مکش وام یک میلیارد تومانی مسکن جوانان برای چند متر خانه / تحریک سمت تقاضا با یک امیدواری 15 ساله / شورای پول و اعتبار از قیمت‌ها خبر دارد؟

به گزارش تابناک اقتصادی؛ حدود ده روز دیگر، نیم سال نخست سال جاری به پایان می‌رسد. در این میان آخرین گزارش بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن در شهر تهران مربوط به پنجمین ماه سال است. گزارشی که نشان می‌دهد در مردادماه، میانگین قیمت مسکن در پایتخت نسبت به تیر ماه با افزایش 3.1 درصدی به رقم میانگین 30 میلیون و 970 هزار تومان در هر مترمربع است. یا به عبارتی، 31 میلیون تومان در هر مترمربع میانگین قیمت خانه در کلان‌شهر تهران است. رقمی که به با یک حساب‌وکتاب ساده، نشان می‌دهد که هر فرد متقاضی برای خرید یک واحد 100 متری با میانگین قیمت کنونی، باید بیش از 3 میلیارد تومان پول نقد در حساب بانکی داشته باشد؛ آن‌هم در مردادماه و از همه مهم‌ترین این رقم میانگین است و میدانیم که در بسیاری از مناطق تهران، قیمت‌ها بسیار بالاتر از رقم اعلام‌شده است؛ بنابراین شخص متقاضی خرید مسکن، بایستی نگاهی به تسهیلات بانکی در حوزه مسکن داشته باشد. حال در این آشفتگی قیمت‌های بازار مسکن، هفته گذشته خبری از سوی مدیرعامل بانک مسکن رسانه‌ای شد که در نگاه اول امیدواری را به افرادی که به دنبال خرید خانه هستند، بازگرداند. این خبر خوش و کوتاه از موافقت شورای پول و اعتبار با افزایش سقف تسهیلات خرید مسکن و ارائه وام یک میلیارد تومانی خرید مسکن حکایت داشت. رقمی که با محاسبات فوق، به‌طور میانگین در تابستان 1400، حدود یک‌سوم پول مورد نیاز برای خرید یک خانه 100 متری در تهران را تأمین می‌کند. اما سؤالی که در ذهن بسیاری به وجود آمده است، شرایط دریافت این وام و چگونگی بازپرداخت اقساط آن است و اینکه به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟ در پاسخ به این سؤالات باید گفت: تنها بانک تخصصی در بخش مسکن چند روز قبل در خبری از موافقت شورای پول و اعتبار با افزایش سقف تسهیلات خرید مسکن از محل حساب سپرده پس‌انداز مسکن جوانان به یک میلیارد تومان خبر داد. بر این اساس دارندگان حساب پس‌انداز مسکن جوانان که از سال 1400 اقدام به افتتاح این حساب کنند، در یک دوره انتظار 5 تا 15 می‌توانند از تسهیلات مرتبط با این حساب بهره‌مند شوند. نرخ سود این تسهیلات برای کسانی که 5 سال ماهانه اقدام به واریز 200 هزار تومان کنند، 6 درصد است. ولی در پایان سال پنجم (سال 1405) در تهران 400 میلیون تومان، در شهر‌های بزرگ و مراکز استان 350 میلیون تومان و سایر شهر‌ها 300 میلیون تومان تسهیلات خرید مسکن دریافت خواهند کرد. نرخ سود این تسهیلات برای کسانی که در پایان سال پانزدهم اقدام به دریافت آن کنند، 9 درصد است. ارقام واریزی دارنده این حساب در 5 سال اول ماهانه 200 هزار تومان، در سال‌های ششم تا دهم هرماه 300 هزار تومان و در سال‌های یازدهم تا پانزدهم نیز ماهانه 400 هزار تومان است تا بتواند وام یک میلیارد تومانی را در پایان سال پانزدهم دریافت کند. رقم وامی که از محل حساب مذکور (حساب پس‌انداز مسکن جوانان) به کسانی که در سال جاری اقدام به افتتاح حساب کرده‌اند، داده می‌شود، در پایان سال پانزدهم (سال 1415) در تهران یک میلیارد تومان، کلان‌شهر‌ها 850 میلیون تومان و سایر شهر‌ها 700 میلیون تومان است. *س_وام یک‌میلیاردی چند سال دیگر پرداخت می‌شود؟_س* سال گذشته هم شورای پول و اعتبار با افزایش سقف تسهیلات خرید مسکن از محل حساب پس‌انداز مسکن جوانان تا 400 میلیون تومان در پایان سال پانزدهم موافقت کرده بود. به‌عبارت‌دیگر، اگر کسانی که سال 1399 این حساب را افتتاح کرده‌اند، در سال 1414 تنها 400 میلیون تومان وام مسکن می‌گیرند، اما کسانی که سال 1400 این حساب را بازکرده‌اند، در سال 1415 یک میلیارد تومان دریافت می‌کنند! *س_اقساط ماهانه 9 میلیون تومانی_س* بر اساس اعلام بانک مذکور، بازپرداخت تسهیلات یک میلیارد تومانی مسکن، 20 ساله است. با این حساب رقم اقساط آن ماهانه 8 میلیون و 997 هزار و 259 تومان خواهد بود. وام‌گیرنده در پایان سال بیستم، 2 میلیارد و 159 میلیون و 342 هزار تومان به بانک برمی‌گرداند که با کسر یک میلیارد تومان اصل وام، یک میلیارد و 159 میلیون و 342 هزار تومان آن سود این تسهیلات خواهد بود. *س_پیشنهادی برای اثربخش بودن تسهیلات _س* حال با نگاهی به اطلاعات فوق، متوجه خواهیم شد که این وام قرار نیست در این ایام به افراد متقاضی پرداخت شود و متأسفانه در شرایطی که بازار مسکن به هر خبر اقتصادی واکنش نشان می‌دهد، با اعلام این موضوع از سوی بانک مسکن، به یک‌باره شوک افزایش قیمت دوباره به بازار مسکن وارد شد و بسیاری از دلالان با ایجاد جو هیجانی و افزایشی، تأکید داشتند که موجی از تقاضا راهی بازار می‌شود. درصورتی‌که این مسئله اساسا امروز تحقق‌پذیر نیست و به پانزده سال دیگر برمی‌گردد. اما آنچه دراین‌باره جای تأمل دارد؛ نحوه اثرگذاری این تسهیلات یک میلیارد تومانی در توان مالی یک متقاضی خرید مسکن آن‌هم در پانزده سال آینده است؛ موضوعی که تنها با نگاهی به روند تورم و نقدینگی در یک دهه اخیر، می‌توان برآورد کرد که این نوع سیاست‌گذاری از سوی شورای پول و اعتبار، تنها امیدواهی به متقاضیان خرید مسکن در پانزده سال دیگر است و پیشنهادی که از سوی کارشناسان حوزه مسکن مطرح است، تغییر نگاه در این باره است. کارشناسان مسکن معتقدند با توجه به روند تورم در اقتصاد کشورمان، مسلما نمی‌توان امیدوار بود که پانزده سال دیگر، قدرت خرید وام یک میلیارد تومانی، بتواند گرهی از مشکلات خریداران مسکن آن‌هم قشر جوان باز کند؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود که سیاست‌گذار حوزه مسکن و نظام بانکی، تغییر رویکرد داده و این نوع ارائه تسهیلات را به سمتی ببرند که شخص متقاضی دریافت وام، پانزده سال آینده، هنگامی‌که قصد خرید خانه‌ای را داشت، بانک مسکن و یا هر بانکی در نظام مالی کشور، به قیمت روز بازار مسکن، درصد قابل توجهی از مبلغ خانه مورد نظر را بر اساس متر و معیاری که متعارف با میانگین روز قیمت مسکن است، به صورت وام به متقاضی خرید خانه ارائه کند. به عبارت دیگر و به عنوان مثال به جای اعلام سقف عدد مشخص ریالی 1 میلیارد تومان، اعلام شود در انتهای بازه زمانی سپرده‌گذاری معادل 60 درصد از هزینه ساخت یا خرید مسکن توسط بانک در قالب تسهیلات به متقاضی ارائه خواهد شد. در پایان باید به شورای پول و اعتبار و متولیان بانک مسکن یادآور شد که در شرایطی که تسهیلات مسکن جوانان مطابق سال‌های گذشته بر تسهیلات خرید مسکن متمرکز شود، تنها منجر به تحریک سمت تقاضا بدون توجه به سمت عرضه شده و همین مسئله می‌تواند زمینه افزایش قیمت مسکن را به وجود بیاورد.