فرصت طلایی برای گردشگری ایران: درآمد ارزی دولت بیشتر می‌شود
ایران با برخورداری از تمدنی چند هزارساله، تنوع اقلیمی کم‌نظیر و فرهنگ غنی، یکی از کشورهایی است که ظرفیت‌های عظیم و بالفعل‌نشده‌ای در حوزه گردشگری دارد. این سرزمین به‌دلیل قرارگیری در چهارراه ارتباطی جهان از دوران باستان تا امروز، میزبان تمدن‌ها، آیین‌ها و سبک‌های معماری گوناگون بوده است؛ از این‌رو آثار تاریخی و باستانی پراکنده در جای‌جای کشور، گنجینه‌ای ارزشمند برای گردشگری فرهنگی و...
- فهرست محتوا
- دومین بنای بزرگ خشتی جهان در انتظار توسعه گردشگری
- ظرفیت‌های گردشگری فرهنگی و تاریخی
- بوم‌گردی و توسعه پایدار در راین
- آغاز مرمت ارگ راین
- مقصدی جذاب برای گردشگران داخلی و خارجی
- گردشگری روستایی توسعه می‌یابد
تنوع اقلیم در ایران باعث شده تا در هر فصل و در هر گوشه کشور، شکل منحصربه‌فردی از گردشگری طبیعی شکل بگیرد. از جنگل‌های شمال و کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده البرز تا کویرهای طلایی مرکزی، سواحل نیلگون خلیج‌فارس و دریای عمان، چشمه‌های آب‌گرم، دره‌ها، غارها و تالاب‌ها، ظرفیت‌هایی هستند که امکان توسعه گردشگری طبیعت‌گردی، ماجراجویی، طبیعت‌درمانی و سفرهای اکوتوریسم را فراهم می‌کنند. حتی پدیده‌های نادری مانند جنگل‌های هیرکانی و کویر لوت - یکی از گرم‌ترین نقاط زمین - به‌تنهایی می‌توانند مقصد میلیون‌ها گردشگر خارجی باشند.
از سوی دیگر، فرهنگ و مهمان‌نوازی ایرانیان، صنایع‌دستی متنوع و آشپزی محلی هر منطقه نیز ظرفیتی بی‌بدیل در حوزه گردشگری فرهنگی و تجربی فراهم می‌کند. کاروانسراهای تاریخی، اقامتگاه‌های بوم‌گردی و سکونتگاه‌های روستایی، فرصت تجربه «زندگی محلی» را فراهم کرده‌اند؛ تجربه‌ای که در جهان امروز، برای بسیاری از گردشگران جذاب و ارزشمند است. موسیقی محلی، آیین‌های بومی، جشن‌ها و آیین‌های مذهبی نیز بخشی از ظرفیت‌های فرهنگی ایران به‌حساب می‌آیند.
با وجود این دارایی‌های ارزشمند، سهم ایران از بازار جهانی گردشگری هنوز بسیار پایین‌تر از ظرفیت بالقوه آن است. توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل، بهبود خدمات گردشگری، تبلیغات مؤثر بین‌المللی، تسهیل صدور ویزا و حمایت از کسب‌وکارهای محلی، از جمله اقداماتی است که می‌تواند این ظرفیت را بالفعل کرده و ایران را به یکی از مقاصد مهم گردشگری جهان تبدیل کند؛ جایگاهی که از نظر تاریخی، فرهنگی و طبیعی شایسته آن است.
دومین بنای بزرگ خشتی جهان در انتظار توسعه گردشگری
ارگ راین در ارتفاعات کوه‌های هزار دومین بنای خشتی بزرگ جهان است که ظرفیت‌های قابل توجه گردشگری را در خود جای داده است.
ارگ تاریخی راین، یکی از بزرگ‌ترین بناهای خشتی جهان، با قدمتی چند صد ساله، همچون نگینی در دل کویر کرمان می‌درخشد و ظرفیت‌های بی‌نظیری برای توسعه گردشگری فرهنگی، تاریخی و بوم‌گردی در جنوب شرق ایران دارد.
این بنای باشکوه که در دامنه کوه هزار و در دل شهر راین واقع شده، نه تنها میراثی گران‌سنگ از تاریخ و معماری ایرانی است، بلکه بستری مناسب برای رونق اقتصادی و جذب گردشگر داخلی و خارجی به شمار می‌رود.
ارگ راین با وسعتی بالغ بر 22 هزار متر مربع، دومین بنای خشتی بزرگ جهان پس از ارگ بم محسوب می‌شود.
این ارگ که در دوران ساسانیان بنیان نهاده شده و در دوره‌های اسلامی به ویژه صفویه و قاجار توسعه یافته، با دیوارهای بلند، برج‌های مستحکم، بازار، مسجد، زورخانه، خانه‌های اعیانی و عامه، جلوه‌ای از زندگی شهری در ایران کهن را به نمایش می‌گذارد.
ظرفیت‌های گردشگری فرهنگی و تاریخی
ارگ راین به عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی استان کرمان، سالانه میزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی است. معماری منحصربه‌فرد، استفاده از مصالح بومی، طراحی شهری سنتی و وجود عناصر فرهنگی چون زورخانه و مسجد، این ارگ را به مقصدی جذاب برای علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ ایران تبدیل کرده است.
وجود راهنمایان محلی، تورهای تخصصی، نمایشگاه‌های صنایع‌دستی و جشنواره‌های فرهنگی در حاشیه ارگ، می‌تواند تجربه‌ای متفاوت و غنی برای گردشگران رقم بزند.
همچنین، نزدیکی ارگ به کوه هزار، که یکی از بلندترین قله‌های ایران است، امکان ترکیب گردشگری تاریخی با طبیعت‌گردی را فراهم می‌سازد.
بوم‌گردی و توسعه پایدار در راین
شهر راین با برخورداری از اقلیم معتدل کوهستانی، باغ‌های سرسبز، چشمه‌های طبیعی و مردمانی مهمان‌نواز، ظرفیت بالایی برای توسعه بوم‌گردی دارد. خانه‌های سنتی بازسازی‌شده، اقامتگاه‌های بوم‌گردی، غذاهای محلی و آئین‌های سنتی، می‌توانند مکملی برای بازدید از ارگ تاریخی باشند و گردشگران را به تجربه‌ای عمیق‌تر از فرهنگ بومی منطقه دعوت کنند.
با وجود ظرفیت‌های فراوان، گردشگری در راین با چالش‌هایی نیز مواجه است. کمبود زیرساخت‌های اقامتی، ضعف در حمل‌ونقل عمومی، نبود تبلیغات مؤثر و عدم آشنایی عمومی با جاذبه‌های منطقه، از جمله موانع توسعه گردشگری در این شهر هستند.
کارشناس حوزه گردشگری معتقد است که با برنامه‌ریزی جامع، همکاری بین‌بخشی، جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و مشارکت جوامع محلی، می‌توان این چالش‌ها را پشت سر گذاشت و راین را به یکی از مقاصد اصلی گردشگری کشور تبدیل کرد.
مریم پیروز فرد، گفت: ارگ تاریخی راین، با شکوه و عظمت خود، نه تنها یادگاری از تاریخ پر فراز و نشیب ایران است، بلکه فرصتی بی‌نظیر برای توسعه گردشگری پایدار در استان کرمان محسوب می‌شود.
وی، افزود: مرمت این اثر ارزشمند، آغاز راهی است که می‌تواند به رونق اقتصادی، اشتغال‌زایی و معرفی بهتر فرهنگ ایرانی منجر شود و امید است با حمایت مسئولان، مشارکت مردم و توجه رسانه‌ها، ظرفیت‌های گردشگری راین بیش از پیش شکوفا شود.
وی ادامه داد: شهر راین به دلیل آب و هوای خاص و قرار گرفتن در دامنه کوه‌های هزار و وجود مناظر طبیعی هر سال پذیرای هزاران گردشگر از هرمزگان و سیستان و بلوچستان است.
آغاز مرمت ارگ راین
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان نیز گفت: ارگ راین در جنوب غربی شهر راین واقع شده و با مساحتی بیش از 22 هزار متر مربع، دومین بنای خشتی بزرگ جهان پس از ارگ بم محسوب می‌شود.
مرتضی نیکرو، با بیان اینکه این قلعه تاریخی در تاریخ اول فروردین 1345 با شماره ثبت 12867 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است افزود: این ارگ جزو مقاصد اصلی گردشگری در استان کرمان است و ارگی کامل و منحصر به فرد محسوب می‌شود که با توجه به اینکه یکی از بناهای با ارزش دوران ساسانی محسوب می‌شود کار مرمت آن نیز در روزهای گذشته شروع شده است.
وی ادامه داد: خوشبختانه در شهر راین واحدهای متعدد بوم گردی وجود دارد و رونق گردشگری در این شهر کاملاً مشهود است همچنین صنایع دستی به خصوص چاقوسازی در این شهر قدمت قابل توجه دارد.
وی وجود آبشار و ارتفاعات هزار را یکی دیگر از فرصت‌های گردشگری راین دانست و افزود: روستاهای سر سبز و درختان سر به فلک کشیده در حاشیه کویر مناظری منحصر به فرد ایجاد کرده‌اند.
وی گفت: سعی شده با اختصاص اعتبار مورد نیاز بخشی از ارگ مرمت شود تا زمینه را برای بهبود گردشگری در این شهر مهیا کنیم.
مقصدی جذاب برای گردشگران داخلی و خارجی
شهر راین با ارگ تاریخی‌اش، یکی از قطب‌های گردشگری جنوب شرق ایران به‌شمار می‌رود. محمدرضا مؤمنی، بخشدار راین، بر این باور است که ظرفیت‌های این منطقه فراتر از بناهای تاریخی است و ترکیبی از طبیعت، کشاورزی و میراث فرهنگی می‌تواند راین را به مقصدی جذاب برای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل کند.
وی در گفتگو با مهر گفت: در دل کوه‌های هزار، راین با چشم‌اندازهای طبیعی بکر، فرصت مناسبی برای توسعه اکوتوریسم و ژئوتوریسم فراهم کرده است و مسیرهای کوه‌پیمایی، آبشارها و مناظر طبیعی، گردشگران را به تجربه‌ای متفاوت دعوت می‌کنند.
مؤمنی، با بیان اینکه در کنار این جاذبه‌ها، کشاورزی منطقه نیز جایگاه ویژه‌ای دارد افزود: بیش از 150 هکتار زمین زیر کشت صیفی‌جاتی مانند هندوانه، خربزه و طالبی قرار دارد که نه‌تنها نیاز استان کرمان را تأمین می‌کند، بلکه به استان‌های دیگر و کشورهای حوزه خلیج فارس صادر می‌شود.
وی ادامه داد: این ظرفیت، زمینه‌ای برای معرفی کشاورزی پایدار و گردشگری کشاورزی فراهم کرده است.
بخشدار راین تصریح کرد: ارگ راین، به‌عنوان دومین بنای خشتی بزرگ جهان، در حال مرمت و بهسازی است و با تخصیص اعتبارات استانی، عملیات خشت‌کاری، خاک‌برداری، اندودکاری و استحکام‌بخشی در حال انجام است تا این میراث ارزشمند حفظ شود و نقش پررنگ‌تری در جذب گردشگر ایفا کند.
راین با تلفیق تاریخ، طبیعت و تولید، در مسیر تبدیل‌شدن به یکی از مقاصد گردشگری مهم کشور قرار گرفته است و نگاه توسعه محور مسئولان محلی، نوید بخش آینده‌ای روشن برای این شهر تاریخی است.
گردشگری روستایی توسعه می‌یابد
گناوه - رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان گناوه گفت: گردشگری به‌عنوان یکی از پیشران‌های اصلی توسعه روستاها نقش مؤثری در توانمندسازی جوامع محلی دارد.
محمد مختاری اظهار کرد: در راستای اجرای طرح آبادانی و پیشرفت منظومه روستایی، توجه به حوزه گردشگری به‌عنوان یک ظرفیت مهم اقتصادی و فرهنگی ضروری است و باید با برنامه‌ریزی دقیق از این پتانسیل برای توسعه پایدار روستاها بهره‌برد.
وی افزود: در همین راستا، دوره آموزشی «آشنایی با صنعت گردشگری و گردشگری روستایی و مدیریت و برنامه‌ریزی توسعه گردشگری» با حضور منصور حاجی‌پور، مدیر اسبق جهانگردی و ایرانگردی استان بوشهر به‌عنوان مدرس دوره، توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان بوشهر و پژوهشکده سوانح طبیعی و با همکاری فرمانداری، اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، در محل فرمانداری شهرستان گناوه برگزار شد.
رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان گناوه گفت: برگزاری چنین دوره‌هایی به ارتقای دانش و مهارت دهیاران و مدیران محلی کمک می‌کند و نقش مهمی در توانمندسازی ذی‌نفعان حوزه گردشگری دارد.
مختاری ادامه داد: طرح منظومه روستایی به دنبال ایجاد هماهنگی میان بخش‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی روستاهاست و گردشگری یکی از محورهای اصلی این طرح محسوب می‌شود.
وی تصریح کرد: توسعه گردشگری روستایی می‌تواند ضمن ایجاد اشتغال پایدار، موجب حفظ فرهنگ بومی، رونق اقتصادی و ماندگاری جمعیت در روستاها شود.
رئیس بنیاد مسکن گناوه خاطرنشان کرد: استمرار چنین برنامه‌هایی و همکاری نهادهای مرتبط، مسیر توسعه متوازن و پایدار روستاهای شهرستان گناوه را هموار خواهد کرد.
