قرنطینه خانگی و عوارض کم‌تحرکی کودکان
گروه سلامت خبرگزاری فارس: تعطیلی مدارس و امتحانات از راه دور، خطر انتقال ویروس کووید 19 و مشکلات مربوط به آن اثرات نگران کننده‌ای بر رفتارهای حرکتی سالم کودکان و نوجوانان گذاشته است. چنانچه اهمیت این مساله را درنظر نگیریم، با توجه به استمرار خطر این ویروس، کودکان و نوجوانان به تدریج دچار عوارضی کم حرکتی مثل ضعف عضلات و چاقی خواهند شد.
*اهمیت فعالیت بدنی در کودکان
دستورالعمل‌های جهانی مربوط به رفتار حرکتی توصیه میکنند که کودکان پیش‌دبستانی (3 تا 4 ساله) هر روز حداقل 180 دقیقه فعالیت فیزیکی اختصاص دهند. آنها حداکثر 1 ساعت را به حالت نشسته (بی تحرک) صرف تماشای صفحه نمایش وسایل الکترونیکی مانند لپ تاپ، تبلت، گوشی موبایل و یا تلویزیون کنند، و 10-13 ساعت خواب خوب داشته باشند. در مورد کودکان مدرسهای و نوجوانان (5 تا 17 ساله)، توصیه شده که هر روز حداقل 60 دقیقه در فعالیتهای فیزیکی با شدت متوسط تا شدید شرکت کنند، حداکثر 2 ساعت را به صورت تفننی به حالت نشسته صرف تماشای صفحه نمایش وسایل الکترونیکی مانند لپ تاپ، تبلت، گوشی موبایل و حتی تلویزیون کنند، و 9 الی11 ساعت خواب خوب داشته باشند.
کودکان به طور معمول فعالیت فیزیکی روزانه خود را از طریق رفت و آمد فعالانه (پر جنب و جوش) به مدرسه؛ تربیت بدنی و زنگ تفریح؛ فعالیتهای ورزشی سازمان یافته؛ بازیها و رقص های کودکانه؛ بازی فعال و وقت‌گذرانی و پیاده روی در زمینه بازی و پارک‌ها به دست می‌آورند. برعکس، بیشتر زمان نشستن (استراحت) و خواب آنها در منزل سپری می‌شود. در نتیجه بیماری همهگیر کرونا ویروس فرصتهایی برای کودکان جهت آشنایی با دستورالعمل‌های رفتار حرکتی ایجاد شد که تحت تأثیر تعطیلی مدارس و اقدامات فاصله‌گذاری فیزیکی توسط بسیاری از دولت‌ها به اجرا درآمد.
تا امروز شواهد تحقیقی وجود دارد که در نتیجه قرنطینه ی خانگی، کودکان زمان کمتری را فعالانه سپری میکنند، دیرتر به رختخواب میروند، تا دیر وقت در خواب هستند چون مجبور نیستند که به مدرسه بروند، و به خصوص زمان بیشتری را در حالت نشسته (بیحرکت) به عنوان سرگرمی صرف تماشای صفحه نمایش وسایل الکترونیکی مانند لپ تاپ، تبلت، گوشی موبایل و حتی تلویزیون میکنند، شواهد نشان میدهد که کودکان در روزهای غیر مدرسه ای و بدون برنامه (یعنی زمانی که آنها حضور فیزیکی در مدرسه ندارند)، نسبت به روزهای مدرسه جنب و جوش (فعالیت) کمتری دارند، بیشتر به حالت نشسته (بیحرکت) هستند و الگوهای خواب شان از سازگاری کمتری برخوردار است.
اطلاعات تحرک اجتماعی حاصل از گوگل در بین 15 کشور که در نوشته ما ارائه شده، نشان می‌دهند که در مقایسه با هفته منتهی به 23 فوریه 2020، قبل از اعلان این بیماری همهگیر توسط سازمان بهداشت جهانی مدت زمان صرف شده در مکان‌های مرتبط با فعالیت فیزیکی از قبیل پارک‌ها، سواحل، و بوستانهای عمومی نزدیک به 31درصد کاهش یافت. رفت و آمد با وسایل نقلیه عمومی، که با فعالیت بدنی نیز همراه است، طی هفته منتهی به 5 آوریل 2020، پس از اعلام بیماری همهگیر، تا حدود 59درصد دچار کاهش شد. برعکس، زمان سپری شده در منازل به طور متوسط 17درصد افزایش یافت.
در مقایسه با قبل از بحران کووید -19، مابین 29 مارس و 3 آوریل 2020، افزایش 66 درصدی در زمان تماشای تلویزیون و افزایش 35 درصدی در زمان صرف شده برای بازی‌های ویدئویی در بین افراد 15 تا 49 ساله اهل کانادا گزارش شد. مصاحبه‌های انجام شده با 15 تن از والدین کودکان پیش‌دبستانی در بیجینگ، چین نشان داد که در مقایسه با پیش از بیماری کووید -19، تقریبا همه بچه‌ها دیرتر میخوابیدند و دیرتر از خواب بیدار می‌شدند.
زمانی که در حالت نشسته صرف تماشای صفحه نمایش وسایل الکترونیکی مانند لپ تاپ، تبلت، گوشی موبایل و تلویزیون میشد، افزایش یافته بود. چون بچه‌ها اجازه خروج از منزل را نداشتند، سطوح فعالیت فیزیکی بسیار پایین آمده بود دادههای منتشر نشده در کره جنوبی مابین 27 و 31 مارس 2020، 97 تن از والدین خردسالان تحت بررسی قرار گرفتند.79 مورد (81درصد) اعلام کردند مدت زمانی که کودکان شان صرف تماشای صفحه نمایش میکنند، افزایش یافته و 46 تن (94درصد) از 49 مورد اعلام کردند که میزان استفاده فرزندشان از وسایل بازی و امکانات ورزشی کاهش یافته است.
اگر این بیماری همهگیر رفتارهای حرکتی سالم در بین کودکان را کاهش داده است، به چند دلیل باید در این رابطه نگران بود.
اول، اطلاعات مربوط به دوره زمانی پیش از کووید -19 نشان می‌دهند که، به طور متوسط، تنها یک پنجم کودکان پیش‌دبستانی و کمتر از 10درصد کودکان در سنین مدرسه تمام دستورالعمل‌های حرکتی را رعایت میکنند. با توجه به وابستگی شدید پیامدهای سلامتی و رفتارهای حرکتی، سلامت کودکان در طول دوره کووید -19 بیشتر از گذشته در معرض خطر خواهد بود.
دوم، این دوره حبس خانگی به خصوص در داخل منزل و در فضاهای کوچک میتوانست خطر کمبود ویتامین D، مسایل بهداشت روانی، و نزدیک بینی myopia را بالاتر ببرد.
سوم، حفظ یا افزایش سطح فعالیت فیزیکی کودکان میتواند ریسک عفونتهای تنفسی ناشی از کووید 19 را کاهش دهد.
چهارم، مزایایی که به کودکان برای مقابله با شرایط تغییر زندگی کمک میکنند، از جمله نقش فعالیت فیزیکی در ایجاد تابآوری، ممکن است در معرض خطر قرار گیرند. پنجم، اثرات تعاملی هر رفتار حرکتی ممکن است برجسته‌تر باشد.
برای مثال، کودکانی که کمتر فعال بوده و زمان بیشتری را درگیر تماشای صفحه نمایش می‌شوند، احتمالا خواب کمتری دارند. در نهایت، اگر سازگاری‌های رفتاری نامطلوب، مانند فعالیت کمتر، به حالت (موقعیت) عادی جدید تبدیل شود میتواند عواقب بهداشتی و اقتصادی طولانی مدت داشته باشد. بررسی این مساله حائز اهمیت است که آیا کودکان در کشورهای کم درآمد و یا با درآمد متوسط و خانواده‌های آسیب پذیر در کشورهایی با درآمد بالا به خصوص در طول دوره بیماری همه گیر کووید -19، در معرض خطر هستند یا خیر، زیرا که بخش عمدهای از این جمعیت در آپارتمان‌ها یا پناهگاه‌هایی زندگی میکنند که در معرض ازدحام جمعیت قرار دارند و این موضوع فاصله‌گذاری فیزیکی را تقریبا غیر ممکن می‌سازد.
این گروه ها تمایل دارند فعالیت فیزیکی را از طریق بازی در فضای باز و رفت و آمد فعالانه به مدرسه فراهم آورند، که با افزایش زمان اقامت در فضای بستهی منزل این مساله تهدید آمیز خواهد شد. وجود محله‌هایی با امنیت پایین‌تر به ویژه در کشورهایی که مدارس ممکن است تنها فضای بازی ایمن در محله باشند فعال بودن را برای کودکان به هنگام تعطیلی مدارس، دشوارتر می‌کند. در خانه ممکن است دسترسی به اینترنت و یا عدم توانایی در پرداخت هزینه جهت افزایش مصرف داده برای دسترسی به محتوای آنلاین مانند فیلم‌ها و کلاسهای مجازی، کاهش یابد.
بسیاری از منابع (امکانات) با هدف ارتقاء (ترویج) رفتارهای حرکتی سالم در کودکان به سرعت ظهور کرده‌اند. به این ترتیب، نیاز واقعی به حمایت از دست اندکاران با منبع قابل اعتمادی از فعالیت‌ها و منابع اصلاح شده آنلاین وجود دارد. این قبیل فعالیت‌ها و منابع باید عدالت، حداقل تجهیزات، حمایت از کودکان به صورت آنلاین، فرصتهایی برای تعامل بین والد کودک، و توجه به فضاهای کوچک را مد نظر قرار دهند. این امر به ویژه در جوامعی با دسترسی اندک به اینترنت، بسیار مهم است.
بر اساس شواهد ارایه شده، توصیه‌هایی برای ارتقاء رفتارهای حرکتی سالم در طول دوره بیماری همهگیر کووید -19 را مطرح می‌کنیم. این مساله تأیید می شود که بسیاری از والدین به واسطه درآمد کم، عدم امنیت غذایی، و کار از خانه (دورکاری) چندین فعالیت را با هم انجام می‌دهند و همزمان به آموزش روزانه فرزندان خود نیز نظارت میکنند، بنابراین رفتارهای حرکتی برای اینها نمیتواند اولویت محسوب شود. با این حال، بر این باوریم که این بیماری همهگیر فرصتی را برای افزایش آگاهی در مورد دستورالعمل‌های رفتار حرکتی برای کودکان و ارتقاء درک و فهم آنها در تمام حوزه‌های جامعه فراهم می‌سازد.
متخصصان بهداشت باید دستورالعمل‌های فعلی را درک کرده و به والدین، اعضای خانواده، و مراقبان بهداشتی توصیه نمایند و ارتباط مثبت خود با سلامت کودکان را در طول تمام ویزیتها (مراجعات)، از جمله تماس از راه دور و پزشکی از راه دور (تله مدیسین) تقویت کنند. دولت‌ها باید رفتارهای حرکتی سالم در کودکان به عنوان بخشی از استراتژی‌های پاسخ و پیام‌رسانی عمومی را ارتقاء بخشند و افراد تأثیرگذار را در تبلیغ چنین پیامهایی به کار گیرند. رسانه‌ها باید پیام‌های منظمی را در راستای ترویج فعالیت فیزیکی و قطع دورههای طولانی نشستن ارائه دهند. کودکان همزمان با رعایت محدودیت‌های این بیماری همهگیر، باید آزادانه عقاید خود را بیان کرده و از حق خود برای داشتن یک زندگی سالم و پر جنب و جوش دفاع کنند. تشکیل گروه‌های همسالان میتواند به حفظ الگوهای رفتار حرکتی سالم کمک کند.
والدین و مراقبان بهداشتی باید فعالیت فیزیکی را در کارهای روزمره کودکان (از جمله استفاده از رسانههای الکترونیکی برای تسهیل مشارکت) بگنجانند و کل خانواده را تشویق کنند تا در زمینه رعایت مقررات مربوط به فاصله‌گذاری فیزیکی و دسترسی به فضاهای باز با هم متحد شوند. دورههای طولانی نشستن باید هر 30 الی60 دقیقه یک بار قطع شود (برای مثال، با ایستادن و انجام حرکات کششی به مدت 1 دقیقه). آنها باید از توصیه‌های لازم در مورد زمان صرف شده برای تماشای صفحه نمایش جهت سرگرمی در حالت نشسته (بی تحرک) پیروی کرده و ترغیب به مشاهده مشترک و تجربیات و تعاملات اجتماعی مثبت نمایند. برای کمک به کودکان جهت رسیدن به خواب کافی، باید زمان‌های خواب و بیداری را ثابت نگه داشت، صفحات نمایش (موبایل، تبلت، لپ تاپ، مانیتور و..) را خارج از اتاق خواب کودکان قرار دهید، و از استفاده آنها قبل از زمان خواب اجتناب کنید.
مربیان و معلمان باید از دستورالعمل‌های رفتار حرکتی آگاهی داشته و آن را ترویج نمایند و از فرصتهای ایجاد شده برای گنجاندن پیامها، شیوهها، و اقدامات حرکتی سالم در برنامه‌های روزمره مدرسه خانه و درس‌ها استفاده کنند، برای مثال، هنگام برنامه‌ریزی دروس آنلاین، نشستن طولانی مدت را محدود کرده و کودکان را به ایجاد تغییر در وضعیت بدنی مانند ایستادن منظم، حرکات کششی، و یا حرکات درجا ترغیب کنند.
یادداشت از علیرضا ملازاده، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی
تینارنجبرزاده، دانشجوی دکتری تخصصی دندان پزشکی
انتهای پیام /
کودکان فعالیت فیزیکی مدرسه فعالیت بدنی کودکان فعالیت فیزیکی مدرسه فعالیت بدنی حرکت ملازاده نوجوانان