مصرف غیرمنطقی آب در پایتخت

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، سال آبی 1401 تا 1402 (از اول مهر تا 31شهریور) با افزایش مصرف آغاز شد؛ شروعی که هشدار مسئولان حوزه آب را به همراه داشت. بررسی‌ها نشان می‌دهد سال آبی 1400تا1401 وضعیت بسیار نامطلوب بود و این موضوع همراه خشکسالی، تنش آبی در برخی استان‌ها و مشکلاتی برای تامین آب در برخی از نقاط کشور به وجود آمد. حالا مسئولان وزارت نیرو و متخصصان حوزه آب می‌گویند از مصرف‌کنندگان بخش خانگی می‌خواهیم در مصرف آب صرفه‌جویی کنند تا خشکسالی بدون قطعی پشت سر گذاشته شود. هرچند اقداماتی که در طول سال‌های گذشته انجام شده، نتوانسته پاسخگوی شرایط فعلی باشد، اما ظاهرا برنامه‌های بلندمدت در دولت کلید خورده است. میزان ورودی آب به سد‌های تهران در سال آبی گذشته نسبت به سال آبی قبل از آن 16 درصد کاهش یافت. این خبری بود که بهزاد پارسا، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای تهران اعلام کرده و گفته کارنامه سال آبی 1401-1400 را در حالی می‌بندیم که میزان بارش‌های استان در مقایسه با متوسط بلندمدت با کاهش 26 درصدی روبه‌رو بوده که ورودی آب به مخازن سد‌های تهران را نیز تحت‌تأثیر قرار داده‌است. مقایسه میزان بارش‌ها در حوزه عملکرد استان تهران بیانگر کاهش 25 درصدی نزولات جوی سال آبی 1401-1400 نسبت به 275.6میلی‌متر بارش سال آبی 1400-1399 است. همین امر با توجه به برخوردار نبودن از بارش برف و پوشش برفی نامناسب در حوضه آبریز سد‌های تأمین‌کننده آب شرب کلانشهر‌های تهران و کرج در زمستان سال1400 موجب شد اندک برف موجود در حوضه آبریز سد‌ها نیز به‌تدریج ذوب شده و شاهد رواناب و سیلاب‌های ناشی از ذوب برف نباشیم که همین امر میزان ورودی آب به مخازن سد‌های پنجگانه تهران را با کاهش 16درصدی نسبت به سال آبی گذشته روبه‌رو ساخت.

عمده بارش‌ها در عرض‌های جنوب و جنوب‌شرقی کشور رخ داد. سهم شمال کشور و نوار ساحلی از بارندگی‌های تابستانی به عنوان منطقه‌ای که همیشه بارندگی دارد و در تابستان بارش‌های کمتری را دریافت می‌کند، کمتر از حد نرمال بود؛ یعنی در سال جاری بارش‌های این منطقه کمتر از سال‌های قبل بود. از ابتدای سال زراعی تاکنون، میزان بارندگی‌های کشور 176‌میلی‌متر بوده‌است که از مقدار نرمال سالانه - که 233میلی‌متر است - به‌طور متوسط 57 میلی‌متر یعنی 24.5درصد در پهنه کشور از متوسط بلندمدت کمتر گزارش شده‌است. همین اعداد و ارقام نشان می‌دهد تاکنون باید برنامه‌ریزی جدی در این زمینه به اجرا می‌رسید. محمد جوانبخت، معاون آب و آبفای وزیر نیرو می‌گوید شرایط آب در کشور به گونه‌ای است که همه مدیران باید خود را در شرایط بحرانی ببینند و تصمیم‌گیری‌ها بر این اساس صورت پذیرد. به گفته وی، اقتصاد آب، تعرفه‌ها و ارزش واقعی آب، پاشنه آشیل بخش آب است که باعث شده نتوانیم به اهداف خود به صورت کامل دست یابیم.

مصرف غیرمنطقی آب در پایتخت

شرکت آب و فاضلاب استان تهران اطلاعیه جدیدی در مورد وضعیت تأمین و مصرف آب پایتخت در شروع پاییز خشک 1401 صادر و اعلام کرد: در حالی که انتظار می‌رفت با شروع فصل پاییز از حجم بالای مصرف آب در تهران کاسته شود، اما به عنوان نمونه میزان مصرف آب در روز اول مهرماه معادل سه میلیارد و 450‌میلیون لیتر بوده و در بقیه روز‌های هفته اول مهرماه نیز تغییری نداشته‌است. این حجم مصرف آب با میزان مصرف آب در روز‌های اوج مصرف در تابستان گذشته تفاوتی ندارد و میزان مصرف آب در تهران در شرایطی همچنان بالاست که بنا بر اعلام سازمان هواشناسی استان تهران میزان بارش‌ها در مهر و آبان امسال کاهش محسوسی نسبت به میانگین بلندمدت دارد. همچنین میزان بارش‌های استان تهران در مقایسه با متوسط بلندمدت با کاهش 26درصدی مواجه بوده‌است. اکنون میزان ورودی آب به مخازن سد‌های پنج‌گانه تهران با کاهش 16درصدی نسبت به سال آبی گذشته مواجه است و در آستانه فصل پاییز و شروع سال آبی جدید با 411 میلیون متر مکعب ذخیره آبی و کسری 89 میلیون مترمکعبی نسبت به سال گذشته وارد سال آبی 1402-1401 می‌شویم.

راه‌های کاهش مصرف

مشترکان آب به سه دسته خوش مصرف، پر مصرف و بد مصرف تقسیم می‌شوند. برای کسانی که بیش از 14مترمکعب آب مصرف کنند افزایش قیمت به صورت پلکانی خواهدبود و کسانی که بیش از دو برابر الگو مصرف کنند در طبقه بد مصرف جای می‌گیرند که قبض آن‌ها تاکنون حدود 150 هزار تومان در ماه افزایش می‌یابد. نکته، اما اینجاست که سیستم تعرفه‌گذاری در بخش برق، در بخش آب هم باید اجرا شود تا استخر لوکس‌نشینان از آب شرب لبریز نشود. بر اساس اعلام وزارت نیرو، مشترکانی که الگوی مصرف را رعایت کنند، مشمول هیچ افزایش تعرفه‌ای نخواهندشد. همچنین مشترکانی که تا 5/1 برابر، دو‌برابر، سه برابر، چهار برابر و بالاتر از چهار برابر الگو به مصرف آب بپردازند، به ترتیب با ضریب 0.5، 0.75، 1.5، 3 و 5 نسبت به قیمت غیریارانه‌ای (شامل مجموع هزینه‌های تأمین آب) هزینه‌های توزیع آب و جمع‌آوری فاضلاب مطابق صورت‌های مالی به علاوه مقادیر غیریارانه‌ای هزینه آب خام و انرژی الکتریکی برای تلمبه‌زنی (پمپاژ) و تأمین آب و به صورت پلکانی (نسبت به مازاد) محاسبه و دریافت خواهدشد. این قوانین در دولت‌های گذشته هم وجود داشته، اما ظاهرا انگیزه‌ای برای اجرا وجود نداشت. حالا دولت سیزدهم مانده و خشکسالی اتفاق افتاده و سال بارشی پیش رو که معلوم نیست چه چیزی عایدش شود. اکنون بهترین راهکاری که متخصصان حوزه آب پیشنهاد می‌دهند اجرای درست قانون در راستای مدیریت مصرف آب است. همچنین بحث آمایش سرزمین در بخش کشاورزی است که می‌تواند تا حد‌زیادی به موضوع آب کمک کند، اما متاسفانه مسئولان جهادکشاورزی در استان‌های مختلف عملکرد منفعلانه دارند و برنامه‌ریزی در این زمینه مشاهده نمی‌شود. ادامه این روند قطعا ممکن نیست و باید تا‌شرایط بحرانی نشده چاره‌ای اندیشید.

منبع: جام جم