هایپرسونیک جدید کره‌شمالی؛ کابوس تازه پدافند آمریکا

به گزارش خبرآنلاین، کره شمالی اخیراً از موشک جدیدی به نام هواسونگ -11 اِم‌آ (Hwasong-11Ma) رونمایی کرده که طبق گفته مقامات این کشور یک موشک هایپرسونیک است که از روی خودروی پرتابگر 10 چرخ (TEL) که توان حمل دو موشک هم‌زمان را دارد، شلیک می‌شود.

این موشک از نسل پیشین خانواده هواسونگ -11 است؛ اما به‌جای کلاهک سنتی، از یک وسیله گلایدکننده بدون پیشران استفاده می‌کند که ماهیت عملکرد آن را کاملاً متفاوت خواهد کرد.

هفته گذشته و در جریان نمایشگاه سالانه تسلیحات کره شمالی، از این موشک جدید یا نمونه آزمایشی‌اش رونمایی شد و جالب اینجاست که اولین نسخه از موشک‌های هایپرسونیک کره شمالی، یعنی هواسونگ -8 هم در نمایشگاه سال 2021 معرفی شده بود.

آشنایی بیشتر با موشک هواسونگ 11MA

نسخه اصلی موشک هواسونگ -11 که در غرب به نام KN-23 شناخته می‌شود، یک موشک بالستیک کوتاه برد است که برد آن حداکثر 690 کیلومتر است و وزن کلاهک انفجاری‌اش به حدود 500 کیلوگرم می‌رسد. اولین رونمایی رسمی از این موشک در سال 2018 انجام گرفت و جالب اینجاست که این موشک، آزمایش خود را در میدان نبرد هم پس داده است؛ چرا که روسیه از دسامبر سال 2023 تا امروز بارها از این نوع موشک برای حمله به اهداف در خاک اوکراین استفاده کرده است.

در سال‌های اخیر، چندین نوع مختلف از موشک هواسونگ -11 معرفی شده‌اند. البته هنوز جزئیات چندانی درباره نسخه جدید هواسونگ -11 اِم‌آ در دسترس نیست، هرچند که به نظر می‌رسد که این موشک از نظر ابعاد و شکل بدنه بر پایه مدل‌های هواسونگ -11 دی‌آ و 11 سی، دو نسخه بزرگ‌تر و بهبودیافته‌ای که قادر به حمل کلاهک‌های سنگین‌تری مثل کلاهک‌های متعارف 2.5 تا 4.5 تُنی یا حتی کلاهک هسته‌ای هستند، ساخته شده باشد.

پرتاب موشک هواسونگ11 از یک پرتابگر 8 چرخ 

 ظاهر و ساختار موشک جدید

این موشک جدید از همان پرتابگر 10 چرخی که مدل‌های 11 دی‌آ و 11 سی داشتند استفاده می‌کند و این در حالی است که مدل اولیه 11 از پرتابگر 8 چرخ بهره می‌برد. در طراحی کلی، سرگلایدکننده (Boost-Glide Vehicle) این موشک شبیه به نمونه‌های گوه‌ای‌شکل قبلی است که کره شمالی قبل از این هم برای موشک‌های بزرگ‌تر مورداستفاده قرار داده بود؛ اما در موشک هواسونگ 11MA تفاوت‌هایی در باله‌های پشتی و دو زائده طولانی جانبی در نزدیکی دماغه دیده می‌شود.

نمای نزدیکی از سرگلاید موشک هواسونگ -11MA

به‌طورکلی، گلایدرهای هایپرسونیک پیشران ندارند و به کمک موتور موشک بالستیک تا ارتفاع و سرعت مناسب پرتاب می‌شوند. در ادامه، موشک از بوستر جدا شده و با سرعتی بیش از پنج ماخ (Mach 5) در مسیر پروازی کم زاویه در جو حرکت می‌کند. از آنجا که این موشک‌ها توانایی مانورهای غیرقابل‌پیش‌بینی دارند، دفاع و ره‌گیری آن‌ها برای سامانه‌های پدافندی واقعاً سخت خواهد بود.

آیا این موشک عملیاتی است؟

هنوز مشخص نیست که هواسونگ -11 اِم‌آ / 11 ای تا چه اندازه به سطح عملیاتی نزدیک شده و با وجودی که کره شمالی از سال 2021 مدعی است که چند نمونه موشک هایپرسونیک را آزمایش کرده، اما تحلیل‌گران معتقدند هنوز معلوم نیست این کشور واقعاً به توانایی عملیاتی رسیده باشد یا خیر. از آنجا که طراحی و تولید گلایدر هایپرسونیک از نوع گوه‌ای، یکی از پیچیده‌ترین پروژه‌های فناورانه در جهان است، برخی از گزارش‌ها حکایت از آن دارند که احتمالاً کره شمالی در توسعه این فناوری از روسیه یا چین کمک گرفته باشد؛ چرا که هر دو کشور سامانه‌های هایپرسونیک فعال در خدمت دارند و در سال‌های اخیر، به‌ویژه بعد از همکاری نظامی کره شمالی با روسیه در جنگ اوکراین، روابط نظامی‌شان با یکدیگر نزدیک‌تر شده است.

تست پرتاب موشک هواسونگ Hwasong-11Da/Hwasong-11C از پرتابگر 10 چرخ

هدف کره شمالی چیست؟

تلاش کره شمالی برای دستیابی به فناوری هایپرسونیک، درواقع واکنشی به افزایش همکاری‌های نظامی کره جنوبی و آمریکا درزمینه دفاع موشکی به نظر می‌رسد. نسخه‌های قبلی موشک‌های هواسونگ -11 هم می‌توانستند در فاز پایانی پرواز مانور «Pull-up» انجام دهند تا ره‌گیری آن‌ها دشوارتر شود.

طبق گفته کارشناسان، هواسونگ -11 اِم‌آ / 11 ای می‌تواند برای هدف قرار دادن مناطق حساس و دارای پدافند قوی در کره جنوبی مورداستفاده قرار بگیرد و با توجه به قابلیت جابه‌جایی زمینی آن، شناسایی محل پرتاب موشک برای دشمن سخت‌تر خواهد بود.

کیم جونگ اون رهبر کره شمالی در مراسم افتتاح نمایشگاه دراین‌باره توضیح داد: «با تشدید حضور نظامی آمریکا در منطقه کره، منافع راهبردی ما افزایش یافته و به همین خاطر دارایی‌های ویژه خود را به‌سوی اهداف کلیدی در این منطقه تخصیص داده‌ایم. آیا قلمرو کره جنوبی می‌تواند منطقه امنی تلقی شود؟ قضاوت با آن‌هاست.»

 درس‌هایی از جنگ اوکراین

به نظر می‌رسد کره شمالی در توسعه موشک جدیدش از تجربه‌های روسیه در استفاده از موشک‌های هواسونگ -11 در جنگ با اوکراین نیز بهره برده است. طبق گزارش‌های منتشره، عملکرد اولیه این موشک‌ها ضعیف بود، اما گزارش‌های جدید حکایت از آن دارند که روسیه و کره شمالی با اعمال اصلاحاتی در این موشک‌ها، دقت و مانور پذیری آن‌ها را به‌طور چشمگیری بهبود داده‌اند.

طبق گزارش آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا (DIA)، سامانه‌های پدافندی پاتریوت در اوکراین در ره‌گیری موشک‌های بالستیک روسی به دردسر افتاده‌اند؛ چراکه حالا این موشک‌ها می‌توانند در میانه پرواز تغییر مسیر داده و به‌صورت غیر بالستیک حرکت کنند؛ این قابلیتی است که احتمالاً از فناوری KN-23 و اسکندر -M گرفته‌شده است.

مقایسه موشک هواسونگ -11 کره شمالی (در سمت چپ)، موشک اسکندرM روسیه در وسط و موشک Hyunmoo-2B کره جنوبی در سمت راست 

روزنامه فایننشال تایمز هم در گزارش اخیرش یادآور شده که همین بهبودها به روسیه کمک کرده تا در تابستان گذشته حملات موشکی موفقی علیه چهار مرکز تولید پهپاد در اوکراین انجام دهد.

جمع‌بندی

در حال حاضر، سامانه‌های پاتریوت آمریکایی تنها تجهیزات مؤثر در زرادخانه اوکراین برای مقابله با موشک‌های بالستیک هستند که آن‌هم فقط در فاز نهایی پرواز کاربردی به نظر می‌رسند.

رونمایی از هواسونگ -11 اِم‌آ / 11 ای نشان می‌دهد که کره شمالی نه‌تنها با سرعت بالایی در حال گسترش زرادخانه موشکی‌اش است، بلکه برای ورود جدی به عرصه فناوری‌های هایپرسونیک تلاش می‌کند؛ حوزه‌ای که تابه امروز تنها چند قدرت جهانی به آن دست‌یافته‌اند.

طبق گفته تحلیل‌گران، کره شمالی در صورت پیروی از الگوهای پیشین، احتمالاً در ماه‌های آینده آزمایش‌های عمومی پرتاب این موشک را آغاز خواهد کرد تا ادعاهایش را به‌صورت عملی به نمایش بگذارد.