مستندی در جستجوی زندانبان طالقانی، بازرگان، روزبه و دیگران / استوار ساقی در زندانی که 40 سال پیش تخریب شد چه کرد؟

میلاد محمدی کارگردان مستند «استوار ساقی» درباره این مستند در گفت‌وگو با خبرآنلاین، توضیح داد: بخش عمده تصویربرداری «استوار ساقی» به اتمام رسیده که بیشتر شامل مصاحبه با افراد مطلع و شاهدین عینی در زندان قزل قلعه بوده است. درحال حاضر مشغول تصویربرداری بخش هایی هستیم که مربوط به بازسازی فضای زندان است. زیرا زندان قزل قلعه حدود 40 سال است که تخریب شده است و تصاویر و عکس های محدودی از آن وجود دارد، در حال حاضر تمرکز خود را روی بازسازی فضای زندان گذاشته ایم و تلاش کرده ایم تا با منابع موجود، تصویر دقیقی ارائه بدهیم. جستجو در بین عکس های آرشیوی و منابع هم تقریبا به پایان رسیده است. هرچند که جستجو تا آخرین روز مستند با پروژه همراه خواهد بود و هر لحظه ممکن است که به یک منبع جدید دست پیدا کنیم و اطلاعات خود نسبت به زندان را تکمیل کنیم. کارگردان مستند «استوار ساقی» درباره شکل گیری ایده این مستند بیان کرد: زندان قزل قلعه یکی از مکان های شاخص تاریخ معاصر ما است. از این منظر که از اواسط دهه 30 تا اواخر دهه 40 این زندان مکانی بوده که زندانیان سیاسی و مبارز با رژیم پهلوی از طیف های مختلف همه به نحوی با این زندان سر و کار داشته اند. از چهره های ناشناس و دانشجو گرفته تا چهره هایی مانند آیت الله طالقانی، مهندس بازرگان، خسرو روزبه و... در آن زندان بوده اند و بخش مهمی از تاریخ مبارزات مردم معاصر در زندان قزل قلعه رقم خورده است. با مطالعه تاریخ شفاهی و مرور خاطرات افراد همیشه به این زندان برمی‌خوردیم و تقریبا در تمام خاطراتی که با آن ها برخورد داشتیم؛ نام استوار ساقی شاخص بود. وی افزود: همیشه زمانی که ما درباره آن دوره تاریخی و زندان قزل قلعه مطالعه می کردیم، اسم استوار ساقی را می دیدیم و این به یک کنجکاوی درباره شخصیت استوار ساقی تبدیل شد. چون روایت های جالبی از این شخص از جانب افراد مختلف وجود داشت، کنجکاوی در ما شکل گرفت که چنین آدمی در این زندان چه می کرده و چه سرنوشتی داشته است. وقتی کمی روی استوار ساقی متمرکز شدیم به روایت ها و ماجراهای جذابی برخورد کردیم که به نظر ما رسید که چنین چیزی نباید در تاریخ گم شود و وجود چنین کاراکتری در چنین فضا و دوره تاریخی می تواند حرف هایی برای گفتن داشته و برای مخاطب جذاب باشد. به همین دلیل روی این سوژه متمرکز شدیم و تصمیم گرفتیم این مستند ساخته شود.

محمدی درباره حضور در هجدهمین جشنواره «سینماحقیقت» مطرح کرد: به امید خدا مستند «استوار ساقی» به جشنواره امسال می رسد و ما تمام تلاش خود را می کنیم تا این اتفاق بیفتد. برخی مسائل مانند محدودیت دسترسی به آرشیوها، پیدا کردن افراد مرتبط و... باعث شد که تولید این کار با سرعت کمتری پیش برود.

این مستندساز در بخش دیگری از صحبت های خود درباره همکاری خود با مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی گفت: همکاری با مرکز گسترش به خصوص برای مستندسازان تجربه بسیار خوبی است از این منظر که تنها مکانی است که به مستند با دید حرفه ای و تخصصی نگاه می کند و چالش های مستندسازان را درک می کند. به معنای واقعی مستندسازان را مورد حمایت خود قرار می دهند و این به دلیل این است که دست اندکاران مرکز گسترش به مستند اشراف کامل دارند و برخی از آنها حتی مستندساز هستند. میلاد محمدی کارگردان مستند «استوار ساقی» در پایان درباره شرایط این روزهای سینمای مستند بیان کرد: ما مستندسازان جوان و خلاق و خوش فکری داریم و شاهد آثار بسیار خوبی از این مستندسازان بودیم ولی چالش اصلی که مستندسازان با آن مواجه هستند محدودیت نهادها، ارگان ها و سازمان هایی است که از ساخت فیلم مستند مخصوصا از نوع غیرسفارشی آن حمایت می کنند. متاسفانه برخی آثار با پژوهش و دقت کمتری تولید می شوند که نگاه به مستند را ضربه زده است. به جز جشنواره ای که وجود دارد محلی برای عرضه وجود ندارد تا مردم بتوانند مستندها را نگاه کنند و اگر هم با اغماض نگاه کنیم تعداد بسیار اندکی فضا برای ارائه وجود دارد. خیلی از مستندهای خوب به دست مخاطبان نمی رسد و این باعث می شود تا سلیقه مردم در این زمینه رشد نکند. بودجه های پایین هم بسیار ضربه زننده است. مشکل دیگری که وجود دارد نبودن آرشیوهای مرتب و قابل دسترسی برای مستندسازان است. «نخست وزیر پنج روزه»، «کفش پاراز»، «روز کودتا» و «عشق شمعدانی‌ها» مستندهایی هستند که میلاد محمدی کارگردانی‌شان را برعهده داشته است. «استوار ساقی» تولید مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی است.

5757

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1929989