میراث خاموشیِ دولت روحانی
تهران - ایرنا - با کم کاری دولت روحانی در سرمایهگذاری برای تولید برق، پس از دو دهه کشور دوباره گرفتار خاموشیهای گسترده در تابستان 1400 شد. دولت سیزدهم اما طی یک سال اخیر توانست با مدیریت عالمانه مانع تکرار آن شود. با این حال حل اساسی این معضل، نیازمند صرف هزاران میلیارد تومان سرمایهگذاری است.
به گزارش ایرنا، افزایش ظرفیت تولید برق کشور در 8 سال دولت گذشته فقط 23 درصد بود در حالی که در دولتهای نهم و دهم 85 درصد بود و این کمکاری دولت گذشته در تولید برق موجب این خاموشیها شده که تا دو سال دیگر هم ادامه خواهد داشت زیرا تا دولت سیزدهم از ابتدای شروع به کارش هم اقدام به احداث نیروگاههای جدید کند، تا بهرهبرداری آنها 2 سال زمان میبرد.
خاموشی برق یکی از معضلاتی است که پس از دو دهه دوباره مهمان ناخوانده مردم ایران شده است. دلیل خاموشیها هم عدم توسعه صنعت برق در دولت گذشته است؛ اما متاسفانه توسعه صنعت برق، همچون واکسن کرونا نیست که بتوان فوراً آن را تأمین کرد، تکمیل کمبود تولید برق کشور حداقل دو سال زمان میبرد، یعنی دولت آیتالله رئیسی تا سال آینده هم مجبور است چوب کمکاری دولت گذشته را بخورد.
پس از مصرف، تولید و عرضه برق مهمترین چالش کشور است. پرواضح است که اگر توسعه ظرفیتهای شبکه برق متناسب با نیازهای کشور نباشد، قطعی برق اجتنابناپذیر خواهد بود. در این خصوص برنامه ششم توسعه در مواد مختلف به موضوع توسعه ظرفیتهای شبکه برق کشور اشاره میکند.
اما بررسی آمارها نشان میدهد در حالی برنامه ششم توسعه دولت را مکلف کرده طی سالهای 1396 تا 1400 ظرفیت شبکه برق کشور را 25 هزار مگاوات افزایش دهد، اما ظرفیت شبکه برق کشور از 76 هزار و 428 مگاوات در سال 1395 با افزایش 8 هزار و 906 مگاواتی به 85 هزار و 334 مگاوات رسیده است. این عقبماندگی بسیار قابل توجه و چشمگیر از تکالیف برنامه موضوعی است که قطعاً در خاموشیهای اخیر نقش دارد؛ اما مورد دیگر، سهم نیروگاههای تجدیدپذیر و پاک است که در این خصوص نیز برخلاف تکالیف برنامه ششم، سهم این بخش در حال حاضر 1/1 درصد است و فاصله چشمگیر با رقم 5/5 درصد دارد.
اما مقایسه مجموع ظرفیت نصبشده شبکه نیروگاهی کشور در دولتهای مختلف نیز نشان میدهد طی سالهای 1368 تا 1399 دولت احمدینژاد طی دوره 8 ساله خود با توسعه 68 درصدی ظرفیت شبکه نیروگاهی کشور رتبه اول را در بین دولتهای مختلف دارد. پس از آن، دولت خاتمی با توسعه 60.4 درصدی ظرفیت نیروگاهی کشور در رتبه دوم و دولت مرحوم هاشمی رفسنجانی نیز با توسعه 55.2 درصدی ظرفیت نیروگاهی ایران، رتبه سوم را دارد؛ اما طی دوره 8 ساله دولت گذشته ظرفیت شبکه نیروگاهی کشور تنها 21.4 درصد توسعه پیدا کرده است.
طبق آمارها، در سال اول دولت هاشمی رفسنجانی ظرفیت شبکه نیروگاهی کشور 14 هزار و 442 مگاوات بوده که این میزان بعد از 8 سال و در زمان تحویل دولت به 22 هزار و 420 مگاوات رسیده، در دولت خاتمی این ظرفیت در سال اول 23 هزار و 257 مگاوات بوده که در زمان تحویل دولت به 37 هزار و 300 مگاوات رسیده، در دولت احمدینژاد در سال اول ظرفیت شبکه نیروگاهی 41 هزار و 32 مگاوات بوده که در زمان تحویل دولت به 68 هزار و 941 مگاوات رسیده بود اما دولت روحانی با رشد اندک، ظرفیت تولید برق را در هشت سال به 85 هزار مگاوات رساند.
با بروز خاموشیهای گسترده در سالهای اخیر، مسئولان دولت دوازدهم تلاش داشتند مواردی همچون گرمای هوا یا استخراج رمزارز را عامل کمبود برق معرفی کنند، اما واقعیت آن است که کمکاری دولت در سالهای 1392 تا 1400، دلیل اصلی خاموشیها است.
بر اساس آمار وزارت نیرو، دولت گذشته در بین دولتهای پس از انقلاب، کمترین میزان توسعه ظرفیت تولید برق کشور را انجام داده است.
از ابتدای سال 1392 تا پایان سال 1399 ظرفیت اسمی تولید برق کشور فقط 23 درصد افزایش یافت که در بین دولتهای پس از انقلاب، با فاصله بسیار، بدترین عملکرد محسوب میشود.
موفقترین دولت در افزایش ظرفیت اسمی تولید برق کشور، دولت احمدینژاد بود که در هشت سال عملکرد خود ظرفیت تولید برق را 85 درصد افزایش داد.
دولت خاتمی هم ظرفیت تولید برق کشور را 66 درصد، دولت مرحوم هاشمی رفسنجانی 65 درصد و دولت میرحسین موسوی 42 درصد افزایش داده بودند.
کمکاری دولت گذشته در توسعه ظرفیت تولید برق کشور، سبب شده که پس از دو دهه مجدداً خاموشیها به مردم تحمیل شود.
از آنجا که توسعه ظرفیت نیروگاهی کشور، فرایند کوتاهمدتی نیست، این مشکل حداقل تا یکی دو سال دامنگیر مردم ایران خواهد بود و دولت سیزدهم ناچار است فوراً در ابتدای فعالیت خود با سرمایهگذاری شدید در صنعت برق، برای سال آینده فکری بکند تا اهمال هشتساله دولت گذشته را بتواند جبران نماید.