نظر جواد شمقدری درباره حواشی اکران: پشت فیلمساز را خالی نکنید / شیر فاسد را نمی‌توان توزیع کرد
وظیفه مدیران ارشاد است که بین حقوق مردم و حق فیلمساز، سرمایه‌گذار و تهیه‌کننده، رابطه‌ای منطقی و متعادل ایجاد کنند؛ تصمیم شجاعانه بگیرند و پشت فیلمساز را خالی نکنند. ممکن است یک فیلم با رفع اشکالات کوچک، مسئله‌اش حل شود و یک فیلم هم قابل حل نباشد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، ماجرای جلوگیری از اکران برخی از فیلم‌های سینمایی که در دولت قبل پروانه نمایش آنها صادر شده است و برخی معتقدند که محتوای آنها مغایر با ارزش‌های ملی و اسلامی است به بحث اصلی خیلی از محافل هنری و فرهنگی کشور تبدیل شده است. حتی برخی از تهیه‌کنندگان و هنرمندان را نگران کرده که آیا فیلم‌شان توقیف خواهد شد و مثل برخی از آثار دیگر، هیچ‌وقت رنگ پرده را نخواهد دید یا خیر. حتی سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی هم واکنش نشان داد که یک فیلم و سریال ممکن است با یکسری ممیزی‌ها امکان پخش داشته باشد و بخشی از این آسیب را برطرف کرد که ساختار و محتوای کلی آن آسیب نبیند.
او همچنین متذکر شده که نباید تصمیمات به سمتی برود، آن بازیگر، فیلمساز و یا تهیه‌کننده آسیب بینند! باید آن مدیران دوره قبل پاسخ بدهند. فیلم‌ها باید مورد به مورد بررسی شود و برای هرکدام از آنها یک سازوکاری تعریف شود. ممکن است یک فیلم با اصلاحاتی روی پرده برود و فیلمی هم نباید پخش شود؛ در عین حال باید تدبیری شود که عوامل آن کارها متضرر نشوند. چون وقت، عمر و زندگی‌شان را گذاشتند و حالا به دلایلی قرار نیست فیلم‌شان روی پرده برود. آن کسانی که باعث و بانی این وضع شدند حتما باید پاسخگوی این کوتاهی‌ها باشند.
جواد شمقدری که او را به عنوان فیلمساز و رئیس سازمان سینمایی دولت دهم می‌شناسیم درباره موضوع مدیریت اکران و توقیف یا ممیزی و اصلاح آثار سینمای ایران به خبرنگار تسنیم گفت: خبرهایی که من دارم شرایط ما با شرایط امروز متفاوت بود. اما نکته‌ای که وجود دارد حق مردم است؛ بالأخره یکی شیر فاسد تولید کرده و می‌گوید من قبلا مجوز گرفتم و باید این شیر را توزیع کنم. حق مردم نیست که این شیر فاسد به دستشان برسد. در خصوص فیلم و سینما باید بگویم در عین توجه به حقوق مخاطب و مردم باید به حقوق تهیه‌کننده و فیلمساز هم توجه شود.
وی افزود: هنرمند یک حقوق معنوی دارد و یک حقوق مادی؛ یکی از وظایف مدیران ارشاد این است که بین حقوق مردم و حق فیلمساز، سرمایه‌گذار و تهیه‌کننده یک رابطه منطقی و متعادلی ایجاد کنند؛ تصمیم شجاعانه بگیرند و پشت فیلمساز را خالی نکنند. ممکن است یک فیلم با چهار رفع اشکال کوچک، مسئله‌اش حل شود و یک فیلم هم قابل حل نباشد.
کارگردان "طوفان شن" درباره تجربه زمان سازمان سینمایی خودش، گفت: زمانی که ما مسئولیت سازمان سینمایی را داشتیم بالأخره میراثی از فیلم‌های توقیف شده از دوره دولت‌های گذشته باقی مانده بود و باید به آنها رسیدگی می‌شد. از راه‌های مختلفی استفاده کردیم تا حقوق هنرمندان تضییع نشود! مثلا دیدیم با همکاری شورای فرهنگ عمومی استان‌ها می‌توان برخی از فیلم‌ها را در برخی از استان‌ها اکران کرد و برخی از فیلم‌ها هم به جهت ملاحظات قومیتی، اقلیمی و فرهنگی، در فلان استان اکران نشود. چون شرایط فرهنگی تهران با شرایط فرهنگی برخی از استان‌های ما متفاوت است.
شمقدری تصریح کرد: گزینه‌ای را مطرح کردیم تحت عنوان رده‌بندی سنی که مثلا فیلمی برای افراد زیر 12، 13 سال توصیه نمی‌شود. این هشدار روی سر در سینماها و پوستر آن فیلم زده شد. حتی برخی از فیلم‌ها را توصیه کردیم که خانوادگی نیست؛ اما مجوز دادیم. برخی از فیلم‌ها را مجوز دادیم و به جهت حواشی که داشتند در استان‌ها با هماهنگی شورای فرهنگ عمومی تصمیم گرفته شد در برخی از استان‌ها به نمایش درنیایند. بالأخره راهکارهایی پیدا کردیم و مواردی هم بود که با منتقدان و یکسری از کارشناسان همفکری کردیم و به این نتیجه رسیدیم که این فیلم اشکالی ندارد و می‌تواند اکران شود. استفاده از این راهکارها باعث شد مشکل بسیاری از فیلم‌ها برطرف شود.
وی در خصوص بحث توقیف و جلوگیری از اکران برخی از آثار سینمایی امروز، گفت: شنیدم برخی از فیلم‌ها مشکلات‌شان خیلی زیاد است و باید برای آنها تصمیم کلان بگیرند. برخی اوقات فیلم‌ها خیلی مشکل دارند و دولت باید تصمیم بگیرد و توپ را نباید در زمین دیگران بیندازد که شگرد درستی نیست. وزارت ارشاد یک تکلیف قانونی دارد و باید با کمک مراجع ذیربط، تصمیم شجاعانه‌ای بگیرد و تکلیف را روشن کند.
این مسئول قدیمی رئیس سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه باید موردی درباره فیلم‌ها تصمیم‌گیری شود، خاطرنشان کرد: ما در فضای فرهنگی نمی‌توانیم فله‌ای نظر بدهیم و موردی باید تصمیم‌گیری کرد. یک فیلم با یکسری اصلاحات قابل پخش است و فیلمی هم قابل پخش نیست. به طورمثال توقیف فیلم "گزارش یک جشن" ابراهیم حاتمی‌کیا که در دوران خودش بحث تمام محافل سینمایی بود؛ تصمیم گرفتیم کمکی کنیم تا مشکل این فیلمساز قدیمی و تهیه‌کننده‌اش حل شود. با تهیه‌کننده و فیلمساز توافق کردیم، حالا که پخش فیلم به صلاح کسی نیست، تسهیلات داده شده را پس نگیریم و مشکل فیلمساز و تهیه‌کننده حل شود.
وی درباره شرط سازمان سینمایی برای برطرف کردن بخشی از آسیب‌های هزینه‌ای "گزارش یک جشن"، گفت: اشاره کردم که تسهیلاتی برای ساخت فیلم به تهیه‌کننده داده شده بود و ما این تسهیلات را بخشیدیم و سازمان سینمایی مالک بخشی از فیلم شد. البته این راهکار را توصیه نمی‌کنیم چون دولت که نمی‌تواند مالک همه فیلم‌ها شود و از پس هزینه‌هایش برآید. یادم است آن موقع برای فیلم حدودا یک و نیم میلیارد هزینه شده بود و 500 میلیون برای ساخت‌این فیلم، تسهیلات پرداخت شده بود. بازپرداخت تسهیلات را نخواستیم و بنیاد فارابی، مالک بخشی از فیلم شد. تاکنون هم این فیلم به نمایش درنیامده و آقای حاتمی‌کیا و تهیه‌کننده‌شان هم رفتند و فیلم "چ" شهید چمران را ساختند و البته شرط ما هم همین بود.
شمقدری خاطرنشان کرد: الان برای فیلم‌هایی که می‌خواهند تصمیم بگیرند از راهکارهای مختلف استفاده کنند؛ آن فیلم یا در استان‌های محدود، هنر و تجربه، اکران آنلاین در نمایش‌خانگی و یا امکان‌های دیگر، فیلم روی پرده برود. اما به فکر تصمیم فله‌ای برای فیلم‌ها نباشند؛ البته همگان هم می‌دانند در دولت آقای روحانی خراب‌کاری‌ها زیاد است و مسئولین سینمایی دولت سیزدهم، بیشتر به فکر درمان آنها باشند.
او درباره اکران فیلم "رستاخیز" در دوره معاونت سینمایی دولت دهم، گفت: برخی نخواستند "رستاخیز" در آن موقع اکران شود، ما استقبال کردیم و این فیلم را در جشنواره هم به نمایش درمی‌آوردیم. شاید آن موقع می‌توانستیم کارهایی انجام دهیم که این همه سال فیلم آقای درویش با مشکل مواجه نشود و بسیاری از مخاطبین تاکنون نتوانستند این فیلم سینمایی را در سینماها ببینند.
گفت‌وگو از مجتبی برزگر
سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس: نباید جلوی اکران فیلم‌های قابل اصلاح را گرفت حسینی: اکران همراه با اصلاح، از راه تعامل با سینماگران ممکن است