مصباح: شورای عالی سینما می‌تواند مرجع حل اختلافات مربوط به شبکه نمایش خانگی باشد
تهیه‌کننده فیلم سینمایی «پوست» معتقد است که اگر اراده شورای سینما بر تعالی و تقویت جایگاه سینما استوار باشد، می‌توان امیدوار بود که اتفاقات خوبی رقم بخورد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، سیاستگذاری و راهبردسازی دو رکن مهم از ارکان مدیریت بر اقلیم فرهنگ و هنر است که از گذشته تاکنون در نسبت اداره نظام‌های مختلف فرهنگی و هنری مطرح بوده است. به موازات پیشرفت علم مدیریت و دانش سیاستگذاری، توجه و تمایل نظام‌ها و مجموعه‌های مختلف فرهنگی و هنری نیز به سیاستگذاری و راهبردسازی افزایش پیدا کرده است؛ به‌ویژه آن دسته از نظام‌ها و مجموعه‌های فرهنگی و هنری که دغدغه اثربخشی، بالندگی، آینده‌سازی و حرکت در مسیر درست را دارند، هرگز خود را از سیاستگذاری و راهبردسازی بی‌نیاز نمی‌دانند. بدین معنا یکی از کانونی‌ترین نقاط تمرکز این نوع نظام‌ها، تمرکز بر سیاستگذاری و راهبردسازی است؛ زیرا امروزه یکی از کلیدی‌ترین الزامات و شروط تضمین‌کننده موفقیت در سازمان‌ها و مجموعه‌های فرهنگی و هنری، مبادرت به برنامه‌ریزی، سیاستگذاری و راهبردسازی‌های مناسب و متناسب با اهداف، اولویت‌ها، ماموریت‌ها و چشم‌اندازهای سازمانی است.
سینما به‌مثابه یکی از بارزترین عرصه‌های متجلی در فرهنگ و هنر جوامع، هیچ‌گاه از سیاستگذاری و راهبردسازی بی‌نیاز نبوده و برای نیل به منویات و مقاصد خود همواره نیازمند توجه و تمسک به این دو رکن مهم و موثر بوده است. تجربه تاریخی حاکی از آن است در مقاطعی که سینما به‌واسطه سیاستگذاری و راهبردسازی‌های مقتضی، منسجم و اثربخش، پشتیبانی و راهبری شده، نتایج و ثمرات شایسته‌تری به بار نشسته است تا زمان‌هایی که سینما بدون نقشه راه و به قول معروف «بادی به هر جهت» طی طریق کرده است.
شورای عالی سینما ازجمله ساختارهایی بود که در واپسین روزهای تیر ماه 1389 با هدف حسن راهبری و مبادرت به سیاستگذاری و راهبردسازی‌های مقتضی برای سینما در دولت دهم تشکیل شد. شورایی مرکب از معاون سینمایی، جمعی از سینماگران و در راس همه شخص رئیس‌جمهور که بنا داشت به شورایی راهبردی و منشاء تاثیر در سینما بدل شود. دی ماه 1389 بود که اولین جلسه این شورا با حضور رئیس‌جمهور وقت برگزار شد. این جلسه مصوباتی نظیر: ضرورت تامین تجهیزات فنی سینما، احداث سالن‌های سینمایی، رفع مشکل بیمه، بازنشستگی و بیکاری هنرمندان و سینماگران، تشکیل سازمان مستقل سینمایی و احداث سالن‌های سینمایی مورد اجماع و موافقت قرار گرفت.
شهریور 1390 بود که آیین‌نامه اجرایی شورای عالی سینما از سوی رییس‌جمهور وقت، ابلاغ شد. طبق این آیین‌نامه، جلسات شورای عالی سینما با حضور رییس یا نایب‌رییس و حداقل دوسوم اعضای آن رسمیت پیدا می‌کرد و تصمیمات آن با موافقت اکثریت حضار و تایید رییس‌جمهور اتخاذ می‌شد. همچنین شورای عالی سینما حداقل هر سه ماه یک‌بار باید تشکیل جلسه می‌داد. مهم‌ترین وظایف شورای عالی سینما (البته روی کاغذ) عبارت بودند از تصویب سیاست‌های کلان سینمای ایران، تعیین ساز و کارهای لازم برای اعمال مدیریت هماهنگ منابع و امکانات ملی در عرصه سینما، تصویب برنامه‌های حمایت از تولید آثار فاخر سینمایی، تصویب شیوه‌های حمایت از توسعه شهرک‌ها، پردیس‌ها و فضاهای سینمایی، ارایه تسهیلات و پشتیبانی مالی و اعتباری و حمایت از تامین کالاها، خدمات و فعالیت‌های سینمایی، تصویب طرح‌های کلان و راهبردی سینمای ایران و اختصاص منابع لازم، پیشنهاد مقررات و لوایح موردنیاز در حوزه سینما به مراجع ذی‌ربط، اتخاذ راه‌کارهای مناسب و اصلاح زیرساخت‌ها برای بهبود شیوه‌های آموزش و تربیت سینماگران متعهد و تصویب برنامه‌های حمایت از فعالیت‌های پژوهشی و دستیابی به فناوری‌های روز در حوزه صنعت سینما.
در بدو شکل‌گیری مهم‌ترین کارکردی که بر موجودیت شورای عالی سینما مترتب شده بود، مبادرت به سیاستگذاری‌های کلان سینمای کشور بود. البته نکته کلیدی این بود که در زمان تشکیل این شورا، خانه سینما منحل و معاونت سینمایی به سازمان سینمایی تبدیل شده بود. بنابراین جواد شمقدری با تشکیل جلسه‌های شورا با حضور ریاست‌جمهوری قصد داشت سیاستگذاری‌ها و برنامه‌های حوزه سینما را به تایید رییس‌جمهوری برساند. هرچند در همان مقطع نیز تصویر روشنی از خروجی این شورا در دست نبود و حتی اگر در عمل مصوبه‌ای هم داشت، به اجرا نرسید. اعضای شورای عالی سینما در دولت دهم را داوود میرباقری، مسعود جعفری‌جوزانی، احمد نجفی، جمال شورجه، مسعود ده‌نمکی و محسن علی‌اکبری تشکیل می‌دادند.
یک سال پس از روی کار آمدن دولت یازدهم و در فروردین سال 1393 بود که نخستین جلسه این شورا با معرفی اعضای جدید آن برگزار شد. مسعود جعفری‌جوزانی، خسرو سینایی، پرویز پرستویی، منوچهر محمدی، احمدرضا درویش، سیدرضا میرکریمی و فرهاد توحیدی اعضای جدید شورایی بودند که تنها تفاوتش با شورای قبلی حضور نیافتن رئیس‌جمهور در جلسات آن بود.
بی‌اعتنایی رئیس دولت یازدهم به جلسات شورای عالی سینما از یک‌سو و عدم اعتقاد حجت‌الله ایوبی رئیس وقت سازمان سینمایی به کارایی نظام شورایی از سوی دیگر، باعث شد که این شورا رفته‌رفته از وزن و اعتبار بیفتد. تااینکه سرانجام پس از کش و قوس‌های فراوان، شنبه 28 فروردین ماه 1395 رئیس وقت سازمان سینمایی از انحلال این شورا خبر داد و پرونده شورای عالی سینما در دولت یازدهم بسته شد.
اکنون با روی کار آمدن دولت سیزدهم و پس از گذشت 8 سال از انحلال و تعطیلی شورای عالی سینما، بار دیگر موضوع احیای این شورا از سوی محمد خزاعی رئیس جدید سازمان سینمایی مطرح و فراگیر شده است. موضوعی که از زمان طرح تاکنون زمینه‌ساز موضع‌گیری‌ها و اظهارنظرهای متعدد و گوناگونی شده است.
برای وارسی و ارزیابی دقیق‌تر موضوع، به سراغ محمدرضا مصباح تهیه‌کننده و فعال حوزه سینما رفتیم و نظرات او را درباره احیای شورای عالی سینما جویا شدیم.
مصباح که این روزها در مقام تهیه‌کننده، فیلم سینمایی «پوست» را بر پرده سینماها دارد، در پاسخ به این پرسش که آیا ساختاری از جنس شورای عالی سینما می‌تواند برخی از چالش‌های مهم سینمای ایران نظیر: فقدان نقشه راه، نبود طرح‌های کلان و راهبردی، عدم استراتژی مشخص در بخش‌های مختلف و موارد دیگری از این دست را مرتفع سازد یا خیر، به خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم گفت: تصور می‌کنم توفیق یا عدم توفیق شوراهای اینچنینی بستگی به اراده و همت اعضای آن دارد. اینکه اعضای حاضر در شورا چه ایده ها و اندیشه‌هایی دارند، می‌خواهند چه کارهایی انجام دهند و چه تصمیماتی بگیرند، یکی از مهم‌ترین وجوه تعیین‌کننده توفیق یا عدم توفیق شورای عالی سینما است.
وی ادامه داد: اگر اراده اعضای شورا بر تعالی و تقویت جایگاه سینما استوار باشد، در پرتو حضور رئیس‌جمهور در ترکیب و جلسات شورا می‌توان امیدوار بود که اتفاقات خوبی رقم بخورد و مصوبات شورا به نفع سینما و کلیه ارکان حاکمیت باشد. در غیراینصورت این شورا نیز مانند بسیاری از شوراهای عالی که در کشور وجود دارند، صرفا به تصویب مصوباتی خواهد پرداخت که نهایتا اجرایی نخواهند شد و روی زمین خواهند ماند.
تهیه‌کننده فیلم سینمایی «پوست» تصریح کرد: اکنون یکی از مسائل ساده و پیش‌افتاده ما مربوط به حوزه نمایش خانگی است. چندین سال است که کشمکش‌های مختلف و بی‌سرانجامی میان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صدا و سیما و اخیرا ساترا بر سر اداره و راهبری شبکه نمایش خانگی شکل گرفته است؛ درحالی‌که این مسئله به‌واسطه حسن تعامل میان نهادها و دستگاه‌های مذکور قابل رفع است؛ حسن تعاملی از جنس ایجاد یک شورای مشورتی مشترک میان همه ارکان ذی‌ربط و نقش‌آفرین. اما در عمل چنین اتفاقی رخ نداده و گویی هدف گم شده است. تصور می‌کنم شورای عالی سینما در این زمینه می‌تواند نقشی قاطع و تمام‌کننده داشته باشد و به تعیین تکلیف بپردازد.
مصباح افزود: خوشبختانه با حضور آقای اسماعیلی در مسند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همچنین آقای خزاعی به‌عنوان رئیس سازمان سینمایی که خود تجربه و سابقه تهیه‌کنندگی سینما را هم دارد و شرایط سینماگران را به خوبی درک می‌کند، این امیدواری وجود دارد که تعامل لازم و مناسبی میان همه ارکان سینما برقرار شود، همگی دور یک میز جمع شوند و برای رفع معضلاتی که اکنون سینما به‌عنوان ویترین فرهنگی نظام گرفتار آن است، چاره‌اندیشی کنند.
این تهیه‌کننده سینما در بخش دیگری از سخنان خود به نقش بالقوه و موثر شورای عالی سینما در قبال اشاره کرد و در این‌باره گفت: هنگام اتخاذ بسیاری از تصمیمات برون‌سازمانی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا سازمان سینمایی به‌تنهایی قادر به تصمیم‌گیری نیستند. برای مثال، اجازه بدهید به یکی از مواردی که مربوط به شورای پروانه نمایش آثار سینمایی است، اشاره کنم. اکنون موارد متعددی وجود دارد که برای فیلمی سینمایی پروانه نمایش صادر شده اما آن فیلم اجازه اکران پیدا نکرده است. به هر ترتیب ممکن است که هر دستگاه یا ارگانی درباره این قسم از فیلم‌ها ادعایی داشته باشد که در جای خود قابل بررسی است. شورایی از جنس شورای عالی سینما می‌تواند مشکلاتی از این جنس را مرتفع سازد. زیرا وقتی یک ساختار عالی، ظرفیت و امکان تصمیم‌گیری‌های کلان و برون‌سازمانی را داشته باشد، هنگام بروز چنین مشکلاتی قادر خواهد بود نقش موثر و به‌سزایی ایفا کند.
نیرومند: پس از گذشت 42 سال از انقلاب هنوز سینمای ملی نداریم / شورای عالی سینما فرمان سینمای بی‌مخاطب را به سمت سینمای مخاطب‌پسند بچرخاند توکلی: به‌جای شورای عالی سینما شورای عالی هنر تشکیل شود / ماجرای نامه جمعی از هنرمندان به آیت‌الله رئیسی چه بود؟ «بازی مرکب»؛ خرد شدن استخوان‌های فرودستان زیر چرخ‌دنده‌های مهلک نظام سرمایه‌داری / تفریحی که سرمایه‌داران از تماشایش لذت می‌برند پشت‌پرده اولین همکاری مشترک سینمایی رژیم صهیونیستی و عربستان / جعل تاریخ به‌بهانه روایت زندگی حضرت موسی (ع) شگرد جدید پلتفرم‌های شبکه نمایش خانگی برای نقض حقوق مخاطبان!
