به سیاهی نظر نکنند، صبح عید نگاه کردن به سبزه و صورت کودکی خوشرو میمنت دارد. پس از بیدار شدن اهل خانه، پس از دست و رو شستن روبوسی می کنند، قبل از اینکه اهل منزل از خواب برخیزند مادر لباس های نو هر کدام از فرزندان را در کنار رختخواب گذاشته تا بپوشند و همانند تحویل سال کهنه به نو از هر نظر پاک تمیز و نو باشند. وی اضافه کرد: سفره عید در منطقه سیستان شکل مخصوص به خود را دارد، به طوری که در شهر تقریباً همان هفت سین است، اما در روستا شامل قرآن، نان سال که جزو جدانشدنی از سفره عید است، قتلمه، تجگی (سمنو)، یک آینه که روی آن تخم مرغ خام می‌گذارند و کلوچه است. ابراهیمی ادامه داد: آن ها صبح عید، اول به سبزه می نگرند، چون سبزه در این روز نور چشم را زیاد می‌کند یا به صورت بچه‌ها که پاک هستند و معصوم نگاه می کنند که خوش قدم باشد و هنگامی که اهل خانواده از خواب بیدار می شوند، پس از شستن دست و صورت، دست پدر و مادر را می بوسند. وی افزود: صبح زود مادر از خواب بیدار می‌شود و پس از نماز برای فرزندان و همسر و بستگانش دعا کرده و سفره را پهن می‌کند، پدر هم بعد از دعا سر سفره می‌نشیند. از اول صبح عید در تمام زیارتگاه‌ها دهل و سرنا نواخته می‌شد و مردان برای رقص آماده بودند. صبح نخست عید با بوسیدن دست پدر و مادر آغاز و بازار دید و بازدید از بزرگان گرم می شود. این پژوهشگر صله رحم را ازجمله آیین های پسندیده ایرانیان اعلام و بیان کرد: به خصوص در این منطقه احترام به بزرگان و ریش سفیدان اهمیت زیادی دارد و در نوروز نمایان تر می شود، کوچکترها به رسم ادب به دیدن بزرگترها می روند و عید را تبریک می گویند، شب ها دور هم نشینی تا پاسی از شب ادامه دارد و خواندن شاهنامه نقل مجالس است. وی اضافه کرد: آجیل و تخمه و گندم بریون و تجگی خوران زینت بخش سفره سیستانی است و درگذشته که هامون خوان نعمتش را جمع نکرده بود، دیگ بار در هر منزلی برپا و قاتق چور و ماهی دیگی و بورک اسفناج با روغن حیوانی و چنگالی مهیا بود. به گفته ابراهیمی، شبها مهمانی و دید و بازدید و روزها رفتن به دامن طبیعت و زیارتگاه ها و آرامگاه ها مثل کوه خواجه و بی بی دوست و.. که میزبان سیستانیان بود، صورت می گرفت، البته در این ایام رسم بود عید اول کسانی که عزیزی را ازدست داده اند نیز به رسم احترام با ذکر فاتحه ای، لباس عزا را از تن بازماندگان درآورند، یا اگر قرار بود مراسم شادی برگزار شود، در این ایام میمنت داشت. انتهای پیام /