لزوم افزایش دسترسی همگانی به آموزش عالی / ساماندهی سهمیه‌های آزمون سراسری

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به نقل از شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ یکصد و پنجاه و نهمین جلسه از شورای ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور به ریاست سعیدرضا عاملی و با حضور اعضای این شورا برگزار شد. در این جلسه سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار کرد: برای موضوع سهمیه‌بندی کنکور 8 جلسه مطالعاتی فشرده برگزارشده است، اما با توجه به مواردی که در این جلسه تبیین شد باید مطلب به کمیسیون ارجاع داده شود تا مجموعه مطالبات اعضای حاضر در جلسه توجه شود.

عاملی افزود: ما 26 نوع سهمیه داریم و شاید بیش از 20 مصوبه مجلس و شورای انقلاب فرهنگی برای سهمیه‌ها داشتیم. مصوبات ناظر بر اقتضائات زمان خود بود و قاعدتا برای یک دوره زمانی خاص باید باشد.

دبیر شورای انقلاب فرهنگی بابیان اینکه امروز نیازمند ساماندهی سهمیه‌ها و بدون کنکوری‌ها هستیم، تصریح کرد: آموزش عالی کشور از شرایط اضطرار به شرایط عادی منتقل شده است. امروز دانشگاه‌ها نسبت به قبل از انقلاب در شرایط بهتری قرار دارند و تنها بحث بر روی تعدادی کد رشته تحصیلی پر متقاضای است.

عاملی در ادامه اشاره‌ای به‌ضرورت جذب دانشجویان بین‌المللی داشت و گفت: 500 هزار ظرفیت برای حضور در دانشگاه‌های کشور از کشور عراق و افغانستان داریم، لذا باید بتوانیم ظرفیت دانشجویان بین‌المللی را افزایش دهیم و الزامات و اقتضائاتی فراهم کنیم. در مبحث بومی گزینی باید گفت چرخش علمی در نقاط محروم صورت نمی‌گیرد. استان سیستان و بلوچستان 91 درصد از دانشجویان را از استان خود می‌گیرد و تقاضا دارند که دانشجو از سایر مناطق وارد این استان شوند تا حرکت علمی صورت بگیرد.

دبیر شورای انقلاب فرهنگی معتقد است در مقوله ساماندهی سهمیه‌های کنکور باید جراحی صورت گیرد متأسفانه تصمیم‌گیری تااندازه‌ای محافظه‌کارانه صورت می‌گیرد که اصلاً تصمیمی محقق نمی‌شود. قطعاً حاضران در جلسه از ایثارگران هستند و متوجه هستند سرمایه مهم انقلاب اسلامی از نسل جنگ هستند و اگر همچنان ظرفیت‌های ایثارگران وجود دارد باید سهمیه متناسبی اختصاص داده شود.

عاملی در پایان اظهار کرد: امروز تقاضا در برخی از سهمیه‌ها کاهش پیداکرده است و باید متناسب‌سازی با شرایط کنونی نسبت به زمانی که در شرایط بعد از جنگ تحمیلی قرار داشتیم صورت بگیرد. به‌هرحال خیلی زمان برای تصمیم‌گیری نداریم، ولی باید تصمیم‌گیری‌ها بر اساس پختگی، دقت و رعایت حقوق مردم و نسل ارزشمند ایثار گران صورت گیرد. در ابتدای این جلسه منصور کبگانیان، دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به مصوبه گذشته شورای عالی انقلاب فرهنگی و تکلیفی که بر دوش ستاد نقشه جامع علمی کشور گذاشته‌شده تا سیاست‌ها و موارد مربوط را به سهمیه‌ها را ارائه دهد، گفت: مبحث سهمیه‌ها و اهمیت آن به‌اندازه‌ای حساس است که مطمئن هستیم نهایی سازی آن در شورای ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور انجام خواهد شد و موارد نهایی سازی شده در حضور رؤسای سه قوه و اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی حتماً باید تصویب شود چراکه ورد به این مبحث یک خواست ملی است. در ادامه امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران نیز در این جلسه از سهمیه ایثارگران حمایت کرد و گفت: میزان مشروط شدن دانشجویانی که از سهمیه ایثارگری برای پذیرش دانشجو استفاده کردند بسیار کمتر از میانگین دانشجویانی است که از طریق سهمیه مناطق و یا بومی گزینی و سایر سهمیه‌ها وارد دانشگاه شدند.

قاضی‌زاده هاشمی ادامه داد: در سال گذشته درصد ممتازی دانشجویانی که از طریق سهمیه ایثارگران به دانشگاه راه‌یافته بودند بیشتر از سایر دانشجویان بود درصورتی‌که قبل از ورود به دانشگاه هیچ‌گونه امکانات مضاعفی در مدارس شاهد برای این عزیزان در نظر گرفته نشده و فقط بر اساس سخت‌کوشی و تلاش خود به موفقیت دست پیدا می‌کنند. در ادامه این جلسه محمدرضا مخبر دزفولی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بابیان این مطلب که باید محور امور را عدالت آموزشی و اصلاح سنجش و پذیرش قرار دهیم، اظهار کرد: ورودی‌های ما اگر ضوابط معینی نداشته باشند فرآیند را آشفته خواهد کرد. ساماندهی سهمیه‌های کنکور سراسری نباید به معنای منع و حذف باشد.

مخبر دزفولی افزود: تنوع تحت عنوان سهمیه یک احساس روانی منفی در جامعه ایجاد کرده است که بخشی از آن بر اساس سم‌پاشی‌های رسانه‌های معاند جمهوری اسلامی صورت گرفته و بخشی هم به دلیل کم‌کاری مسئولان در عدم تبیین مسائل است. در برخی امور ایراد در فرآیند پذیرش ایجادشده برای مثال در سهمیه بومی گزینی نباید برای عزیزان مناطق محروم اعمال محدودیت در پذیرش دانشگاه‌های برتر کشور ایجاد کرد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌ضرورت عمل کردن به جهاد تبیین در سیستم آموزش عالی کشور اشاره کرد و گفت: درصد فراوانی از نخبگان کشور شاهد و ایثارگر هستند که این موارد باید اطلاع‌رسانی شود تا فضای ملتهب رسانه‌ای به وجود آمده پیرامون سهمیه ایثارگران آرام شود. در ادامه حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی گفت: تعریف عدالت با مساوات متفاوت است و نباید انتظار داشت که برخی از نخبگان کشور در دورترین نقاط و کم برخوردارترین مناطق به ارائه خدمت بپردازند. در این جلسه رجبعلی برزویی، معاون خط‌مشی گذاری ستاد علم و فناوری ضمن اشاره به بحث ساماندهی سهمیه‌های آزمون سراسری عنوان کرد: مقام معظم رهبری در فرمایشات متعدد بحث پیشرفت علمی و رسیدن به قله‌های علم بحث عدالت آموزشی را در مقاطع مختلف گوش زد کردند. ایشان در مورد ضرورت تخصیص سهمیه ایثارگران هم تأکید ویژه‌ای داشتند.

به گفته برزویی بحث هماهنگی در سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در دوره‌های آموزش رسمی راهبرد جدیدی است که سبب افزایش دسترسی همگانی به آموزش عالی می‌شود لذا این موارد اسناد بالادستی هست که به آن وارد شدیم. در سال 98 بنا بر پیشنهاد دولت تقاضا شد تا لایحه ساماندهی سهمیه‌ها در شورای عالی انقلاب فرهنگی پیگیری شود لذا بر همین اساس در بحث ساماندهی سهمیه‌ها ورود کردیم.

وی در ادامه مروری بر سهمیه‌های موجود در کنکور سراسری داشت و اظهار کرد: نزدیک به 26 سهمیه وجود دارد که 4 سهمیه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند و جامعه هدف بزرگ‌تری دارند. یکی از سهمیه‌ها سهمیه مناطق است که اولین بار شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 63 و سپس کمیته مطالعه برنامه‌ریزی در سال 68 و مجدد شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 69 بحث بومی پذیری را مصوب می‌کند.

برزویی بابیان اینکه مبحث اختصاص سهمیه‌ها عمدتاً در شورای عالی آغازشده است، افزود: در سال 63 شورای عالی انقلاب فرهنگی به مبحث سهمیه خانواده شهدا ورود پیدا می‌کند و بحث سهمیه رزمندگان اولین بار شورای عالی در سال 63 و سپس در سال 64 برای اسرا و در سال 65 مجدد افزایش شانس قبولی رزمندگان در شورای مطرح می‌شود و درنهایت از سال 67 مجلس شورای اسلامی نیز به این موضوع ورود می‌کند.

به عقیده برزویی تقریباً 80 درصد تصویب مصوبات سهمیه‌ها برای شورای عالی انقلاب فرهنگی است و مجلس شورای اسلامی فقط سهم 20 درصدی از تصویب مصوبات سهمیه‌ها آن‌هم در بحث عدالت آموزشی و ایثارگران داشته است. عبدالرسول پورعباس، معاون وزیر عتف و رئیس سازمان سنجش آموزش کشور نیز در این جلسه گفت: تغییرات سهمیه‌ها هنوز در مرحله بررسی است و قطعاً به آزمون‌های سال 1401 نمی‌رسد. همه تغییرات آزمون‌های 1401 انجام‌شده و تغییر جدیدی ندارد، اما درهرصورت سهمیه‌ها حذف نمی‌شود بلکه ساماندهی می‌شوند. در ادامه احسان جمالی، معاون فنی و آماری سازمان سنجش نیز به‌ضرورت اصلاح سهمیه‌های کنکور اشاره کرد و گفت: کلیت عدالت آموزشی در پذیرش دانشجو بر این مبنا استوار است که فرد دارای نمره بالاتر شانس بالاتری برای پذیرش داشته باشد. سهمیه بومی گزینی نیاز به ساماندهی دارد چراکه داوطلبان مناطق کم برخوردارتر شانس قبولی در استان‌ها و دانشگاه‌های شهر‌های برخوردارتر را کمتر دارند. در این جلسه تمام مسئولان مرتبط با بحث سهمیه‌های کنکور حضور داشتند و دستور کار معطوف به تجمیع و بهینه‌سازی سهمیه‌های متنوع و متعدد و بعضاً متناقض در جهت تقویت ملاک‌های علمی سنجش، ایجاد توازن و تعادل در توان علمی ورودی‌های آموزش عالی، برقراری عدالت آموزشی با توزیع عادلانه فرصت‌ها و امکانات تحصیل و تحقیق در آموزش عالی، حمایت از مناطق کمتر برخوردار با تخصیص هدفمند ظرفیت و سهمیه، حمایت از جوانان با وضعیت علمی مناسب با تعیین حدنصاب نمره علمی قابل‌قبول، ایجاد تلفیق فرهنگ‌ها و همدلی بین اقوام مختلف، ایجاد رقابت سالم بین داوطلبان و افزایش احساس رضایت در آن‌ها و ایجاد امید به اصلاح و بهبود قوانین و مقررات در افکار عمومی بود