مرکز پژهش‌های مجلس: تا زمان دریافت مجوز زیست محیطی هیچ پروژه‌ای نباید بودجه بگیرد

به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا و به نقل از روابط عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات زیربنایی این مرکز طی گزارشی به بررسی اجمالی طرح‌های فاقد مجوز زیست محیطی در لایحه بودجه سال 1401 پرداخت.

در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس با بیان این نکته که توسعه بدون ضابطه و افزایش بارگذاری بر طبیعت موجب وارد شدن خسارات گسترده و بعضاً غیرقابل جبران بر پیکره طبیعی می‌شود، تصریح شده که در حال حاضر خسارات گسترده‌ای ناشی از عدم توجه به ضوابط زیست محیطی در اجرای اقدامات و طرح‌ها قابل مشاهده است.

در بخش دیگری از این گزارش وقوع رخدادهای متعدد گردوغبار، آلودگی هوای کلانشهرها، خشکی تالاب‌ها، فرونشست و فرسایش زمین، از میان رفتن گونه‌های ارزشمند گیاهی و جانوری و اختلال در چرخه طبیعت، تنها گوشه‌ای از آثار مخرب اقدامات انسانی بدون در نظر گرفتن ظرفیت برد و تاب‌آوری دانسته شده است.

در این گزارش ذکر شده که متأسفانه علی‌رغم توجه سیاست‌گذار به اهمیت موضوع محیط زیست، برخی از برنامه‌ریزان و مدیران اجرایی مسئله محیط زیست را به عنوان یک موضوع فرعی و حاشیه‌ای به حساب می‌آورند. در سال‌های گذشته طرح‌های متعددی با فقدان انجام مطالعات جامع ارزیابی آثار زیست محیطی و بدون داشتن تأییدیه زیست محیطی با استفاده از منابع وجوه عمومی اجرا و در مواردی به بهره‌برداری رسیده‌اند که خسارات آن گریبانگیر کشور شده و هزینه‌های هنگفتی به اقتصاد، سلامت و کیفیت زیست شهروندان و طبیعت وارد کرده است.

در ادامه این گزارش بیان شده که رئیس محترم سازمان حفاظت محیط زیست در اقدامی درخور توجه، در نامه‌ای خطاب به رئیس مجلس شورای اسلامی، خواستار عدم تصویب و تخصیص اعتبارات به پروژه های فاقد مجوز زیست محیطی شده است. به همین سبب گزارش حاضر بررسی مختصری درخصوص این موضوع داشته و پیشنهادهایی را برای حل این مسئله و تعیین تکلیف پروژه‌های فاقد مجوز در چارچوب قوانین موجود داشته است. همچنین با توجه به نارسایی‌های چرخه موجود ارزیابی، پیشنهادات میان مدت نیز ارائه شده است.

در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی 5 راهکار فوری برای تعیین تکلیف این پروژه‌ها تعریف شده است که این موارد به شرح زیر است:

1. تشکیل کارگروهی ذیل اختیارات اصل 138 قانون اساسی به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور و دبیری معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با حضور معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه، معاون حقوقی رئیس جمهور، وزرای مسکن، راه و شهرسازی، صمت و نیرو جهت تعیین تکلیف کلیه طرح‌های مصوب فاقد مجوز زیست محیطی (از مرحله امکان‌سنجی تا آماده بهره‌برداری) و انتشار عمومی تصمیمات کارگروه فوق و ابلاغ نتایج کارگروه توسط رئیس جمهور جهت اجرا.

2. اضافه کردن بند الحاقی در ذیل تبصره "8 " لایحه بودجه سال 1401 و تصویب آن؛ تخصیص مشروط اعتبار به این 411 طرح در قانون بودجه و الحاق بند پیشنهادی زیر به تبصره "8 " ذکر شود.

(بند "س" - دولت مکلف است ظرف 4 ماه پس از تصویب قانون بودجه، وضعیت بررسی مطالعات ارزیابی زیست محیطی طرح‌های تملک دارایی سرمایه‌ای را در چارچوب قوانین و در قالب‌های موافقت، موافقت مشروط و مخالفت تعیین تکلیف کند). تخصیص اعتبار به طرح‌های مذکور تنها در صورت دریافت موافقت یا موافقت مشروط امکان‌پذیر است.

3. تقویت قدرت و نقش سازمان حفاظت محیط زیست در تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها

4. ملزم کردن سازمان به قبول مسئولیت‌های خود در رد یا تأیید گزارشات ارزیابی آثار زیست محیطی طرح‌ها در موعد مقرر قانونی فارغ هر ملاحظه غیرکارشناسی و فشارهای سیاسی (سازمان مکلف شود طبق قانون و آیین‌نامه‌های موجود، صرفاً برای هر طرح موافقت، موافقت مشروط یا مخالفت خود را اعلام کند).

5. تعطیلی کارگاه، توقف اجرای طرح‌های فاقد مجوز بر اساس نتیجه کارگروه پیشنهادی در بند "1" و عدم تخصیص هرگونه منابع از وجوه عمومی به این طرح‌ها تا زمان دریافت مجوز زیست محیطی و رعایت ضوابط زیست محیطی.

متن کامل این گزارش را اینجا بخوانید