نگاهی به کارنامه بازیگری شهلا ریاحی + فیلم

آنا نوشت: این بازیگر فقید در دو دهه اخیر به دلیل بیماری و کهولت سن از دنیای سینما و تلویزیون فاصله گرفته بود. آخرین حضور او بر پرده سینما به فیلم «نهنگ عنبر 2: سلکشن رویا» در سال 1395 باز می‌گردد. زنده‌یاد ریاحی در این فیلم به عنوان بازیگر مهمان فقط در یک سکانس حضوری بسیار کوتاه داشت.

زنده‌یاد شهلا ریاحی با نام اصلی «قدرت‌زمان وفادوست» بازیگر تئاتر، تلویزیون و سینما بود که در 18 شهریور 1305 در تهران زاده شد. این بازیگر، آثار به یادماندنی و خاطره‌انگیزی بسیاری را در کارنامه دارد. به گفته ریاحی بیشتر از 17 سال سن نداشته که به درخواست و راهنمایی همسرش اسماعیل ریاحی برای اولین بار به صحنه تئاتر راه پیدا کرده است.

نخستین حضور وی در صحنه تئاتر در اثری که برگرفته از نمایشنامه‌ای با عنوان «سیاست هارون‌الرشید» بود، با استقبال بسیاری مواجه شد. بازی در نقش اول این نمایش باعث شد بعدها به‌عنوان یک بازیگر سرشناس موردتوجه قرار گیرد.

اولین کارگردان زن سینمای ایران

ورود ریاحی به حوزه سینما مصادف با سال 1330 و بازی در فیلم «خواب‌های طلایی» به کارگردانی معزالدین فکری بود که بعد از این حضور و به سبب توانایی، استعداد و صدای گیرا و زیبای این بازیگر باعث شد در رادیو هم به فعالیت‌های بسیاری بپردازد، تا جایی که حدود 14 سال نمایشنامه‌های رادیویی زیادی را بازی و کارگردانی کرد. در سال 1335 فیلم «مرجان» را کارگردانی کرد و به این ترتیب، اولین کارگردان زن سینمای ایران لقب گرفت.

فعالیت‌های وی بسنده به حوزه رادیو و سینما نبود. به‌گونه‌ای که مردم، شهلا ریاحی را بیشتر با نقش‌آفرینی‌های متعددش در تلویزیون می‌شناسند و به یاد دارند. «در خانه»، «ازدواج پرماجرا»، «این خانه دور است»،«در خانه»،«سنگ و شیشه»، «آتیه»، «درد پنهان»، «فروشگاه»، «مهمانپذیر طوبی» و... از مجموعه‌های به یادماندنی اوست.

زمانی که وارد عرصه سینما شدم، خانواده‌ام سیاه‌پوش شدند

این بازیگر در یکی از مصاحبه‌های خود درباره سختی‌هایی که برای ورود و ماندن در عرصه بازیگری طی کرده است، گفته بود: «زمانی که وارد عرصه سینما شدم، همه خانواده‌ام سیاه‌پوش شدند و گفتند قدرت‌زمان مرده و دیگر برای ما وجود ندارد. اصلا برای آن‌ها ورود زن به عرصه هنر، غیرقابل‌قبول بود و تا این حد از کاری که کردم بدشان می‌آمد.»

فوت اسماعیل ریاحی، همسر وی یکی از تلخ‌ترین و بدترین اتفاقات زندگی‌اش شد. زنده‌یاد ریاحی این اتفاق را این‌گونه نقل می‌کرد: با فوت همسرم خیلی چیزها را از دست دادم. هر چه در زندگی دارم همه از اوست. کار من این روزها نشستن و انتظار برای پیوستن به اوست.

این هنرمند فقید چند سالی بود که دچار آلزایمر شده و دیگر قادر به انجام هیچ‌گونه فعالیت هنری نبود. چند سال پیشهم آیتمی از وی در برنامه «حالا خورشید» پخش شد که در آن زنده‌یاد ریاحی شرایط مناسبی برای گفتگو نداشت. پخش این تصاویر با اعتراض بینندگان تلویزیونی همراه شد و رضا رشیدپور، مجری این برنامه هم بابت پخش آن عذرخواهی کرد.

شهلا ریاحی در حدود 70 فیلم سینمایی نقش‌آفرینی کرد. از آثار ماندگار وی می‌توان «دلشدگان»، «گلنار»، «مرگ پلنگ»، «چشم عقاب»، «فرار از جهنم»، «تحفه هند»، «رویای نیمه‌شب تابستان»، «بچه‌های طلاق» و... را نام برد.

** الف درگذشت این هنرمند گرانقدر را به خانواده وی و جامعه هنری کشور تسلیت می‌گوید.