غارت آثار باستانی نگرانی اصلی در حفظ میراث‌فرهنگی است
تهران - ایرنا - یک پیشکسوت باستان‌شناسی غارت و تجارت آثار باستانی را از اصلی‌ترین نگرانی‌های اخلاقی در حفظ میراث‌فرهنگی دانست و گفت: باستان‌شناس باید شعارهای اخلاقی خود را بر استدلال محکم و منطقی استوار کند.
به گزارش گروه فرهنگی ایرنا از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، در نخستین پنل تخصصی دومین همایش دوسالانه بین المللی انجمن علمی باستان‌شناسی ایران، عباس علیزاده از موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو به موضوع اهمیت فلسفه در باستان‌شناسی اخلاقی و ویژگی‌های فرهنگی قومی در تصمیمات باستان‌شناسی در راستای اخلاق پرداخت و یکی از تاثیرات اجتماعی و تعامل جامعه با باستان‌شناسی را سودمند بودن باستان‌شناسی برای جامعه دانست و افزود: تولید دانش در باستان‌شناسی برای سودمند بودن این رشته در جامعه کافی نیست بنابراین باستان‌شناسی باید به صورت دانشی علمی کاربردی تبدیل شود.
وی با اشاره به اینکه در باستان‌شناسی کاربردی، باستان‌شناس می‌تواند به دنبال حل مشکلاتی باشد که برای جوامع و دولت‌های معاصر چالش برانگیز هستندتصریح کرد: بارزترین این مشکلات، سدسازی‌ها، جاده‌سازی و دیگر کارهای عمرانی است.
این باستان‌شناس اظهارکرد: باستان‌شناسی و رشته‌های همسان با آن، یعنی دیرین زیست‌شناسی و غیره می‌توانند یک گذشته قابل استفاده را در اختیار مهندسان و طراحان پروژه‌هایی قرار دهند تا از عواقب زیان بار انجام چنین پروژه‌هایی تا حد امکان جلوگیری کنند، از این رو بحث گذشته قابل استفاده ما را به مباحث حفظ میراث فرهنگی هدایت می‌کند.
علیزاده در ادامه به نقش باستان‌شناس به حل معضلات و مشکلات مهمی چون برخی از سیاست‌های دولت‌ها و نحوه اجرا آن‌ها، همچون تخلیه اجباری ساکنان محلی، ممنوعیت یا محدودیت در شیوه رفتارهای سنتی، فرهنگی و اقتصادی اشاره و تصریح کرد که باستان شناس باید با دانش تخصصی خود تصمیم بر حمایت یا عدم حمایت بر انجام چنین اهدافی را در جهت حفظ اخلاق و میراث‌فرهنگی به کار بگیرند.
وی با ابراز تأسف از اینکه غارت و تجارت آثار باستانی از اصلی‌ترین نگرانی‌های اخلاقی در حفظ میراث فرهنگی است گفت: این مشکلات در مناطق محروم و فقیرنشین بیش از مناطق دیگر اتفاق می‌افتد و باید گفت در چنین مواقعی آیا رفع فقر و اشتغال‌زایی می‌تواند از غارت میراث فرهنگی جلوگیری کند یا سخنرانی‌ها و موعظه‌های اخلاقی؟ باستان‌شناس اگر در بستر یک رشته اخلاقی قصد دارد اخلاق را جدی بگیرد باید همواره شعارهای اخلاقی خود را بر استدلال محکم و منطقی استوار کند.
در ادامه حکمت الله ملاصالحی، استاد گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران، سخنرانی خود را با موضوع «نامعاصربودگی، سرگشتگی تاریخی و آشفتگی هویتی» آغاز کرد و گفت: نامعاصر بودگی، سرگشتگی تاریخی و آشفتگی هویتی با اینکه سه موضوع مفصل و اساسی هستند اما همگی آن‌ها رابطه عمیقی با هم دارند.
وی با اشاره به اهمیت دانستن تاریخ و هویت یک سرزمین توسط دولتمردان گفت: در زمانه‌ای که سنگ فتنه از آسمان و زمین بر سر کشور و مردمان آن می‌بارد، لازم است که هویت سرزمین خود و تاریخمان را بدانیم و از آن عبرت بگیریم.
این استاد باستان‌شناسی با ابراز تأسف از تخریب، دست درازی و دزدی آثار تاریخی و میراث‌فرهنگی که شامل محوطه‌های باستانی و میراث ملی است علل بسیاری از این موارد را در پس این گونه برخوردها با آثار تاریخی، مواریث فرهنگی و حتی میراث‌طبیعی روزگار کنونی دخیل دانست.
*س_برچسب‌ها_س*