مستند "نحیط" در قلب غزه ساخته شد اما پدرم آن را ندید / سردار شادمانی می‌گفت "جریان زندگی در غزه را مستند کنید"

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، احسان شادمانی مستندساز و یکی از چهره‌های فعال در حوزه فلسطین و مستندسازی با این مضمون است. مستندهای «داستان ساحل شرقی»، «آن هفت روز» و «نحیط» از جمله آثار اوست که درباره فلسطین ساخته شده است.

«نحیط» روایت‌گر زنی پرستار، اهل غزه است که در پی جنگ و حملات هوایی ظالمانه رژیم غاصب صهیونیستی با مشکلات و چالش‌های فراوانی روبرو می‌شود. وجه تمایز این مستند، تولید آن در سرزمین‌های اشغالی با گروهی از تصویربرداران فلسطینی است که در عین حال، گروه کارگردانی، تدوین و تهیه‌کنندگی در داخل ایران به فعالیت مشغول‌اند.

شادمانی که کارگردان این فیلم مستند است، درباره سوژه مستند نحیط می‌گوید: پیشتر تجربه‌ای داشتیم و توانسته بودیم با تیمی در داخل غزه ارتباط بگیریم و فیلمی بسازیم. با توجه به همین تجربه، به سوژه‌ای به اسم خانم «ساره فوزی ناصر» پرستار 25 ساله اهل غزه رسیدیم که در دانشگاه الازهر مصر درس خوانده و همراه با همسر و دو فرزندش در غزه زندگی می‌کند. سناریوها را رد و بدل کردیم و در نهایت مشخص شد که قرار است این فیلم را در چه لوکیشینی و با چه رویکردی بسازیم. در نهایت، همکاران ما در غزه به مدت 3 روز در داخل بیمارستان از او تصویربرداری کردند اما بعد از این 3 روز ارتباط ما با او به مدت حدود 40 روز قطع شد.

وی ادامه داد: بعد از 40 روز که خبری از خانم فوزی ناصر پیدا کردیم، به ما گفتند که اسرائیل به منطقه بیمارستان وارد شده و دوربین به همراه رم‌هایش در محل بیمارستان باقی مانده، خانم فوزی ناصر نیز در حالت کما قرار دارد و پسر 4 ساله‌اش شهید شده است. تیم تولید اهل غزه فکر می‌کردند ساخت این مستند نیمه تمام مانده و سوژه از بین رفته است، اما بهشان گفتیم که این ماجرا جای کار دارد. ازشان درخواست کردیم دوربین را دوباره احیا کنند و بالای سر او بروند. نزدیک به 15 روز بعد، او به زندگی برگشت و کارش را به عنوان پرستار آغاز کرد.

او درباره نامگذاری این فیلم مستند گفت: اسم این مستند نحیط است که در واژگان عربی به معنای اشکی است که از چشم نمی‌آید اما در سوز دل و سینه وجود دارد. شاید بتوان گفت نوعی بغض فروخورده است.

سردار شهید علی شادمانی، پدر احسان شادمانی است که در جریان حملات رژیم صهیونیستی به کشورمان به شهادت رسید. او در زمان شهادت به عنوان فرمانده قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا مشغول به خدمت بود.

احسان شادمانی در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا پدرش در جریان فیلم‌های مستند او بوده و یا اینکه آنها را تماشا می‌کرده است، گفت: قبل از هر چیز باید بگویم برایم بسیار قابل افتخار است که پدرم جانش را برای مردمی داد که بسیار باارزش‌اند و ما به این موضوع افتخار می‌کنیم.

وی خاطرنشان کرد: من و پدرم ارتباط بسیار نزدیکی داشتیم؛ سوژه مستندهایی که کار می‌کردم را به ایشان نشان می‌دادم و نظراتش را دریافت می‌کردم. خاطرم هست 3 سال پیش بود که به صورت جدی تصمیم گرفتم درباره تاریخ فلسطین و رژیم صهیونیستی فیلمسازی کنم. وقتی موضوع را با ایشان در میان گذاشتم، گفت: «اینکه وظیفه شماست.» هر فیلمی هم که ساخته می‌شد با هم می‌دیدیم و نظرش را می‌گفت. فکر می‌کنم در چند وقت اخیر، همه مستندهایی که درباره این موضوع ساخته‌ام را دیدند و نظر دادند.

او با تاکید بر اینکه روایت زندگی در دل جنگ یکی از سوژه‌های اصلی مستندهایش بوده است، گفت: یکی از موضوعاتی که برای ایشان جذاب بود و همواره مرا تشویق می‌کرد که درباره‌اش فیلم بسازم این بود که نگاه اجتماعی به مردم فلسطین را حفظ کنید. برای مثال، در مستند «داستان ساحل شرقی» و «آن هفت روز» جریان داشتن زندگی را نشان دادیم. در مستند سرزمین ققنوس به چادر جنگ‌زده‌ها می‌رویم اما باز هم روایت زندگی نشان می‌دهیم. مستند نحیط نیز چنین روایتی داشت که البته فرصت نشد پدرم آن را تماشا کند.

مستند «پرونده‌های بی‌بی» ساخته الکس گیبنی درباره پرونده قضایی نخست وزیر رژیم صهیونیستی است. شادمانی در گفت‌وگویی که چندی پیش در یکی از برنامه‌های تلویزیونی داشته است، درباره این مستند خارجی نیز توضیح داد: این فیلم مستند، ترکیبی از تصاویری است که خودشان ادعا می‌کنند از طریق دوربین‌های مداربسته جلسات بازجویی نتانیاهو، خانواده و برخی از همکارانش دریافت شده است. در کنار آن با برخی از افراد مطلع نیز گفت‌وگو شده است. همانطور که می‌دانید پرونده‌هایی از نتانیاهو که در این مستند بررسی شده است، مربوط به سال 2016 تا 2018 است. این پرونده‌ها که اسمشان هزار، دو هزار و سه هزار است، مربوط به هدیه‌ها و رشوه‌هایی است که او و خانواده‌اش دریافت کرده است. البته این شک و ابهام وجود دارد که این فیلم‌ها چه طور از دل نهادهای اطلاعاتی مثل موساد بیرون کشیده شده است؟

وی ادامه داد: این مستند بسیار جالب توجه است؛ چرا که در آن عنوان می‌شود نخست وزیر رژیم صهیونیستی از سرمایه‌داران مختلف و تجار ثروتمند در سراسر دنیا، رشوه‌هایی گرفته تا یکسری کارچاق‌کنی‌هایی انجام بدهد!

شادمانی ضمن معرفی الکس گیبنی گفت: الکس گیبنی یک مستندساز امنیتی است و مشخص است که بسیاری از کارهای او به واسطه اطلاعات امنیتی که در اختیارش گذاشته شده است، ساخته می‌شود. البته درست است که در بخش مستند اسکار جایزه گرفته است اما مخاطبی که فیلمش را می‌بیند متوجه می‌شود که این حجم از اطلاعات به راحتی در اختیار یک مستندساز قرار نمی‌گیرد. علاوه براین، مگر می‌شود که فیلم‌های امنیتی از بازجویی نخست وزیر رژیم صهیونیستی را در فیلمت نشان بدهی، اکران هم بگیری اما زنده بمانی؟!

این فیلمساز مستند در پاسخ به سوالی درباره اینکه چرا چنین فیلمی ساخته می‌شود، بیان کرد: وقتی جنگ 7 اکتبر آغاز شد و به شکلی بی‌رحمانه به غزه حمله کردند، جنایت‌های بی‌شماری انجام شد. دیدید که بسیاری از مردم دنیا نسبت به این فجایع انسانی اعتراض کردند. به نظر می‌رسد که هیئت حاکمه آنان و به ویژه افرادی که در پشت پرده دارای قدرت هستند، با اجازه دادن برای ساخت چنین فیلم‌هایی به دنبال این هستند که بگویند کلیت رژیم اسرائیل متفاوت با نتانیاهو و جنایاتی است که او رقم زده است. به عبارت دیگر می‌خواستند بگویند که حساب ما را از نتانیاهو جدا کنید! جالب است که شبیه به چنین سیاستی را در رفتار سیاستمداران آمریکایی هم می‌بینید؛ جایی که می‌گویند ترامپ دیوانه است و کارهای او مورد تایید دولت آمریکا نیست. از سویی دیگر، بسیار خنده‌دار است که ترامپ تهدید می‌کند و می‌گوید اگر نتانیاهو را دوباره به محاکمه ببرید، کمک‌هایی که به رژیم صهیونیستی انجام می‌دهم را قطع می‌کنم! بنابراین به راحتی می‌توان فهمید که پشت پرده، اتفاقات دیگری در حال وقوع است.

وی تاکید کرد: در این مستند چند نکته برایم بسیار جالب بود؛ برای مثال، شخصیت نتانیاهو، شخصیت بسیار حقیری است. می‌بینید که او در برخی از معاملاتش یک بسته سیگار یا یک شیشه مشروب به عنوان رشوه گرفته است! اینها نشان می‌دهد که او چه شخصیت حقیری است.