نیکولا تسلا؛ نابغه‌ای در خلق ابداعات فیزیکی
تهران - ایرنا - نیکولا تسلا مخترع، فیزیکدان و یکی از مشهورترین چهره‌های ماندگار جهان علم به شمار می‌رود که ایده‌ها و نظریه‌هایش فراتر از زمان و آینده‌نگرانه بود به طوری که هنوز بسیاری از دست نوشته‌های باقی مانده از او به سختی قابل درک برای دانشمندان کنونی است.
نیکولا تسلا در 10 ژوئیه 1856 میلادی در روستای سمیلجان کرواسی دیده به جهان گشود. وی در زمان دانش آموزی، آنقدر توانایی‌های قابل توجهی در محاسبه مسائل ریاضی داشت که معلمانش او را متهم به تقلب کردند. تسلا در ابتدا می خواست شغل کشیشی را انتخاب کند اما با مخالفت پدرش روبه رو شد و در دانشکده مهندسی ثبت نام کرد، سپس در شرکت قاره‌ای ادیسون مشغول به کار شد. او در این شرکت، تمرکزش را بر موتورهای برقی معطوف کرد. تسلا که آرزوی دیدار ادیسون را در سر می پروراند، در 1884میلادی به آمریکا مهاجرت کرد. او در آغاز مسوول اصلاح ایرادهای طرح جریان مستقیم ادیسون بود و در ادامه ایده جریان متناوب خود را با ادیسون مطرح کرد اما با مخالفت ادیسون روبه رو شد و او را ترک کرد. بعد از جدایی از ادیسون، تسلا با کمک حامیان مالی، فعالیت مستقل خود را آغاز و با احداث آزمایشگاه ها و کارخانه هایی، محصولات الکتریکی تولید کرد. فعالیت های تسلا در سال های آغازین توسعه توان الکتریکی، به واردشدن او در اختلاف بر سر انتخاب جریان متناوب یا مستقیم به عنوان استاندارد انتقال توان الکتریکی انجامید. از این اختلاف به نام جنگ جریان ها یاد می شود. جریان متناوب تسلا، جریان مستقیم ادیسون را شکست داد و دلیل آن هم ترانسفورماتورها (مبدل های ولتاژ) بودند؛ جریان متناوب، امکان تبدیل ولتاژهای مختلف به هم را فراهم می کند و این، برگ برنده جریان متناوب بود و این فیزیکدان برجسته پیشگام تولید، انتقال و استفاده از جریان الکتریکی متناوب شد. وی همچنین دارای 112 مجوز ثبت اختراع از آمریکا است.
تسلا در 1887میلادی یک آزمایشگاه در منهتن به راه انداخت و به توسعه موتور القایی متناوب پرداخت. او با این اختراع، مسایل فنی زیادی را حل کرد که طرح‌های دیگر را از کار انداخته بودند. هنگامی که تسلا وسیله خود را در یک نشست مهندسی نشان داد، شرکت «وستینگ هاوس» تدارکات لازم را برای اعطای گواهی به این فناوری فراهم کرد و برای هر نیروی اسب تولید شده هم مبلغ پیش پرداختی را در نظر گرفت. تسلا لوح‌های افتخار و جوایز متعددی را در طول دوره حیاتش کسب کرد که از جمله مهمترین آنها می‌توان به مدال موسسه آمریکایی مهندسین برق ادیسون اشاره کرد. وی همچنین به هشت زبان دنیا مسلط بود. امروزه فرودگاه بلگراد و مشهورترین اتومبیل برقی جهان به نام تسلا نامگذاری شده اند. همچنین، نیروی میدان مغناطیسی اسکنرهای ام آر آی بر حسب تسلا اندازه‌گیری می شود.
برخی از نظریه‌ها و اختراعات تسلا
تسلا که یکی از تاثیرگذارترین شخصیت‌های سده بیستم به شمار می رود نه تنها در تحقیقات دانشمندان پیش از خود تحول ایجاد کرد بلکه با پیشی گرفتن از دانشمندان زمانش گامی بلند در مسیر پیشرفت علم برداشت. وی عقیده داشت اگر بتواند ماشینی مناسب برای مهار کردن امواج کیهانی بسازد، می‌تواند مشکلات انرژی در دنیای کنونی را برطرف کند. او معتقد بود که اجزاء بسیار کوچک با شارژ الکتریکی کم به صورت روزانه با سرعتی بالاتر از سرعت نور به صورت باران بر روی زمین می‌بارند. یکی دیگر از اخترعات وی الکترودینامیک‌های القایی است که در واقع تسلا پدر جریان متناوب یا AC است اما همواره رویای دنیایی را که به صورت بی‌سیم انرژی خود را تامین می‌کند در سر می‌پروراند. برای عملی کردن این رویا، او پیشنهاد ساخت سیستم بی‌سیم جهانی را داد که در آن برج تسلا انرژی و الکتریسیته را بصورت بی‌سیم به کل دنیا مخابره می‌کرد. او سعی در اثبات عملی بودن این ایده خود با استفاده از کویل تسلا، که با فاصله‌ای چند سانتی‌متری می‌توانست لامپ کوچکی را روشن کند، داشت. از دیگر اخترعات این نابغه تاریخ، تسلاسکوپ بود. تسلاسکوپ وسیله‌ای برای ارتباط با موجودات بیگانه بود.
از دیگر کارهای بزرگ این محقق نامدار، متناوب کردن جریان بود. در آن زمان ژنراتور جریان مستقیم مشکلات فراوانی داشت. مزایای واضح و فراوانی در استفاده از جریان متناوب وجود داشت، از جمله توانایی تغییر ولتاژ و ارسال جریان به مسافت‌های طولانی که صرفه‌جویی فراوانی در زمینه انرژی و هزینه برای مصرف کننده به همراه داشت. ماجرا این اختراع مهم از این قرار بود: تسلا از همکاران مخترع بزرگ، توماس ادیسون بود که به خاطر اختلاف نظرهای به وجود آمده به همکاری با او پایان داد. یکی از موارد مورد اختلاف تسلا و ادیسون موضوع برتری جریان الکتریسیته مستقیم یا متناوب بود. دیدگاه ادیسون برتری الکتریسیته مستقیم به دلیل ایمنی بیشتر بود و از جانب شرکت بزرگ او، جنرال الکتریک ادیسون نیز مورد حمایت قرار می‌گرفت. در حالی که توزیع برق مستقیم هزینه‌های بسیار زیادی داشت و در دستگاه‌های مبدل مورد نیاز برای انتقال به مسیرهای طولانی که به اصطلاح کموتاتور نامیده می‌شد، جرقه‌های خطرناک تولید می‌شد. دیدگاه تسلا برتری برق متناوب به دلیل سهولت و هزینه پایین توزیع و انتقال بود که همیشه با نظر مخالف ادیسون روبرو می‌شد و ادیسون برای اثبات خطرات برق متناوب، صندلی الکتریکی را اختراع کرد تا مرگ حیوانات مختلف را با این صندلی به مردم نشان دهد؛ هرچند که بعدها از این که اختراعش برای اعدام انسان‌ها مورد استفاده قرار گرفت به شدت پشیمان شد. به هر حال با وجود حمایت شرکت جنرال الکتریک و وستینگهاوس از ادیسون، امروزه ایده تسلا در تمام جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد و توزیع و انتقال برق به صورت جریان متناوب انجام می‌شود.
اشعه مرگبار یکی دیگر از اختراعات وی بود... اشعه مرگبار در اصل به عنوان شتاب‌دهنده‌ای برای ذرات عمل می‌کرد که می‌توانست دسته‌ای از ذرات با انرژی بالا را تا فاصله 400 کیلومتری پرتاب کند. او مدعی بود این دستگاه می‌تواند موتورها را ذوب کرده و هرگونه هواپیمایی را منهدم سازد.
تسلا در 1915 میلادی تصمیم به ساخت سلاح قدرتمندی گرفت که بتواند در برابر هر حمله‌ای مقاومت کند. او سال‌ها روی این طرح کار کرد تا در 1934 میلادی اعلام کرد، موفق به ساخت چنین سلاحی شده است. «تسلا» در توضیح سلاحش گفت: «این سلاح می‌تواند برای همیشه به جنگ پایان دهد و آن را به چیزی مانند دیوار چین تشبیه کرد که می‌توانست از مرزهای ملی کشورها حفاظت کند.» روزنامه‌ها سلاح «تسلا» را «اشعه مرگ» یا «اشعه صلح» نامیدند اما «تسلا» اختراع جدیدش را «تلفورس» خواند. او در طراحی سلاحش از ذرات باردار استفاده کرد که بردی حدود 300 کیلومتر داشت. «تسلا» ادعا کرد از «جی پی مورگان» و چندین کشور مانند انگلیس، یوگسلاوی و آمریکا برای سرمایه گذاری روی سلاحش کمک خواسته است اما آنها طرحش را جدی نگرفتند. در اواخر عمرش نیز مدعی شد؛ عده‌ای قصد دزدیدن اسرار سلاح تلفورس را داشتند اما چیزی پیدا نکردند. «تسلا» برای در امان نگه داشتن تحقیقاتش، بیشتر آنها را روی کاغذ ننوشت.
نوسان‌ساز؛ دستگاهی برای شبیه‌سازی زلزله
این مخترع بزرگ در 1893 میلادی با استفاده از قدرت بخار یک دستگاه نوسان‌ساز اختراع کرد. این دستگاه عملکردی مانند زلزله داشت اما تا مدت‌ها هیچ فردی اطلاعی از وجود آن نداشت. او سال‌ها پس از اختراع خود به خبرنگاران گفت که یک روز وقتی دستگاه نوسان‌سازش را برای آزمایش روشن کرده، ساختمان محل کارش در نیویورک به لرزه افتاده است.
سرانجام
سرانجام این مخترع بزرگ در حالی که تمام ثروتش را در راه علم هزینه کرد در هفتم ژانویه 1913میلادی دیده از جهان فرو بست.
*س_برچسب‌ها_س*
