نقش عوامل انسانی در خشک شدن دریاچه ارومیه بین 65 تا 84 درصد / "تغییر اقلیم" را بهانه نکنیم!

الهه موحدی؛ کارشناس ارشد محیط زیست در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم درباره علت خشک شدن دریاچه ارومیه اظهار کرد: مسئولان، تغییر اقلیم را دلیل اصلی خشک شدن دریاچه ارومیه عنوان می‌کنند و اگر منصفانه نگاه کنیم، تغییر اقلیم نیز بی‌تأثیر نبوده اما بر اساس مطالعات، نقش عوامل انسانی در خشک شدن دریاچه بین 65 تا 84 درصد است؛ بر این اساس می‌توان خشکی دریاچه را به بی‌تدبیری و سوءمدیریت در حوضه آبریز ارومیه مربوط دانست.

وی ادامه: درست است که تغییر اقلیم در همه جهان و به‌ویژه منطقه خاورمیانه نقش مخربی دارد اما نباید همه فجایع محیط زیستی را به آن نسبت داد و از بار مسئولیت شانه خالی کرد. در همان زمانی که ستاد احیا دریاچه ارومیه وظیفه بازگرداندن ارومیه به روزهای پرآب خود را عهده‌دار شده بود، همچنان شاهد این بودیم که پروژه سدسازی جدید در این حوضه آبریز تعریف شده و همزمان سطح زیرکشت نیز در این منطقه افزایش پیدا کرده است! این مورد به خوبی می‌تواند سوءمدیریت را درخصوص دریاچه ارومیه نشان دهد.

این کارشناس ارشد محیط زیست متذکر شد: تفکر دولت‌های قبلی این بود که برای ایجاد اشتغال باید کشاورزی را در حوضه آبریز ارومیه افزایش دهند و به همین منظور سطح زیرکشت در حوضه آبریز دریاچه ارومیه از 300 هزار هکتار به 605 هزار هکتار رسیده است! از طرفی برای تأمین آب این زمین‌ها بیش از 88 هزار چاه مجاز و غیرمجاز زده شده و وزارت نیرو نیز برای تأمین آب مورد نیاز هر روز سد جدیدی را برای این حوضه آبریز تعریف می‌کند.

موحدی درباره شرایط فعلی دریاچه گفت: در حال حاضر چیزی به جز نمک از دریاچه باقی‌نمانده و عمق آب دریاچه عملاً از نیم متر هم کمتر شده است. این درحالی است که هنوز زمان دقیقی هم برای تعمیر تونل کانی سیب که قرار است 600 میلیون مترمکعب آب را وارد دریاچه کند، اعلام نشده و دریاچه ارومیه روز به روز به حال احتضار نزدیک‌تر می‌شود. اگر بارش‌ها در کشور مناسب باشد، شاید بارش‌ها و سیلاب‌ها بتواند تا حدودی شرایط فعلی دریاچه را بهبود بخشد اما برای احیای دریاچه و بازگرداندن آن به روزهای خوب، کاری بیشتر از امیدواری به بارش‌ها لازم است.

وی اضافه کرد: احیای دریاچه نیازمند فرایندهای سیاست‌گذاری در حوزه آب است و تا زمانی که این اتفاق نیفتد، مسائل مربوط به بحران آب در کشور کاهش پیدا نکرده و بیشتر خواهد شد. برنامه‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری که برای احیای دریاچه عنوان شده برنامه‌های خوبی است که در درازمدت به احیای دریاچه کمک می‌کند، امیدوارم ستاد احیا بتواند با همکاری وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی و سایر ارگان‌ها این برنامه‌ها را عملی کند.