«معجزه آبخیزداری»| 5 خسارت بزرگ سیل چیست؟
طبق بررسی ها، کشور ایران از سیلخیزترین کشورهای دنیا است. با توجه به خسارات متعدد سیل در این گزارش به بیان پنج خسارت مهم سیل می پردازیم.
به گزارش خبرگزاری تسنیم «پرونده معجزه آبخیزداری»؛ ایران جزو 5 کشور سیلخیز جهان است. بررسی ها نشان می دهد یک سوم سیل های 70 سال اخیر در ایران در دهه 90 جاری شده است و هزاران میلیارد تومان خسارت به کشور را به دنبال داشته است. شمار این بلای نه چندان طبیعی در کشور نشان می دهد به طور متوسط هر 3 روز یک سیل جاری شده و طی آن بیش از همه استان های فارس، گلستان، خراسان رضوی، هرمزگان و سیستان و بلوچستان متضرر شده اند. آخرین موج سیلاب هفته گذشته در استان های جنوبی کشور رخ داد. اما گسترش سازه های آبخیزداری موجب شد خسارت ها در حد و اندازه های جاری شدن سیل ها نباشد.
از همین پرونده بیشتر بخوانید:
«معجزه آبخیزداری»| تحلیلی بر دلایل فرمان رئیس جمهور برای تقویت آبخیزداری «معجزه آبخیزداری»| آزموده را آزمودن خطاست / آیا باید منتظر وقوع حوادث بحران زای سیل در کشور باشیم؟ «معجزه آبخیزداری» | تأکید ائمه جمعه بر انجام طرح‌های آبخیزداری / راه نجات کشور از تنش های آبی آبخیزداری است «معجزه آبخیزداری»| عضو مجلس خبرگان رهبری: راه نجات کشور از کم‌آبی و سیل، آبخیزداری و آبخوانداری است وقوع سیل در دهه های اخیر در ایران خسارات متعددی را به دنبال داشته است که به طور کلی می توان این مهمترین این خسارات را در موارد زیر دانست:اول: از دست دادن آب و وقوع خشکسالی
از مهمترین خسارات سیل از دست دادن بخش قابل توجهی از منابع آب کشور بوده است. به اعتقاد کارشناسان چنانچه از هدر رفت این آب ها جلوگیری شود می توان ذخیره سالانه آبی کشور را تا دو برابر افزایش داد در حال حاضر ذخیره آبی کشور حدود 100 میلیارد متر مکعب در سال است. همچنین بررسی ها نشان می دهد 14 میلیون هکتار اراضی مستعد ذخیره سازی آب با آبخوانداری وجود دارد که در صورت نفوذ بارش ها در زمین، در مواقع خشکسالی می توان از این آب های ذخیره شده استفاده نمود و تا حد زیادی از خسارات ناشی از خشکسالی جلوگیری نمود.
دوم: از دست دادن خاک
دومین خسارت سیل، از دست دادن خاک است. طبق اعلام پژوهشکده آبخیزداری، سالانه 16 تن در هکتار خاک از بین می رود و طبق آمار اعلام شدن خسارت فرسایش خاک در کشور 56 میلیارد دلار (بیش از 56 هزار میلیارد تومان) است و این در واقع سه ضرر عمده را به دنبال خواهد داشت: یکی اینکه رواناب به سرعت جاری می شود و به سرعت هم از دسترس خارج می شود، دوم خاک حاصلخیز هم از دسترس خارج می شود خاکی که در حوزه امنیت غذایی و محصولات کشاورزی اثرگذار است و سوم وقتی خاک، گل و لای و سنگ های درشت دانه همراه رواناب به حرکت در بیایند، قدرت تخریب آب بیشتر شده و سیلاب مخرب تر از گذشته می شود و خسارت بالایی بر جای می گذارد.
سوم: خسارات و تلفات ملموس
از دیگر خسارات سیل، خسارات و تلفات ملموسی است که مدعی مطالبات دارد و همین اعداد و ارقامی است که توسط واحدهای مسئول از جمله سازمان ملی مدیریت بحران مورد توجه قرار گرفته و معمولا ثبت می شود. طبق اعلام مسئولین، خسارات ناشی از سیل 1398 به تاسیسات و زیرساخت های کشور بیش از 30 هزار میلیارد تومان بوده است و در سیل اخیر نیز با توجه به اعلام معاون اول رئیس جمهور خسارت سیل تنها به بخش کشاورزی حدود 1000 میلیارد تومان بوده است.
چهارم: خسارات غیرملموس
خسارت بعدی، سرمایه های ملموس و غیرملموسی که مستقیما از دست رفته و در محاسبات سازمان ملی مدیریت بحران به حساب نمی آیند. از جمله مصادیق این گونه خسارات سیل را می توان هدررفت آب و خاک اشاره کرد که ممکن است از خسارات عینی و ملموس نیز بالاتر باشد.
پنجم: خسارات اجتماعی
خسارات اجتماعی از جمله خسارات دیگر سیل است که بعضی از این خسارات در آمار و محاسبات مسئولان بدان اشاره می شود مثل تعداد مرگ و میرهای ناشی از سیل و بعضی خسارات نیز در محاسبات بدان اشاره نمی شود که از اهمیت زیادی نیز برخوردار است. از جمله این خسارات می توان به تأثر و تألم شدید سیل زدگان و فشار های سنگین روحی و روانی ناشی از آوارگی، از دست دادن عزیزان، نابودی خانه، تخریب زمین های کشاورزی، نابودی احشام و دام ها اشاره کرد که این گونه خسارات در آمارها بدان اشاره نمی شود.
نکته پایانی
نکته پایانی اینکه این گونه خسارات ناشی از بی توجهی به عملیات آبخیزداری و آبخوانداری و نادیده گرفتن مشارکت مردمی در مقابله با سیل است و تحقیقا راه پیشگیری از خسارات سیل، چشم پوشی از رویکردهای بخشی به کنترل سیل و مدیریت جامع حوزه آبخیز و آبخیزداری است که این مساله هم در اسناد و قوانین بالادستی جمهوری اسلامی ایران مثل سیاست های کلی محیط زیست بدان اشاره شده و هم کارشناسان به این مساله اذعان دارند.