علت آلودگی این روزهای هوای قم

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ عباس جعفری کارشناس محیط زیست در گفتگو با خبرنگار قم فردا،اظهار داشت: نیرو محرکه های اصلی تولید گرد و غبار در استان قم داخلی و حاصل چندین دهه فشار محیط زیستی بر منابع طبیعی منطقه از جمله توسعه اقتصادی و کشاورزی بی ضابطه، احساسی و غیر علمی، فعالیت های معدنی، وجود کوره های آجر پزی و خاکبرداری های صورت گرفته، برداشت از منابع آبی زیر زمینی و کسری تجمعی مخازن سفره های آبی، نشست زمین و در نتیجه تخریب بافت و ساختمان خاک، در کنار مهمترین عامل یعنی قطع کامل حق آبه های شاه رگ های محیط زیستی دشت بزرگ مسیله قم یعنی رودخانه قمرود و قره چای می باشد.

وی ادامه داد: فعالیت های سنگین عمرانی و معدنی در بستر دشت مسیله و تصرف بخش عظیمی از این دشت که روان آب های آن به دریاچه نمک و تالاب های مره، حوض سلطان وارد می شد، شرایط حفظ و احیاء حیات این دشت را سخت و بسیار پیچیده کرده است، تقریبا هیچ کدام از این طرح ها ارزیابی اثرات محیط زیستی جامعی نداشته است. مسئول کارگروه محیط زیست مجمع نمایندگان قم تصریح کرد: در کنار این عوامل که به آن اشاره شد کانون های تولید گرد و غبار متعددی نیز در اطراف شهر قم وجود دارد که عمدتا به جهت فعالیت های عمرانی، توسعه شهری، تخریب بستر مسیل ها، تخریب پوشش گیاهی و بویژه عملیاتهای خاکورزی کشاورزی در زمین هایی که سالها رها شده بود و زراعتی که به واسطه دوسال تر سالی در این زمین ها در حومه قم صورت گرفت و پس از خشکسالی بی سابقه سال اخیر این زمین های رها شده منشاء فرسایش بادی و تولید گرد و غبار شدیدی در استان شده است. جعفری بیان داشت: متاسفانه با علم به دانستن اینکه 332 هزار هکتار معادل 30 درصد از مساحت یک میلیون و صد و بیست و سه هزار هکتاری استان قم را عرصه بیابانی تشکیل داده است، بدترین مدیریت ممکن در استفاده از منابع آبی ترسالی های اخیر در استان صورت گرفت. وی اضافه کرد: نبود پوشش گیاهی مناسب در این مناطق بیابانی که مستعد گرد و غبار هستند باعث می شود که هوای بالای این مناطق شروع به گرم شدن نموده و به سمت بالا حرکت نماید. این جریان رو به بالای هوای گرم با بادهای تروپوسفری که دارای سرعت بالایی هستند برخورد نموده و در نتیجه آن یک جریان چرخشی به سمت پایین ایجاد می شود. کارشناس محیط زیست تصریح کرد: این جریان با شدت بالایی با سطح زمین برخورد نموده و باعث ایجاد گرد و غبار در مقیاس محلی می گردد. فقط مساحت مهمترین کانون بحرانی فرسایش بادی استان که دشت مسیله می باشد برابر 40852 هکتار است و با توجه به خشکسالیهای پی در پی، افت شدید سطح آبهای زیر زمینی و کاهش شدید روان آبها در مراتع حاشیه دریاچه نمک، وسعت مناطق مستعد تولید گرد و غبار به سرعت در منطقه در حال افزایش است. وی تاکید کرد: در حالی که اجرای طرح های کنترل و پیشگیری از بروز پدیده ریزگرد، مجموعا نیاز به حدود 213 میلیون مترمکعب آب دارد عملا هیچ آب قابل دسترسی برای احیاء این منطقه وجود ندارد و ورودی روان آبها تقریبا به صفر رسیده است. تنها امید جهت احیاء منطقه طرح پخش سیلابی بر روی رودخانه شور در منطقه بند مره بوده است که با توجه به طرح های انتقال آب در بالا دست حوضه جهت تامین آب شرب تهران عملا این رودخانه به طور کامل برای همیشه خشک خواهد شد و فقط فاضلاب شهرهای پایین دست ممکن است در آن جریان داشته باشد. مسئول کار گروه محیط زیست مجمع نمایندگان قم افزود: با توجه به اینکه اصلی‌ترین سازند زمین شناسی اطراف قم را سازند مارن و شیل قرمز قم تشکیل می‌دهد که نهشته‌های به‌وجود آمده از آن نیز دارای آبرفتی ریزدانه معمولا کوچکتر از 2 میلی‌متر، فاقد سنگریزه و حساس به فرسایش تشکیل داده است با تخریب و نابودی پوشش گیاهی این مناطق به‌دلیل عدم سنگریزه باد می‌تواند خاک را با خود جابجا نماید. جعفری عنوان کرد: پوشش گیاهی دشت مسیله در گذشته گرد و غبار منطقه را جذب و هوا را صاف و معتدل می نمود، اما اکنون عمده پوشش گیاهی این منطقه به عنوان مؤثرترین عامل در ارتجاع پذیری این اکوسیستم از بین رفته و خود منبع ایجاد هوای گرمسیری و عامل ایجاد مخاطره محیط زیستی در قم و استان های اطراف شده است. وی گفت: در کل بروز خشکسالی های متعدد و تغییر شرایط اقلیمی در کنار عواملی چون مدیریت نادرست منابع آب و خاک، کاهش پوشش و تنوع گیاهی و همچنین بهره برداری ناپایدار و غیرصحیح از اراضی زراعی و مرتعی از مهم ترین عوامل تشدید فرسایش خاک و به دنبال آن بروز طوفان های گرد و غبار در استان قم می باشد. ادامه این روند که تقریبا قطعی نیز می باشد عملا کمتر از دو دهه دیگر کل منطقه را غیرقابل سکونت خواهد کرد. انتهای پیام /