قابهای خاطرهانگیز اوکراین در دنیای فوتبال؛ از قهرمانی دینامو تا یکچهارم جام جهانی
تهران - ایرنا - اوکراین در طول تاریخ بزنگاهها و نقاط عطف جالب توجهی در دنیای فوتبال داشته است؛ از رسیدن به یک چهارم جام جهانی 2006 تا قهرمانی در مسابقات اروپایی و البته ستارههایی چون لوبانوفسکی، بلوخین و شوچنکو.
حدود 10 سال قبل شرایط به کلی متفاوت بود. اوکراینیها برای نخستین بار و در کنار لهستان، میزبان رویدادی بزرگ به نام جام ملتهای اروپا بودند. در تاریخ 11 ژوئن 64 هزار و 290 نفر به ورزشگاه المپیک کیِف آمده بودند تا جدال شاگردان اولگ بلوخین و اریک هامرن را ببینند. فوتبال، اوکراینیها را به وجد آورده بود و خبری از ناقوس جنگ نبود. حالا اما مردم اوکراین شرایط متفاوتی را تجربه میکنند. بازهم جنگ میهمان ناخوانده و نامیمونِ خانههایشان شده است. آنها از وقتی که خودشان و پدرها و مادرهایشان به یاد دارند درگیر جنگ و استقلال و خاک خود بودند و فوتبال، یکی از محبوبترین بهانههای آنها برای فرار از جنگ بود؛ فوتبالی که بیرق سفید به تن میکرد و اوکراینیها را مثل یک تیم، به وجد میآورد.
قهرمانی دیناموکیف در جام برندگان اروپا 75 و 86
دیناموکیف، بزرگترین تیم اوکراین است. آنها قبل از استقلال نیز یکی از بزرگترین تیمهای اتحاد جماهیر شوروی بوده و طی سالهای 1975 و 1986 قهرمانی جام برندگان اروپا را به ارمغان آوردند. ابتدا فرانس واروش مجارستان با سه گل به آنها باخت و 11 سال بعد نوبت به اتلتیکو مادرید رسید که در شهر لیون فرانسه با گلهای اولکساندر زاواروف، اولگ بلوخین و وادیم یفتوشنکو مغلوب دینامو شود.
حضور سه باره دینامو در نیمهنهایی لیگ قهرمانان / جام باشگاههای اروپا
دیناموییها در لیگ قهرمانان هم سه بار طی سالهای 1977، 1987 و 1999 پا به دیدار نیمهنهایی گذاشتند. ابتدا اسیر کامبک مونشن گلادباخ شدند. یک دهه بعد 2 باخت 2 بر یک را مقابل پورتویی تجربه کردند که در فینال توانست بایرنمونیخ را شکست داده و قهرمان شود. سومین و آخرین حضور آنها در جمع چهار تیم پایانی نیز وقتی رخ داد که آنها تیمهای بزرگی چون آرسنال و رئال مادرید را کنار زده و در نیمهنهایی پس از تساوی سه بر سه در دیدار رفت، با حساب یک بر صفر به بایرنمونیخ با هدایت اوتمار هیتسفیلد باختند تا باواریاییها به فینال نیوکمپ بروند و مقابل منچستریونایتد «آن» شکست تلخ را تجربه کنند.
قهرمانی شاختار در جام یوفا
در قرن بیست و یکم شاختار با تزریق پول به جدیترین رقیب دیناموکیف تبدیل شد و هنوز هم این رقابت ادامه دارد. آنها همواره یکی از بهترین تیمهای جام یوفا یا لیگ اروپا بوده و در سال 2009 نیز توانستند برنده آخرین جام یوفا شوند. دیدار فینال بین شاختار و وردربرمن آلمان برگزار شد و با برتری 2 بر یک اوکراینیها به اتمام رسید. هر سه گل توسط بازیکنان برزیلی زده شد و جدسون در دقیقه 97 و در وقتهای اضافه زننده گل قهرمانی شاختار بود. میرشا لوچسکو سرمربی شاختار بود.
صعود به یک چهارم نهایی جام جهانی در اولین و تنها حضور
باخت چهار بر صفر مقابل اسپانیا در اولین گام امید اوکراینیها را نا امید نکرد. 2 پیروزی مقابل عربستان و تونس، زرد و آبیها را به یک هشتم نهایی فرستاد. در این مرحله باید با سوئیس رقابت میکردند. بازی بدون زده شدن گلی به ضربات پنالتی کشیده شد. وقتی شوچنکو پنالتی اول را مثل لیگ قهرمانان 2005 از دست داد بازهم اوکراینیها ناامید نشدند و با درخشش شوفکوفسکی در درون دروازه، سوئیس را سه بر صفر شکست دادند و به یک چهارم رسیدند. شکست سه بر صفر در جدال با قهرمان این جام، به هیچ وجه مردم این کشور را ناراحت نکرد.
اولین حضور در یورو، اولین میزبانی، اولین برد
اصلا مهم نیست که اوکراین از گروهش صعود و انتظارات را برآورده نکرد. اوکراینیها هنوز هم برد شیرین مقابل سوئد در خانه را به یاد دارند. اولین حضورشان در یورو به واسطه کسب میزبانی میسر شده بود. ابتدا زلاتان ابراهیموویچ سوئد را پیش انداخت اما شوچنکو کهنهکار در چند دقیقه ورق را برگرداند و 2 بار دروازه ایساکسون را گشود تا اوکراین به اولین برد خود در جام ملتهای اروپا دست پیدا کند. اگر باران و کمک داور با آنها یار میبود، شاید میتوانستند بالاتر از فرانسه یا انگلیس به دور یک چهارم نهایی برسند.
قهرمانی در جام جهانی زیر 20 سال
لهستان میزبان بود و اوکراین با 6 برد و یک تساوی و بدون باخت موفق شد برای اولین بار قهرمان جام جهانی زیر 20 سال شود. رقابتهایی که در سال 2019 برگزار شد و اوکراینیها با هدایت اولکساندر پتراکوف و درخشش دانیلو سیکان عنوان قهرمانی را به دست آورده و در فینال کره جنوبی را با نتیجه سه بر یک شکست دادند.
اولین حضور در جمع هشت تیم پایانی یورو
بعد از ناکامی در یورو 2016 با سه شکست، اوکراین این بار با هدایت آندری شوچنکو موفق شد دست به کار بزرگی زده و به یک چهارم نهایی صعود کند. این تیم که در دور گروهی فقط مقدونیه را شکست داده بود، در یک هشتم نهایی یک بار دیگر سوئد را از پیش رو برداشت. رقابتی که با گل دقیقه 121 به اتمام رسید. این بار آرتم دووبیک بود که توانست نتیجه را 2 بر یک کرده و قهرمان تیمش شود. البته بازهم حضور آنها در یک چهارم نهایی منجر به یک باخت سنگین شد. شکست چهار بر صفر که سه شیرها را به نیمهنهایی و سپس فینال رساند.
لوبانوفسکی، بلوخین و شوچنکو
در اوکراین و طی سالیان گذشته فوتبالیستهای بزرگی حضور داشتهاند. در حال حاضر اولکساندر زینچنکو در منچسترسیتی حضور دارد و آندری یارمولنکو سالهاست در سطح اول مشغول است و حالا عضو تیم وستهام به شمار میآید. پیاتوف، میلفسکی، روتان، تیموشچوک، ربروف و... از مهمترین بازیکنان فوتبال این کشور کوچک به حساب میآیند. با این وجود نباید به راحتی از کنار سه اسم گذشت؛ والری لوبانوفسکی، اولگ بلوخین و آندری شوچنکو؛ سه نسل متفاوت که هر کدام نفر بعدی را پرورش داد و بزرگ کرد و به عرصه رساند. فوتبال جهان از حضور این سه قهرمان بهرههای زیادی برد و باید دید نسل بعدی اوکراین چه ستارهای را به فوتبال جهان تحویل خواهد داد.
باید دید چه زمانی دوباره فوتبال در اوکراین مانند گذشته به روال سابق بازمیگردد. فوتبالی که با حضورش لبخند را بر لبان مردم اوکراین مینشاند. تماشای مستطیل سبز و هنرنمایی بازیکنان، جزو محبوبترین علاقهمندیهای مردم سرزمین زرد و آبی محسوب شده و میتواند آنها را یک بار دیگر مثل یورو 2012 در ورزشگاه المپیک دور هم جمع کرده تا شاهد درخشش ستارههایشان باشند.